Перанізм

Перанізм — палітычная плынь, узнікла ў Аргенціне ў сярэдзіне 1940-х гадоў вакол фігуры Хуана Дамінга Перона, працоўнай і пенсійнай палітыкі, якую ён праводзіў з Міністэрствам працы і сацыяльнага забеспячэння падчас рэвалюцыі 1943 года. Гэты рух зрабіў важны ўплыў на палітыку Аргенціны.

Незадоўга пасля таго, як яго выбралі прэзідэнтам, Хуан Даімінга Перон заснаваў Хустысіялісцкую партыю. Традыцыйна, яе дзейнасць ажыццяўлялася на базе трох «аддзяленняў» (палітычнага, прафсаюзнага і жаночага)[1][2], да якіх у 1970-х гадах было далучана моладзевае (тады ж была створана моладзевая перанісцкая партыя). У 1949 годзе, праз два гады пасля прыняцця закона аб выбарчым праве жанчын, была створана Жаночая перанісцкая партыя, заснаваная Эвай Перон. Арганізацыя складалася толькі з жанчын, а праіснавала яна нядоўга: была распушчана падчас грамадзянска-ваеннай дыктатуры, усталяванай у 1955 годзе.

Альтэрнатыўная назва руху «юстыцыялізм» паходзіць ад важнасці, якую надаваў гэты рух сацыяльнай справядлівасці (ісп. justicia social). У 1952 арт. 3 Закона 14, нацыянальнай дактрынай, абранай аргенцінскім народам, прызнаецца перанізм[3]. Апазіцыя перанізму спарадзіла неарганічны рух вялікага палітычнага ўплыву, вядомы як антыперанізм.[4] Перанізм мае шэраг разнастайных плыняў, якія не зусім дакладныя або пастаянныя на працягу гісторыі, часам у канфлікце нават на выбарах. Сярод асноўных перанісцкіх плыняў на працягу гісторыі можна вылучыць гістарычны перанізм, артадаксальны перанізм, неаперанізм, рэвалюцыйны перанізм, уніяцкі перанізм, федэральны перанізм і г.д.

Паміж 1946 і 2019 гадамі прадстаўнікі юстыцыялістычнай партыі перамаглі на дзесяці прэзідэнцкіх выбарах.

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ Сабрына Ахмечэт Перанізм як спосаб рэформ (1946-1955) ((ісп.: )) // SAAP : часопіс. — 2012. — Снежань — ISSN 1853-1970.
  2. ↑ Караліна Бары Палітычнае станаўленне перанізму 1945-1955 гг ((ісп.: )) // HIB: revista de historia iberoamericana : часопіс. — 2010. — 2 сакавіка — С. 10-21. — ISSN 1989-2616.
  3. ↑ ЗАКОН АБ ЗАЦВЕРДЖАННІ ДРУГОЙ ПЯЦІГОДКІ (ісп.)(недаступная спасылка). — «Для правільнай інтэрпрэтацыі і эфектыўнага выканання гэтага закона пераністкая дактрына або юстыцыялізм, найвышэйшай мэтай якой з'яўляецца дасягненне шчасця, вызначаецца як «нацыянальная дактрына», прынятая аргенцінскім народам. Гэлоўнай мэтай гэтай дактрыны стаіць -- велічы Нацыі праз сацыяльную справядлівасць, эканамічную незалежнасць і палітычны суверэнітэт, гарманізуючы матэрыяльныя каштоўнасці з духоўнымі каштоўнасцямі, а таксама правы асобы з правамі грамадства.»  Архівавана з першакрыніцы 6 жніўня 2021. Праверана 09-09-2024.
  4. ↑ Альберта Цырыа. Перанізм і антыперанізм (ісп.) (13 жніўня 2011). Архівавана з першакрыніцы 08.02.2015. Праверана 09.09.2024.