Пол

Палавы дымарфізм чалавека

Пол — сукупнасць генетычных, марфалагічных і фізіялагічных асаблівасцей, якія забяспечваюць палавое размнажэнне арганізмаў. У больш шырокім сэнсе пол — комплекс рэпрадуктыўных, саматычных і сацыяльных характарыстык, якія вызначаюць індывіда як мужчынскі ці жаночы арганізм.

У дачыненні да полу часта выкарыстоўваецца запазычанае слова гендар, якім абазначаюцца сацыяльныя паводзіны мужчын і жанчын, а таксама ўзаемаадносіны паміж імі.

Крытэрыі пола чалавека

Існуе пяць асноўных крытэрыяў пола чалавека:

1. Генатыпічная (ганадная, гаметная, гарманальная) — як у клетках сабраны генетычны матэрыял, як спалучаюцца храмасомы (якія спецыфічныя палавыя гармоны секрэтуюцца).
2. Фенатыпічная (марфалагічная) — як чалавек выглядае, сукупнасць першасных і другасных палавых прыкмет.
3. Псіхалагічная — кім чалавек сябе адчувае.
4. Сацыяльная (грамадзянская, акушэрская) — кім чалавека лічыць грамадства.
5. Паспартная — што запісана ў дакументах.

Палавыя прыкметы

Палавыя прыкметы — марфалагічныя і функцыянальныя прыкметы, якія вызначаюць асноўныя адрозненні паміж самцом і самкай у жывёл, мужчынам і жанчынай у чалавека. Адрозніваюць першасныя і другасныя палавыя прыкметы. Да першасных палавых прыкмет самцоў млекакормячых і чалавека адносяць семяннікі, семяправод, палавы член, прастату, у самак — яечнікі, яйцаводы, матку, похву.

Гл. таксама

• Гендар
• Гендарная сістэма

Літаратура

• Палавыя прыкметы // БЭ ў 18 т. Т. 11. Мн., 2000.