Прэмія Вольфа ў сельскай гаспадарцы

Прэмія Вольфа ў сельскай гаспадарцы
Тып	навуковая ўзнагарода^[d]
Заснавальнік	Фонд Вольфа^[d]
Заснаванне	1978
Краіна	Ізраіль

Прэмія Вольфа ў сельскай гаспадарцы прысуджаецца адзін раз у год Фондам Вольфа ў Ізраілі. Гэта адна з шасці прэмій Вольфа, створаных Фондам, якая ўручаецца з 1978 года.

Прэмія часам лічыцца эквівалентам «Нобелеўскай прэміі па сельскай гаспадарцы».

Лаўрэаты^[1]

1970-я

Год	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
1978	Джордж Спрэг  (англ.)	ЗША	за выдатныя даследаванні па генетычнай мэліярацыі кукурузы для дабрабыту чалавека. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his outstanding research on the genetic amelioration of maize for human welfare.
	Джон Чарлз Уокер  (англ.)	ЗША	за даследаванні па паталогіі раслін, распрацоўку ўстойлівых да хвароб гатункаў асноўных харчовых раслін. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his research in plant pathology, developing of disease-resistant varieties of major food plants.
1979	Джэй Лаш  (англ.)	ЗША	за выдатны і наватарскі ўклад у прымяненне генетыкі для паляпшэння жывёлагадоўлі. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his outstanding and pioneering contributions to the application of genetics to livestock improvement.
	Кенет Блэкстэр  (англ.)	Вялікабрытанія	за фундаментальны ўклад у навуку і практыку харчавання жвачных жывёл і жывёлагадоўлі. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his fundamental contributions to the science and practice of ruminant nutrition and livestock production.
1980	Карл Марамораш  (англ.)	ЗША	за наватарскія і шырокія даследаванні ўзаемадзеяння насякомых і ўзбуджальнікаў хвароб у раслінах. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his pioneering and wide-ranging studies on interactions between insects and disease agents in plants.

1980-я

Год	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
1981	Джон Алмквіст	ЗША	за значны ўклад у прымяненне штучнага асемянення  (руск.) ў паляпшэнне жывёлагадоўлі. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his significant contributions to the application of artificial insemination to livestock improvement.
	Геры Ларды  (англ.)	ЗША	за наватарскія даследаванні па захоўванні і захаванні сперматазоідаў, дзякуючы чаму штучнае асемяненне стала універсальнай практыкай. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his pioneering research on storage and preservation of spermatozoa thus enabling artificial insemination to become a universal practice.
	Глен Солсберы  (англ.)	ЗША	за выдатныя дасягненні ў фундаментальных і прыкладных даследаваннях у галіне штучнага асемянення  (руск.). Арыгінальны тэкст (англ.)   for his outstanding achievements in basic and applied research on artificial insemination.
1982	Вендэл Рулофс  (англ.)	ЗША	за фундаментальныя хімічныя і біялагічныя даследаванні феромонаў і іх практычнае выкарыстанне ў барацьбе з насякомымі  (руск.). Арыгінальны тэкст (англ.)   for his fundamental chemical and biological research on pheromones and their practical use in insect control.
1983/4	Дон Кіркхэм  (англ.) Карнеліс Т. дэ Віт	ЗША Нідэрланды	за інавацыйны ўклад у колькаснае разуменне глебы і вады і іншых узаемадзеянняў навакольнага асяроддзя, якія ўплываюць на рост сельскагаспадарчых культур і ўраджайнасць. Арыгінальны тэкст (англ.)   for their innovative contributions to the quantitative understanding of soil-water and other environmental interactions influencing crop growth and yield.
1984/5	Роберт Бёрыс  (англ.)	ЗША	за наватарскія фундаментальныя даследаванні механізмаў біялагічнай азотфіксацыі  (руск.) і яго прымянення ў раслінаводстве. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his pioneering fundamental research on the mechanisms of biological nitrogen fixation and its application in crop production.
1986	Ральф Райлі  (англ.) Эрнест Роберт Сірс  (англ.)	Вялікабрытанія ЗША	за фундаментальныя даследаванні ў галіне цытагенетыкі пшаніцы, якія паслужылі асновай для генетычнага ўдасканалення збожжавых культур. Арыгінальны тэкст (англ.)   for their fundamental research in cytogenetics of wheat, providing the basis for genetic improvement of cereal grains.
1987	Тэадор Дзінер  (англ.)	ЗША	за адкрыццё і наватарскія фундаментальныя даследаванні віроідаў і яго прыкладныя працы па выяўленні віроідаў у сельскагаспадарчых культурах. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his discovery and pioneering fundamental research on viroids and his applied work on viroid detection in crops.
1988	Шарль Тыбо  (польск.) Крыстафер Полдж  (англ.)	Францыя; Вялікабрытанія	за наватарскую працу ў галіне рэпрадуктыўнай фізіялогіі, уключаючы захаванне клетак, працэсы апладнення, біялогію яйкаклетак і маніпуляцыі з эмбрыёнамі для паляпшэння хатніх жывёл. Арыгінальны тэкст (англ.)   for pioneering work in reproductive physiology including cell preservation, fertilization processes, egg biology and embryo manipulations for domestic animal improvement.
1989	Пітэр М. Бігс  (рум.) Майкл Эліёт  (англ.)	Вялікабрытанія Вялікабрытанія	за выдатны ўклад у фундаментальную навуку і яе паспяховае ўкараненне ў практыку ў галіне аховы здароўя жывёл і аховы раслін  (руск.). Арыгінальны тэкст (англ.)   for distinguished contributions to basic science and its successful translation into practice in the fields of animal health and crop protection.
1990	Ёзеф Шэл  (англ.)	Бельгія	за наватарскую працу ў галіне генетычнай трансфармацыі раслін, адкрываючы тым самым новыя гарызонты ў фундаментальных навуках аб раслінах і селекцыі. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his pioneering work in genetic transformation of plants, thereby opening up new horizons in basic plant science and breeding.

1990-я

Год	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
1991	Сян Фа Ян  (англ.)	/ ЗША	за выдатны ўклад у разуменне механізму біясінтэзу, спосабу дзеяння і прымянення расліннага гармона этылену. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his remarkable contributions to the understanding of the mechanism of biosynthesis, mode of action and applications of the plant hormone, Ethylene.
1992	Не прысуджалася
1993	Джон Касіда  (англ.)	ЗША	за наватарскія даследаванні па спосабе дзеяння інсектыцыдаў  (англ.), распрацоўцы больш бяспечных пестыцыдаў і ўклад у разуменне нервовай і мышачнай функцыі ў насякомых. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his pioneering studies on the mode of action of insecticides, design of safer pesticides and contributions to the understanding of nerve and muscle function in insects.
1994/5	Карл Бартан Хафакер  (англ.) Перы Адкісан  (англ.)	ЗША ЗША	за ўклад у распрацоўку і ўкараненне экалагічна выгадных комплексных сістэм барацьбы з шкоднікамі  (англ.) для аховы сельскагаспадарчых культур. Арыгінальны тэкст (англ.)   for their contributions to the development and implementation of environmentally beneficial integrated pest management systems for the protection of agricultural crops.
1995/6	Морыс Шніцэр Фрэнк Стывенсан	Канада ЗША	за наватарскі ўклад у наша разуменне хіміі арганічных рэчываў глебы і яе прымяненне ў сельскай гаспадарцы. Арыгінальны тэкст (англ.)   for their pioneering contributions to our understanding of the chemistry of soil organic matter and its application to agriculture.
1996/7	Ніл Фёст  (англ.)	ЗША	за наватарскія даследаванні ў галіне рэпрадуктыўнай біялогіі сельскагаспадарчых жывёл. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his pioneering research in the reproductive biology of livestock.
1998	Ілан Чэт  (англ.) Бальдур Стэфансан  (англ.)	Ізраіль Канада	за ўклад у экалагічна бяспечнае развіццё сусветнай сельскай гаспадаркі праз інавацыйныя падыходы ў селекцыі і біякантролі. Арыгінальны тэкст (англ.)   for their contributions to the environmentally safe development of world agriculture through innovative approaches in breeding and bio-control.
1999	Не прысуджалася
2000	Гурдзеў Хуш  (англ.)	Індыя	за надзвычайны ўклад у тэарэтычныя даследаванні ў галіне генетыкі раслін  (англ.), эвалюцыі і селекцыі, асабліва рысу, у дачыненні да вытворчасці ежы і паслаблення голаду. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his extraordinary contribution to theoretical research in plant genetics, evolution and breeding especially of rice, with regard to food production and alleviation of hunger.

2000-я

Год	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
2001	Роджэр Бічы  (англ.) Джэймс Вомак  (англ.)	ЗША ЗША	за выкарыстанне тэхналогіі рэкамбінантнай ДНК  (англ.), для рэвалюцыі ў навуках аб раслінах і жывёл, адкрываючы шлях для прымянення ў суседніх галінах. Арыгінальны тэкст (англ.)   for the use of recombinant DNA technology, to revolutionize plant and animal sciences, paving the way for applications to neighboring fields.
2002/3	Майкл Робертс  (англ.) Фулер Бейзер  (англ.)	Вялікабрытанія / ЗША; ЗША	за адкрыццё інтэрферону таў  (англ.) і іншых бялкоў, звязаных з цяжарнасцю, якія растлумачылі біялагічную таямніцу перадачы сігналаў паміж эмбрыёнам і маці для захавання цяжарнасці, з глыбокім уплывам на на эфектыўнасць жывёлагадоўчых сістэм, а таксама на здароўе і дабрабыт чалавека. Арыгінальны тэкст (англ.)   for discoveries of Interferon tau and other pregnancy-associated proteins, which clarified the biological mystery of signaling between embryo and mother to maintain pregnancy, with profound effects on the efficiency of animal production systems, as well as human health and well-being.
2004	Юань Лунпін Стывен Танкслі  (англ.)	Кітай ЗША	за інавацыйную распрацоўку гібрыднага рысу  (англ.) і адкрыццё генетычнай асновы гетэрозісу ў гэтай важнай ежы. Арыгінальны тэкст (англ.)   for innovative development of hybrid rice and discovery of the genetic basis of heterosis in this important food staple.
2005	Не прысуджалася
2006/7	Рональд Філіпс  (англ.) Мішэль Жорж  (англ.)	ЗША Бельгія	за наватарскія адкрыцці ў генетыцы і геноміцы, якія заклалі аснову для паляпшэння раслінаводства і жывёлагадоўлі і выклікалі важныя дасягненні ў галіне навук аб раслінах і жывёл. Арыгінальны тэкст (англ.)   for groundbreaking discoveries in genetics and genomics, laying the foundations for improvements in crop and livestock breeding, and sparking important advances in plant and animal sciences.
2008	Джон Пікет  (англ.) Джэймс Тамлінсан Джо Льюіс	Вялікабрытанія ЗША ЗША	за выдатныя адкрыцці механізмаў, якія кіруюць узаемадзеяннямі расліны і казуркі і расліны і расліны. Іх навуковы ўклад у хімічную экалогію  (англ.) спрыяў развіццю комплекснай барацьбы з шкоднікамі і значна павысіў устойлівасць сельскай гаспадаркі. Арыгінальны тэкст (англ.)   for their remarkable discoveries of mechanisms governing plant-insect and plant-plant interactions. Their scientific contributions on chemical ecology have fostered the development of integrated pest management and significantly advanced agricultural sustainability.
2009	Не прысуджалася
2010	Дэвід Болкамб  (англ.)	Вялікабрытанія	за наватарскае адкрыццё рэгуляцыі генаў малымі тармазнымі малекуламі РНК у раслінах, што мае вялікае значэнне не толькі для сельскай гаспадаркі, але і для біялогіі ў цэлым, у тым ліку ў галіне медыцыны. Арыгінальны тэкст (англ.)   for his pioneering discovery of gene regulation by small inhibitory RNA molecules in plants, which is of profound importance not only for agriculture, but also for biology as a whole, including the field of medicine.

2010-я

Год	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
2011	Харыс Левін  (англ.)	ЗША	за вельмі значныя адкрыцці, якія спрыяюць як фундаментальным, так і практычным аспектам жывёлагадоўлі. Арыгінальны тэкст (англ.)   for highly significant discoveries, that contribute to both fundamental and practical aspects of animal agriculture.
	Р. Джэймс Кук  (англ.)	ЗША	за асноўныя адкрыцці ў галіне паталогіі раслін і мікрабіялогіі глебы  (англ.), якія ўплываюць на ўраджайнасць сельскагаспадарчых культур і барацьбу з хваробамі. Арыгінальны тэкст (англ.)   for seminal discoveries in plant pathology and soil microbiology that impact crop productivity and disease management.
2012	Не прысуджалася
2013	Іахім Месінг  (англ.)	Германія / ЗША	за інавацыі ў кланаванні рэкамбінантнай ДНК, якое зрабіла рэвалюцыю ў сельскай гаспадарцы, і за расшыфроўку генетычных кодаў сельскагаспадарчых раслін. Арыгінальны тэкст (англ.)   for innovations in recombinant DNA cloning, which revolutionized agriculture, and for deciphering the genetic codes of crop plants.
	Джарэд Дайманд  (англ.)	ЗША	за наватарскія тэорыі прыручэння сельскагаспадарчых культур, уздыму сельскай гаспадаркі і яе ўплыву на развіццё і гібель чалавечых грамадстваў, а таксама яго ўздзеяння на экалогію навакольнага асяроддзя. Арыгінальны тэкст (англ.)   for pioneering theories of crop domestication, the rise of agriculture and its influences on the development and demise of human societies, and its impact on the ecology of the environment.
2014	Хорхе Дубкоўскі  (англ.) Лейф Андэрсан  (англ.)	ЗША Швецыя	за прарыўны ўклад у вывучэнне раслін і жывёл праз выкарыстанне перадавых геномных тэхналогій. Арыгінальны тэкст (англ.)   for their break-through contribution to the study of plants and animals, through the use of cutting-edge genomic technologies.
2015	Лінда Саіф  (англ.)	ЗША	за яе адкрыцці новых кішэнных і рэспіраторных вірусаў харчовых жывёл і людзей, якія прывялі да яе шырокага ўкладу ў фундаментальныя веды імуналагічнай восі кішачніка і малочнай залозы і забяспечылі новыя спосабы распрацоўкі вакцын і стратэгій вакцынацыі. Арыгінальны тэкст (англ.)   for her discoveries of novel enteric and respiratory viruses of food animals and humans which have led to her extensive contributions of fundamental knowledge of the gut-mammary immunologic axis and have provided new ways to design vaccines and vaccination strategies.
2016	Трудзі Макей  (англ.)	ЗША	за працу ў галіне колькаснай генетыкі  (англ.), якая вывучае ўзаемадзеянне паміж генамі, прыкметамі і эфектамі навакольнага асяроддзя. Арыгінальны тэкст (англ.)   for her work in quantitative genetics, which studies the interaction between genes, traits and environmental effects.
2017	Не прысуджалася
2018	Джын Робінсан  (англ.)	ЗША	за кіраўніцтва рэвалюцыяй геномікі ў біялогіі арганізма і папуляцыі пчол. Арыгінальны тэкст (англ.)   for leading the genomics revolution in the organismal and population biology of the honeybee.
2019	Дэвід Зільберман  (англ.)	ЗША	для ўключэння біяфізічных асаблівасцяў аграэканамічных сістэм для распрацоўкі эканамічных мадэляў і эканаметрычных асноў прыняцця рашэнняў, каб адказаць на фундаментальныя сельскагаспадарчыя эканамічныя і палітычныя пытанні ў некалькіх важных галінах.[2] Арыгінальны тэкст (англ.)   for incorporating biophysical features of agroeconomic systems to develop economic models and econometric decision-making frameworks to answer fundamental agricultural economic and policy questions in several important areas.
2020	Кэралайн Дын  (англ.)	Вялікабрытанія	за наватарскія адкрыцці ў галіне кантролю часу цвіцення і эпігенетычных асноваў яравізацыі  (англ.).[3] Арыгінальны тэкст (англ.)   for pioneering discoveries in flowering time control and epigenetic basis of vernalization.

2020-я

Год	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
2021	Не прысуджалася
2022	Памела Рональд	ЗША	за наватарскую працу па ўстойлівасці рысу да хвароб і стрэсаў навакольнага асяроддзя.[4] Арыгінальны тэкст (англ.)   for pioneering work on disease resistance and environmental stress tolerance in rice.
2023	Марцінус Тэадор ван Генухтэн	Бразілія	за наватарскую працу ў разуменні плыні вады і прагназаванні пераносу забруджванняў у глебе.[5] Арыгінальны тэкст (англ.)   for his groundbreaking work in understanding water flow and predicting contaminant transport in soils.

Зноскі

1. Wolf Prize Recipients in Agriculture
2. Wolf Prize 2019 — Agriculture Архівавана 24 сакавіка 2019.
3. Wolf Prize 2020
4. Wolf Prize 2022 (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 8 лютага 2022. Праверана 5 лістапада 2022.
5. Wolf Prize 2023 (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2023. Праверана 29 верасня 2023.