Пупок дабрародны

Пупок дабрародны
Агульны выгляд групы квітнеючых раслін
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Двухдольныя[2] Парадак:  Астракветныя Сямейства:  Астравыя Падсямейства:  Астравыя Трыба:  Anthemideae Падтрыба:  Santolininae Род:  Chamaemelum Від:  Пупок дабрародны
Міжнародная навуковая назва
Chamaemelum nobile (L.) All. (1785)
Сінонімы
Гл. тэкст
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   501396 NCBI   99037 EOL   488414 GRIN   t:104133 IPNI   192489-1 TPL   gcc-113893

Пупок дабрародны^[3], валовае вочка^[4] (Chamaemelum nobile) — шматгадовая травяністая расліна; від роду Chamaemelum сямейства Астровые (Asteraceae), тыпавы від гэтага роду. Лекавая расліна.

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі «Köhler’s Medizinal-Pflanzen», 1887

Моцна пахкая расліна.

Сцёблы 10-30 см вышынёй, прамыя або ўзыходзячыя, разгалінаваныя.

Лісце сідзячае, с двойчы- ці тройчы-перыстарассечанымі даўгаватымі або лінейна-даўгаватымі прылісткамі 1—6 см даўжынёй и 4—15 мм шырынёй.

Кошыкі адзінкавыя, абгорткі 3-6 мм у вышыню, 6-12 мм у дыяметры, язычковыя кветкі белага колеру, трубчастыя — жоўтыя.

Час цвіцення — з ліпеня па верасень.

Гаспадарчае значэнне і прымяненне

Разводзіцца як лекавая і дэкаратыўная расліна. Лекавае дзеянне расліны аналагічна такому ў аптэчнага рамонка.

Мае дэкаратыўныя махрыстыя формы.

Лекавыя ўласцівасці

Уласцівасці: бактэрыцыднае, заспакаяльнае, жоўцегоннае, супрацьзапаленчае, супрацьспазматычнае, болесуцішальнае.

Касметычнае дзеянне

У крэмах для рук змякчае скуру, загойвае расколіны. Карысны пры куперозе. Прыбірае мяшкі пад вачыма, выдаляе азызласць з твару.

Псіха-эмацыянальнае дзеянне

Эфектыўны сродак пры бессані (асабліва ў спалучэнні з лавандай). Нават у невялікіх канцэнтрацыях валодае заспакаяльным дзеяннем, здымае спазмы і курчы, дапамагае пры шоку (масаж у вобласці сонечнага спляцення).

Батанічная класіфікацыя

Таксанамія

Від уваходзіць род Chamaemelum семейства Астравыя (Asteraceae) порядка Астракветныя (Asterales).

падсямейства Cichorioideae

яшчэ больш 100 родаў

сямейства Астравыя

трыба Anthemideae

від Chamaemelum nobile

парадак Астракветныя

падсямейства Астравыя

род Chamaemelum

яшчэ 12 сямействаў (згодна Сістэме APG II)

яшчэ 22 трыбы, у тым ліку Астравыя, Senecioneae

яшчэ каля 15 відаў

Сінонімы

Доўгі час таксанамічных становішча віду заставалася няўстойлівым, розныя аўтары ўключалі таксон у розныя роды, гэтая сітуацыя стала адной з прычын утварэння шырокай сінанімікі^[5]:

• Anacyclus aureus L.
• Anacyclus nobilis L. ex B.D.Jacks.
• Anthemis aurea DC.
• Anthemis nobilis L. basionym
• Anthemis santolinoides Munby
• Chamaemelum nobile f. discoideum (Boiss. ex Willk.) Benedí
• Chamaemelum nobile var. discoideum (Boiss.) P.Silva
• Chamaemelum romanum Garsault, nom. inval.
• Chamomilla nobilis Godr.
• Ormenis nobilis (L.) J.Gay ex Coss. & Germ.
• Ormenis nobilis subsp. aurea (L.) Maire

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 16. — 160 с. — 2 350 экз. — у тэксце згадана пад назвай Anthemis nobilis
4. З. Верас. Беларуска-польска-расейска-лацінскі ботанічны слоўнік. — Вільня, Субач 2: Выданне газеты «Голас беларуса», Друкарня С. Бэкэра, 1924.
5. Chamaemelum nobile (L.) All. (англ.). The Plant List (2010). Version 1. Published on the Internet; http://www.theplantlist.org/. Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden (30 лістапада 2010). Архівавана з першакрыніцы 27 лютага 2013. Праверана 18 лютага 2013.

Літаратура

• Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Б. К. Шишкин и Е. Г. Бобров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1961. — Т. XXVI. — 938 с. — 2 400 экз.

Спасылкі

• Пупавник благородный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Chamaemelum nobile (L.) All. // ИАС «ООПТ России» (руск.)