П’ер Гардэль

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Гардэль.
П’ер Гардэль
фр.: Pierre Gardel
Дата нараджэння 4 лютага 1758(1758-02-04)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 18 кастрычніка 1840(1840-10-18)[1][2][…] (82 гады)
Месца смерці
Грамадзянства
Жонка Marie Miller[d]
Дзеці Amélie Gardel-Habeneck[d]
Прафесія танцор, харэограф, балетмайстар, артыст балета
Тэатр
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

П’ер-Габрыэль Гардэ́ль (фр.: Pierre-Gabriel Gardel, 4 лютага 1758, Нансі — 18 кастрычніка 1840, Парыж) — французскі артыст балета і балетмайстар. Брат і вучань Максіміліяна Гардэля.

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

У 1772 годзе паступіў у школу танца пры Парыжскай оперы, дзе навучаўся пад наглядам свайго брата.[3] Яшчэ вучнем выконваў танцавальныя выхады ў операх К. В. Глюка, А. Грэтры, Ф. Гасека  (руск.) (бел..[4] У 1780 годзе стаў першым танцошўчыкам, але быў вымушаны адмовіцца ад сваёй выканаўчай кар’еры па стану здароўя.[3] Пасля смерці брата Максіміліяна ў 1787 годзе П’ер заняў пасаду балетмайстра Оперы, а яго асістэнтам стаў Луі Мілон  (руск.) (бел..

У 1781—1782 гадах выступаў на сцэне лонданскага Каралеўскага балета ў трупе Ж. Ж. Навера, затым вярнуўся ў Парыж.[4]

Творчасць

[правіць | правіць зыходнік]

Выконваў партыі Ліндора («Мірза і Ліндор»), Дэзертыра («Дэзертыр») і ў пастаноўках Ж. Ж. Навера — Рынальда, Язона («Рынальда і Арміда  (фр.) (бел.», «Ясон і Медэя  (руск.) (бел.» Ж. Ж. Радольфа  (руск.) (бел.), Альфонса («Адэль дэ Понцье») і інш.

Першыя тры балеты Гардэля «Суд Парыса  (фр.) (бел.» (фр.: Le Jugement de Pâris, 1787), «Псіхея» (фр.: Psyché, 1790), «Тэлемак на востраве Каліпса  (фр.) (бел.» (фр.: Télémaque, 1790) абапіраліся на класічныя міфы і лічыліся сумяшчальнымі са старым рэжымам. Паколькі Французская рэвалюцыя выклікала палітычны пераварот, Гардэль стварыў патрыятычныя танцы, якія спалучалі палітычны змест з неакласічнымі ідэямі. Ён супрацоўнічаў з Жакам-Луі Давідам, мастаком, які падзяляў погляды Гардэля на дэманстрацыю ідэй рэвалюцыі ў творах мастацтва.[5] У «L’Offrande à la Liberté» (1792) Гардэль прадставіў падзеі рэвалюцыі як оперу з музыкай, напісан Франсуа-Жазефам Гасекам  (руск.) (бел..[6]

Сярод іншых пастановак Гардэля найбольш вядомыя балеты: «Танцаманія» Э. Мегюля  (руск.) (бел. (1800), «Ахіл на востраве Скірас» Л. Керубіні, «Поль і Віргінія» Р. Крэйцэра (абодва — 1804), «Апраўданая служанка» Крэйцара, «Блудны сын» А. М. Бертона  (руск.) (бел. (абодва — 1818).[4]

П’ер Гардэль сцвярджаў, што моцны тэхнічны танец аднолькава важны для сюжэту і тэатральнасці балета. На яго паўплывалі рэформы Ж. Ж. Навера, хоць Гардэль не бачыў неабходнасці абмяжоўваць тэхніку пры ўключэнні пантамімы.[3] Ён звёў пантаміму да мінімуму і адабраў тых, хто валодаў прыроднымі драматычнымі здольнасцямі. Яго харэаграфія прапанавала танцорам тое, што ён лічыў складанай і драматычнай працай.[3] Па-за операй балетмайстры засяродзіліся на пантаміме. Менавіта ў гэты час Гардэль унёс змены ў трэніроўкі, каб адлюстраваць яго ўвагу да пашырэння тэхнікі. Гардэль дазваляў і заахвочваў стварэнне дывертысментаў для танцораў. Агюст Вестрыс  (руск.) (бел. быў галоўным танцорам у той час і добра вядомы тым, што пашыраў межы паваротаў і скачкоў. Тое, што выклікала дыскамфорт у Гардэля як танцора, стала каштоўным, калі Гардэль стаў балетмайстрам Оперы.

Асноўныя працы

[правіць | правіць зыходнік]

Усе былі пастаўленыя ў Парыжскай оперы.

  • (1784) Dardanus  (англ.) (бел.
  • (1786) Les Sauvages
  • (1790) Télémaque dans l'île de Calypso
  • (1790) Psyché
  • (1791) Bacchus et Ariane
  • (1793) Le Jugement de Pâris
  • (1800) La Dansomanie
  • (1802) Le Retour de Zéphire
  • (1803) Daphnis et Pandore
  • (1804) Une demi-heure de caprice
  • (1804) Achille à Scyros
  • (1806) Paul et Virginie
  • (1808) Vénus et Adonis
  • (1808) Alexandre chez Apelles
  • (1809) La Fête de Mars
  • (1810) Vertumne et Pomone
  • (1810) Persée et Andromède
  • (1812) L’Enfant prodigue
  • (1814) Le Retour des lys
  • (1815) L’Heureux Retour
  • (1817) Les Fiancé de Caserte
  • (1818) Proserpine
  • (1818) Zirphile
  • (1818) La Servante justifiée

Зноскі

  1. ↑ а б Pierre Gardel // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ а б Bibliothèque nationale de France Pierre-Gabriel Gardel // data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011.
  3. ↑ а б в г Chapman, John V. «Forgotten Giant: Pierre Gardel.» Dance Research: The Journal of the Society for Dance Research 5.1 (1987): 3-20.
  4. ↑ а б в Балет: энциклопедия. / Гл. ред. Ю. Н. Григорович.- М.: Советская энциклопедия, 1981.- 623 стр. с илл.
  5. ↑ Giza, Brian H. «PIERRE GARDEL AND HIS RELATIONSHIP TO THE RISE OF THE ROMANTIC BALLET.»
  6. ↑ Kant, Marion (рэд.). The Cambridge Companion to Ballet. Cambridge Companions to Music. Cambridge University Press., 2007.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Балет: энциклопедия. / Гл. ред. Ю. Н. Григорович.- М.: Советская энциклопедия, 1981.- 623 стр. с илл.