Разуха

Разуха
Arabis alpina
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Капустакветныя Сямейства:  Капуставыя Трыба:  Arabideae Род:  Разуха
Міжнародная навуковая назва
Arabis L. (1753)
Сінонімы
Arabidium Spach Arabisa Rchb. Euxena Calest. Hylandra Á.Löve Parryodes Jafri Shortia Raf. Stenophragma Čelak.
Тыпавы від
Arabis alpina L. — Разуха альпійская
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   22671 NCBI   50451 EOL   37457 GRIN   g:887 IPNI   329356-2

Разу́ха^[1] (Árabis) — род кветкавых раслін сямейства капуставыя (Brassicaceae).

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя Якаба Штурма з кнігі «Deutschlands Flora in Abbildungen», 1796: 1. Arabis alpina,
2. Arabis hirsuta

Шматгадовыя, пераважна апушаныя травяністыя расліны. Сцябло прамастойнае, галінастае, у некаторых відаў сцелецца і лёгка ўкараняецца. Лісце суцэльнае, зрэдку лірападобнае. Прыкаранёвае лісце часта ў разетцы. Кветкі з чатырма пялёсткамі, звычайна пафарбаваны ў белы, ружовы або ліловы колер. Тычынак — 6. Суквецце — шчыльная, часам шчыткападобная або парасонападобная гронка. Плод — стручок.

Распаўсюджанне

Сустракаецца ва ўмераным поясе Паўночнага паўшар’я і ў гарах трапічнай Афрыкі. Святлолюбівыя расліны. Добра растуць на рыхлых лёгкіх глебах. Размнажаюцца насеннем і вегетатыўна.

Гаспадарчае значэнне і прымяненне

Некаторыя віды разводзяць як дэкаратыўныя, некаторыя віды — меданосныя.

Таксанамія

Па інфармацыі базы дадзеных The Plant List, род уключае 110 відаў^[2]:

• Arabis alpina L. — Разуха альпійскаяtypus
• Arabis brachycarpa Rupr.
• Arabis caucasica Willd. — Разуха каўказская
• Arabis farinacea Rupr.
• Arabis flaviflora Bunge
• Arabis gerardii Besser — Разуха Жэрара
• Arabis hirsuta (L.) Scop. — Разуха шурпатая
• Arabis ionocalyx Boiss. & Heldr.
• Arabis karategina Lipsky
• Arabis kennedyae Meilke
• Arabis kokanika Regel
• Arabis nepetifolia Boiss.
• Arabis nordmanniana (Rupr.) Rupr.
• Arabis sagittata (Bertol.) DC. — Разуха стрэлкападобная
• Arabis stelleri DC.
• Arabis turrita L.

Зноскі

1. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 17. — 160 с. — 2 350 экз.
2. Arabis (англ.). The Plant List. Version 1.1. (17 снежня 2013). Праверана 7 студзеня 2017.

Літаратура

• Кухарава Л. В. Разуха // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз. — С. 349.
• Прохараў В. М. Разуха // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 266. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).
• Буш Н. А. Род 594. Резуха — Arabis L. // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор акад. В. Л. Комаров; Редактор тома Н. А. Буш. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1939. — Т. VIII. — С. 172—197. — 696 + XXX с. — 5 200 экз.

Спасылкі

• Резуха — род Arabis: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Арабис // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Arabis (англ.) // The Plant List