Разуха альпійская

Разуха альпійская
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Двухдольныя[2] Парадак:  Капустакветныя Сямейства:  Капуставыя Трыба:  Arabideae Род:  Разуха Від:  Разуха альпійская
Міжнародная навуковая назва
Arabis alpina L., 1753
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   22674 NCBI   50452 EOL   584157 GRIN   t:3770 IPNI   277992-1 TPL   kew-2645295

Разу́ха альпійская^[3] (Arabis alpina) — від кветкавых раслін роду Разуха (Arabis) сямейства Капуставыя (Brassicaceae).

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Шматгадовая травяністая апушаная расліна вышынёй 5—30 см. Сцяблы ўзыходныя. Лісце чаргаванае па даўжыні сцябла і ў прыкаранёвай разетцы, простае, суцэльнае, сядзячае, з зубчастым краем. Кветкі белыя, з чатырма пялёсткамі, у гронкападобных суквеццях. Плод — стручок.

Існуюць садовыя формы з махрыстымі і ружовымі кветкамі.

Распаўсюджанне і экалогія

Расліна распаўсюджана на тэрыторыі Еўропы, Азіі, Паўночнай Амерыкі (Канада, Грэнландыя), Паўночнай Афрыкі (Алжыр, Марока)^[4]. Святлолюбівая расліна, мезафіт, алігатроф і мезатроф^[5]. Расце ў горнай камяністай тундры, на камяністых россыпах, пясках, у тундравым рэдкалессі і хмызняках, па берагах азёр. Вырошчваецца ў культуры.

Рэдкі від. Ахоўваецца на тэрыторыі Расіі (Рэспубліка Карэлія, Цюменская вобласць, Ханты-Мансійская аўтаномная акруга — Югра)^[5][6].

Падвід Arabis alpina subsp. caucasica (Willd.) Briq. — разуха каўказская ахоўваецца таксама на тэрыторыі Кабардзіна-Балкарыі^[6].

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.
4. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) (англ.)
5. Резуха альпийская: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
6. Arabis alpina subsp. caucasica (Willd.) Briq. // ИАС «ООПТ России» (руск.)

Літаратура

• Кухарава Л. В. Разуха // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз. — С. 349.

Спасылкі

• Резуха альпийская: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Arabis alpina L. // ИАС «ООПТ России» (руск.)