Раўданы
Мястэчка
Раўданы на карце Літвы   | ||||||||||||||||||
Раўданы[1], таксама Раўдоне (літ.: Raudonė) — мястэчка у Літве, у Юрбаркаскім раёне Таўрагскага павета, на рацэ Нёман, ля вусця ракі Раўдоны.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]
У 1337 годзе экспедыцыя Тэўтонскіх рыцараў і іншых крыжакоў пад кіраўніцтвам караля Багеміі Іагана і герцага Ніжняй Баварыі Генрыха XIV заснавала драўляна-земляны замак на рацэ Нёман супроць руін Хрыстмемеля. У гонар Генрыха замак назвалі па-нямецку Баербург (ням.: Bayerburg), што азначае «Замак баварцаў». Замак выкарыстоўваўся як ваенная база і цэнтр забеспячэння для экспедыцый у Літву ці на поўнач у Жамойць.
Праз год яго беспаспяхова трымаў у аблозе на працягу 22 дзён вялікі князь літоўскі Гедзімін. Гедзімін памёр падчас наступнай аблогі замка ў 1341 годзе. Паводле народнай легенды, дуб Гедзіміна ў парку вырас на месцы, дзе князь атрымаў смяротную рану. Пасля яго смерці яго сыны ўрэшце заваявалі замак Баербург. У старабеларускай мове запісваўся як Равдоны[1].
У XVI стагоддзі замак належаў вялікаму князю літоўскаму і польскаму каралю Жыгімонту II Аўгусту. Новы замак быў пабудаваны на руінах старога нямецкім рыцарам Геранімам Крышпін-Кіршэнштэйнам. З тых часоў замак неаднаразова перабудоўваўся. У XVIII стагоддзі ўладальнікі маёнтка Раўданы шляхціцы Алендскія герба «Равіч» нанялі літоўскага архітэктара Лаўрына Гуцэвіча для рэканструкцыі замка.
Наступны ўладальнік, князь Платон Аляксандравіч Зубаў, атрымаў памесце ў першай палове XIX стагоддзя і яго сям’я зноў перабудавала замак, наняўшы архітэктара Чэзарэ Анікіні (Cezaris Anikinis). Будынак набыў рысы псеўдагатычнай архітэктуры. Яго апошнімі ўладальнікамі былі Сафія Уоксел (Зубава) і яе партугальскі муж з вострава Мадэйра, Хасэ Карлас дэ Фарыя і Кастра.
У культуры
[правіць | правіць зыходнік]Раўдонеўскі замак выступае месцам дзеяння усходнепрускай легенды, вядомай, як Die weiße Jungfrau der Bayerburg («Белая Дама Баербурга»)[2].
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ а б Спрогіс І. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столѣтия: составленный по 40 актовым книгам Россиенскаго земскаго суда Архивариусом Виленскаго Центральнаго Архива древних актовых книг - губерний Виленской, Ковенской, Гродненской и Минской. — 1888. — С. 267. — 390 с.
- ↑ Die weiße Jungfrau der Bayerburg
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Urban, William. The Teutonic Knights: A Military History. Greenhill Books. London, 2003, p. 133. ISBN 1-85367-535-0
- Polski słownik biograficzny / komitet redakcyjny Władysław Konopczynski … [et al.]. Publisher Kraków : Skład główny w ksieg. Gebethnera i Wolffa, 1935-.ISBN 8386301015 (set)
- Raudań // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze (польск.). — Warszawa, 1888. — S. 547.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Раўданы
