Рэзеда

Рэзеда
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Капустакветныя Сямейства:  Рэзедовыя Род:  Рэзеда
Міжнародная навуковая назва
Reseda Tourn. ex L., 1753
Тыпавы від
Reseda lutea L. [1] — Рэзеда жоўтая
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   23440 NCBI   26963 EOL   61860 GRIN   g:10325 IPNI   33310-1

Рэзеда^[2] (Reseda) — род адна-, двух- і шматгадовых травяністых раслін сямейства рэзедовых.

Апісанне

Сцяблы прамастойныя або прыўзнятыя, густааблісцелыя. Лісце суцэльнае ці перыста-раздзельнае. Кветкі няправільныя, двухполыя, з падпесцікавым дыскам і адным прыкветнічкам, у канцавых пірамідальных або коласападобных гронках; чашачка 4—6-раздзельная; пялёсткі свабодныя, у адной колькасці з чашалісцікамі і чаргуюцца з імі, 2 верхнія — буйнейшыя за ніжнія. 3—11-раздзельныя, ніжнія — пераважна з адной доляй; тычынак 10—16. Плод — каробачка.

Арэал

Вядома каля 60 відаў (31 від^[3]), пашыраных пераважна ў Міжземнамор’і. Распаўсюджана таксама ў Сярэдняй Азіі, на Каўказе. На тэрыторыі Беларусі заносныя рэзеда жоўтая (Reseda lutea) і рэзеда жоўценькая (Reseda luteola), а таксама інтрадукаваная рэзеда духмяная (Reseda odorata).

Віды

Суквецці Reseda alba. Мальёрка, Іспанія.

Паводле базы даных The Plant List, род уключае 31 від^[3]:

• Reseda alba L.
• Reseda arabica Boiss.
• Reseda aucheri Boiss.
• Reseda barrelieri Bertol. ex Müll.Arg.
• Reseda bucharica Litv.
• Reseda complicata Bory
• Reseda decursiva Forssk.
• Reseda ellenbeckii Perkins
• Reseda glauca L.
• Reseda globulosa Fisch. & C.A.Mey.
• Reseda gredensis (Cutanda & Willk.) Müll.Arg.
• Reseda inodora Rchb.
• Reseda jacquinii Rchb.
• Reseda lanceolata Lag.
• Reseda lutea L. typus^[1] — Рэзеда жоўтая
• Reseda luteola L. — Рэзеда жоўценькая, ці Рэзеда фарбавальная
• Reseda media Lag.
• Reseda muricata C.Presl
• Reseda odorata L. — Рэзеда духмяная, ці Рэзеда пахучая
• Reseda orientalis (Müll.Arg.) Boiss.
• Reseda paui Valdés Berm. & Kaercher
• Reseda phyteuma L.
• Reseda pruinosa Delile
• Reseda stenostachya Boiss.
• Reseda stricta Pers.
• Reseda suffruticosa Loefl.
• Reseda tymphaea Hausskn.
• Reseda undata L.
• Reseda urnigera Webb
• Reseda villosa Coss.
• Reseda virgata Boiss. & Reut.

Яшчэ больш 120 назваў відаў маюць нявызначаны статус.

Значэнне і выкарыстанне

Фарбавальпыя, эфіраалейныя і дэкаратыўныя расліны; ёсць пустазелле. Добрыя меданосы.

Зноскі

1. Звесткі пра род Reseda у базе даных Index Nominum Genericorum Міжнароднай асацыяцыі па таксанаміі раслін (IATP). (англ.)
2. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 110. — 160 с. — 2 350 экз.
3. Reseda (англ.)(недаступная спасылка). The Plant List. Version 1.1. (7 сакавіка 2013). Архівавана з першакрыніцы 5 верасня 2017. Праверана 24 жніўня 2016.

Літаратура

• Кухарава Л. Рэзеда // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.
• Прохараў В. М. Рэзеда // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 558. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).

Спасылкі

• Резеда: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)