Рэлігія ў Польшчы

Доля вернікаў у агульнай колькасці насельніцтва рэгіёнаў Польшчы, 2015 год

Пануючай рэлігіяй у Польшчы з'яўляецца хрысціянства. Рымска-каталіцкая царква з'яўляецца самай вялікай канфесіяй, яе прыхільнікамі з'яўляюцца 71,4% насельніцтва краіны (звесткі перапісу 2021 года)[1]. З моманту перапісу 2011 года колькасць людзей, якія вызнаюць сябе каталікамі, скарацілася прыкладна на 6 мільёнаў чалавек (15%). У Польшчы ёсць таксама праваслаўныя і пратэстанцкія цэрквы, а таксама адносна невялікая меншасць юдэяў і мусульман. Каля 7% насельніцтва назвалі сябе нерэлігійнымі па выніках перапісу 2021 года, каля 20,5% не пазначылі сваю рэлігійную прыналежнасць[1].

Да канца Другой сусветнай вайны Польшчу можна было разглядаць як шматэтнічную дзяржаву, для якой таксама былі характэрныя розныя канфесіі і рэлігіі. Беларусы і ўкраінцы, якія пераважна жылі на ўсход ад так званай лініі Керзана, пераважна належалі адпаведна да праваслаўнай і ўніяцкай царквы. Каля 10% жыхароў тагачаснай польскай тэрыторыі тады складалі юдэі. Немцы, якія жылі на пераважна на захадзе і поўначы краіны, былі, у адрозненне ад пераважна каталіцкіх нямецкамоўных жыхароў Сілезіі, пераважна пратэстантамі. Армяне і татары таксама пераважна не належалі да каталіцкай царквы, прытрымліваючыся традыцыйных для сваёй этнанацыянальнай групы рэлігій.

Да Контррэфармацыі ў XVII стагоддзі арыяне былі таксама шырока распаўсюджаныя ў Польшчы. Часам існавалі менаніцкія абшчыны. Сучаснае становішча Польшчы як этнічна і канфесійна аднастайнай дзяржавы можна разглядаць як вынік Другой сусветнай вайны, Халакосту, дэпартацый і, перш за ўсё, пераносу Польшчы на ​​захад у 1945 годзе, у выніку чаго тэрыторыі рассялення большасці праваслаўных і ўніятаў былі далучаны да СССР.

Пасля каталіцтва Польская Аўтакефальная Праваслаўная Царква з'яўляецца другой па велічыні рэлігійнай супольнасцю з 504 тысячамі вернікаў[2] і сядзібай праваслаўнага мітрапаліта ў Варшаве. Уніяцкая (грэка-каталіцкая) царква з 55 тысячамі вернікаў[2] была фактычна зноў створана ў 1992 годзе пасля перыяду рэпрэсій з 1946 года.

Лютэранская царква ў Польшчы, якая мае ўласную традыцыю з XVI стагоддзя, налічвала каля 400 тысяч вернікаў перад Другой сусветнай вайной, каля 75% з якіх былі немцамі і каля 25% палякамі. У выніку вымушанай эвакуацыі на захад нямецкамоўнай грамады пасля вайны колькасць вернікаў-лютэран скарацілася прыкладна да 100 тысяч. У пасляваенны перыяд лютэранскую царкву часта дыскрымінавалі праз памылковае атаясамленне лютэранства і нямецкасці. Сёння лютэранская царква ў Польшчы налічвае 62 тысячы вернікаў[2]. Лютэранінам з'яўляўся, сярод іншых, былы прэм'ер-міністр Польшчы Ежы Бузек.

Значныя рэлігійныя меншасці ў Польшчы, якія належаць да Польскай экуменічнай рады[2]:

Па-за Польскай экуменічнай радай знаходзяцца[2]:

Юдэйская грамада, якая ў 1939 годзе налічвала 3,3 мільёна вернікаў, складае сёння толькі 5 тысяч вернікаў.

Колькасць мусульман — каля 25-31 тысяч вернікаў, з іх каля 5 тысяч польскіх татараў.

Каталіцкі Касцёл па-ранейшаму мае вялікі ўплыў у паўсядзённым жыцці і на палітыку Польшчы. Каталіцкая царква была важнай апазіцыйнай сілай у эпоху камуністычнага панавання. Яна захавала сваю аўтаномію ад дзяржавы, і яе пазіцыі яшчэ больш умацаваліся ў 1978 годзе з абраннем кардынала Караля Вайтылы Папай Рымскім.

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ а б Mały Rocznik Statystyczny Polski 2022
  2. ↑ а б в г д Mały Rocznik Statystyczny Polski 2012

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]