Сабор Аляксандра Неўскага (Новасібірск)
| Славутасць | |
| Сабор Аляксандра Неўскага | |
|---|---|
 | |
| 55°01′10″ пн. ш. 82°55′21″ у. д.HGЯO | |
| Краіна | |
| Месцазнаходжанне | |
| Канфесія | РПЦ |
| Епархія | Novosibirsk Eparchy[d] |
| Архітэктурны стыль | неавізантыйскі стыль[d] |
| Дата заснавання | 1899 |
| Статус |
 Аб’ект культурнай спадчыны РФ № 5400034000 |
| Матэрыял | цэгла |
| Сайт | ansobor.ru |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Сабор святога дабравернага князя Аляксандра Неўскага (руск.: Собор святого благоверного князя Александра Невского) — праваслаўны храм у Новасібірску, пабудаваны як помнік наладжвальніку Вялікага Сібірскага шляху імператару Аляксандру III. Адзін з першых каменных будынкаў горада. Належыць да Новасібірскай епархіі Рускай праваслаўнай царквы.
У снежні 1895 года быў асвечаны часовы драўляны малітоўны дом, зборы якога ўказам кансісторыі павінны былі паступаць у камітэт па пабудове храма.
Будаўніцтва вялося ў 1897—1899 гадах.
У 1920-я — 1930-я гады сабор належаў абнаўленцам. Зачынены ў 1937 годзе, пасля арышту 30 верасня таго ж года абнаўленчага мітрапаліта Заходне-Сібірскага Аляксандра (Увядзенскага). Прадпрымаліся спробы ўзарваць будынак, але былі разбураны толькі перагародкі. У 1940-я гады ў будынку сабора размяшчаўся праектны інстытут «Прамбудпраект». У 1957 годзе ў ім размясцілася Заходне-Сібірская студыя кінахронікі (знаходзілася ў будынку да красавіка 1984 года). У прыватнасці, тут выпускаўся вядомы кіначасопіс «Сібір на экране», дакументальныя фільмы. За гэтыя гады ў саборы быў цалкам знішчаны роспіс, уладкованыя дадатковыя перакрыцці (утварыліся тры паверхі, у купале быў зроблены пакой).
У 1971 годзе пры працах па пракладцы кабеля побач з саборам была знойдзена магіла яго будаўніка Мікалая Ціхамірава. Яго парэшткі перанеслі на Заяльцоўскія могілкі Новасібірска.
У 1984 годзе будынак перадалі Новасібірскай філармоніі. Быў распрацаваны праект яго рэстаўрацыі і пераабсталявання для ўладкавання ў ім канцэртнай залы для камернага хору (уключаў у сябе пабудову дадатковага падземнага яруса). У 1988 годзе планавалася пачаць працу, але дзякуючы ўмяшанню грамадскасці пачалася кампанія за вяртанне сабора Рускай праваслаўнай царкве.