Сакарскі спіс цароў

Не блытаць з Камень з Паўднёвай Сакары.

Сакарскі спіс цароў — пералік егіпецкіх цароў, выбіты на камені ў часы Рамсеса II. Цяпер захоўваецца ў Егіпецкім музеі.

Спіс быў знойдзен у 1861 годзе ў Егіпце ў Сакары, у грабніцы Тунры (ці Тунароя), чыноўніка («галоўны жрэц-чытальнік» і «Наглядчык над работамі на ўсіх царскіх помніках») фараона Рамсеса II[1].

У надпісе пералічваюцца 58 цароў, ад Анеджыба і Каа (I дынастыя) да Рамсеса II (XIX дынастыя), у адваротным храналагічным парадку, за выключэннем «правіцеляў Другога пераходнага перыяду, гіксосаў, і тых правіцеляў… якія былі блізкія да ерэтычнага Эхнатона»[2].

Імёны (кожнае акружана рамкай, т.зв. картушам), з якіх толькі 47 захавалася, вельмі пашкоджаныя. У спісе вялікая колькасць недакладнасцей, напрыклад, там упамінаюцца толькі чатыры цары III дынастыі. Храналогія правільная толькі для цароў XII дынастыі. Адзіны вядомы фотаздымак спіса быў апублікован у 1865 годзе[3].

Прарысоўка Сакарскага царскага спіса, заснаваная на фотаздымках і зарысоўках 1864-65 гг.

Цары ў спісе

[правіць | правіць зыходнік]

Імёны пералічваюцца ў адваротным храналагічным парадку ад правага краю зверху да левага краю знізу так, як меркавалася іх чытаць.

Верхні рад Ніжні рад
Нумар Фараон Імя ў спісе Нумар Фараон Імя ў спісе
1 Рамсес II User-maat-ra Setep-en-ra 30 Неферэфра Kha-nefer-ra
2 Сеці I Men-maat-ra 31 Шэпсескара Shepses-ka-ra
3 Рамсес I Men-pehty-ra 32 Неферыкара Какаі Nefer-ir-ka-ra
4 Харэмхеб Djeser-kheperu-ra Setep-en-ra 33 Сахура Sahura
5 Аменхатэп III Neb-maat-ra 34 Усеркаф User-ka-f
6 Тутмас IV Men-kheperu-ra 35 Тамфціс? Імя разбурана.
7 Аменхатэп II Aa-kheperu-ra 36 Біхерыс? Імя разбурана.
8 Тутмас III Men-kheper-ra 37 Джэдэфптах Імя разбурана.
9 Тутмас II Aa-kheper-en-ra 38 Шэпсескаф Імя разбурана.
10 Тутмас I Aa-kheper-ka-ra 39 Менкаўра Імя разбурана.
11 Аменхатэп I Djeser-ka-ra 40 Хафра Kha-f-ra
12 Яхмас I Neb-pehti-ra 41 Джэдэфра Djed-ef-re
13 Ментухатэп II Nebhepetre 42 Хуфу Khufu
14 Ментухатэп III Se-ankh-ka-ra 43 Снофру Sneferu
15 Аменемхет I Se-hetep-ib-ra 44 Хуні Huni
16 Сенусерт I Kheper-ka-ra 45 Хаба Neb-ka-ra
17 Аменемхет II Nub-kau-ra 46 Сехемхет Djoser-teti
18 Сенусерт II Kha-kheper-ra 47 Джосер Djoser
19 Сенусерт III Kha-khau-ra 48 Хесехемуі Beby
20 Аменемхет III Ni-maat-ra 49 Худжэфа «Імя адсутнічае»[4]
21 Аменемхет IV Maat-kheru-ra 50 Сехеміб-Перэнмаат? Nefer-ka-sokar
22 Нефрусебек Sobek-ka-ra 51 Сет-Перыбсен? Nefer-ka-ra
23 Пепі II Nefer-ka-ra 52 Сенед Senedj
24 Мерэнра I Mer-en-ra 53 Венег Wadjlas
25 Пепі I Pepi 54 Нінечэр Ba-netjeru
26 Цеці Teti 55 Ранеб Kakau
27 Уніс Unis 56 Хатэпсехемуі Bau-netjer
28 Джэдкара Ісесі Maat-ka-ra 57 Каа Qe-behu
29 Менкаухор Men-kau-hor 58 Анеджыб Merbapen

Іншыя царскія спісы Новага царства

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ Robert Morkot. The Egyptians: An Introduction. Routledge, 2005. ISBN 0-415-27103-7. Page 74.
  2. ↑ Пераклад цытаты з: Gerald Verbrugghe, John Moore Wickersham. Berossos and Manetho, Introduced and Translated. University of Michigan Press, 2001. Page 104.
  3. ↑ de Rougé, Emmanuel (1865). Album photographique de la mission remplie en Égypte. Paris. pp. 152, photographs 143–145.{{cite book}}: Папярэджанні CS1: месца без выдавецтва (спасылка)
  4. ↑ Словам «худжэфа» старажытныя егіпецкія пісцы пазначалі страчаныя імёны фараонаў.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Auguste Mariette: La table de Saqqarah in Revue Archeologique Vol 10, Paris 1864, p. 168-186, Pl. 17
  • Emmanuel de Rougé: Album photographique de la mission remplie en Égypte, Paris 1865, Photographs, No. 143—145
  • Auguste Mariette: Monuments divers recueillis en Égypte et en Nubie (Tables), Paris 1872, Vol. II, Pl. 58
  • Eduard Meyer: Ägyptische Chronologie, Pl. 1, (Berlin 1904)