Сацыялістычны рэалізм

«Першы трактар», Уладзімір Крыхацкі

Сацыялістычны рэалізм, сацрэалізм — асноўны мастацкі метад, які выкарыстоўваўся ў мастацтве Савецкага Саюза пачынаючы з 1930-х гадоў, дазволены, або рэкамендаваны, або навязаны (у розныя перыяды развіцця краіны) дзяржаўнай цэнзурай, таму і цесна звязаны з ідэалогіяй і прапагандай. Ён быў афіцыйна ўхвалены з 1932 года партыйнымі органамі ў літаратуры і мастацтве. Паралельна яму існавала неафіцыйнае мастацтва СССР.

Для твораў у жанры сацыялістычнага рэалізму характэрна падача падзей эпохі, «дынамічна зменлівых у сваім рэвалюцыйным развіцці». Ідэйнае ўтрыманне метаду было закладзена дыялектыка-матэрыялістычнай філасофіяй і камуністычнымі ідэямі марксізму (марксісцкая эстэтыка) у другой палове XIX—XX стст. Метад ахопліваў усе сферы мастацкай дзейнасці (літаратуру, драматургію, кінематограф, жывапіс, скульптуру, музыку і архітэктуру). У ім сцвярджаліся наступныя прынцыпы:

  • апісваць рэальнасць «дакладна, у адпаведнасці з пэўным гістарычным рэвалюцыйным развіццём».
  • узгадняць свой мастацкі выраз з тэмамі ідэалагічных рэформаў і выхаваннем працаўнікоў у сацыялістычным духу.
  • Иванов С. В. Неизвестный соцреализм. Ленинградская школа. — СПб.: НП — Принт, 2007. — 450 с. — ISBN 5-901724-21-6, ISBN 978-5-901724-21-7.
  • Lin Jung-hua. Post-Soviet Aestheticians Rethinking Russianization and Chinization of Marxizm//Russian Language and Literature Studies. Serial № 33. Beijing, Capital Normal University, 2011, № 3. Р.46-53.