Сесіл Джон Родс

Сесіл Джон Родс
Cecil John Rhodes
6-ы Прэм'ер-міністр Капскай калоніі 17 ліпеня 1890 — 12 студзеня 1896
Манарх	Вікторыя
Папярэднік	Джон Гордан Спрыг
Пераемнік	Джон Гордан Спрыг
Нараджэнне	5 ліпеня 1853(1853-07-05)[1][2]^[…] Бішапс-Стортфард^[d], Усходні Хартфардшыр^[d], Хартфардшыр, Англія, Злучанае каралеўства Вялікабрытаніі і Ірландыі
Смерць	26 сакавіка 1902(1902-03-26)[1][2]^[…] (48 гадоў) Мёйзенберг^[d], Кейптаўн^[d], Заходне-Капская правінцыя, ПАР[3]
Месца пахавання	Rhodes Grave^[d]
Імя пры нараджэнні	англ.: Cecil John Rhodes
Жонка	у шлюбе не быў
Дзеці	няма
Веравызнанне	англіканства
Аўтограф
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сесіл Джон Родс (англ.: Cecil John Rhodes, 5 ліпеня 1853, Bishop’s Stortford, Хартфардшыр, Англія — 26 сакавіка 1902, Muizenberg (каля Кейптаўна), Капская калонія) — англійскі і паўднёваафрыканскі палітычны дзеяч, бізнесмен, будаўнік уласнай сусветнай імперыі, ініцыятар англійскай каланіяльнай экспансіі ў Паўднёвай Афрыцы.

Біяграфія

У 1870 прыбыў разам са сваім старэйшым братам у Афрыку, каб стаць фермерам, аднак у 1871 захапіўся «алмазнай ліхаманкай» і заснаваў прадпрыемства па здабычы алмазаў.

У 1873 вярнуўся на радзіму, каб працягнуць адукацыю ў Оксфардскім універсітэце.

У 1881 удзельнічаў у стварэнні алмазнай манаполіі De Beers.

У 1881 быў абраны ў парламент Капскай калоніі.

У 1885 пачаў кампанію па далучэнні да Брытанскай імперыі афрыканскіх зямель на поўнач ад Капскай калоніі.

У 1889 заснаваў Брытанскую паўднёваафрыканскую кампанію.

У 1890 стаў прэм’ер-міністрам Капскай калоніі. Шляхам дыпламатыі і ваеннай сілы вымусіў кіраўніка амандэбеле Лабенгулу перадаць у выглядзе канцэсіі ў 1891 шырокія тэрыторыі, якія сталі брытанскімі калоніямі, названыя яго імем — Паўночная і Паўднёвая Радэзіі. Пазней гэтыя валоданні сталі ядром дзяржаў Замбія (1964) і Радэзія (1965).

У 1895 Родс у прыватным парадку фінансуе няўдалы напад на бурскія рэспублікі Трансвааль (Рэйд Джэймсан) з мэтай аб’яднання Паўднёвай Афрыкі пад брытанскім сцягам.

У 1896, пасля разгрому атрада Джэймсана, Родс вымушаны быў падаць у адстаўку з пасады прэм’ер-міністра Капскай калоніі.

Зноскі

1. Woodhouse C. M. Cecil Rhodes // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
2. Cecil John Rhodes // Brockhaus Enzyklopädie
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
3. Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17565097"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5145336"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q34217"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a>

Літаратура

• Apollon B. Davidson: Cecil Rhodes and his time. Protea Book House, Pretoria 2003
• Anthony Thomas: Rhodes: the race for Africa. Penguin Books, London 1997
• Brian Roberts: Cecil Rhodes: flawed Colossus. Norton, New York 1988
• Родс Сесіл Джон // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 397. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).