Спіс армянскіх этнічных анклаваў

Новая Джульфа ў Ісфахане, Іран: гэта па-ранейшаму адзін з найстарэйшых і найбуйнейшых армянскіх кварталаў у свеце.

У артыкуле прадстаўлены спіс армянскіх этнічных анклаваў, які ўключае гарады, раёны і кварталы з пераважна армянскім насельніцтвам або цесна звязаныя з армянскай культурай, як у наш час, так і гістарычна. Большасць лічбаў з’яўляюцца ацэнкамі розных арганізацый і сродкаў масавай інфармацыі, паколькі многія краіны проста не збіраюць даныя аб этнічнай прыналежнасці.

Сучасныя анклавы

[правіць | правіць зыходнік]

Еўропа

[правіць | правіць зыходнік]
Армянскі каталіцкі манастыр на Сан-Ладзара-дэльі-Армені, што ў Венецыянскай лагуне.
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Сп.
Альфорвіль[1] камуна Францыя Парыж, Францыя 45 000 7 000–9 000 15–20 % [2]
Валанс камуна Францыя Дром, Францыя 64 483 7 500 10 % [3]
Ісі-ле-Муліно[4][5] камуна Францыя Парыж, Францыя 63 000 6 000–6 500 10 % [6]
Марсель прэфектура Францыя Буш-дзю-Рон, Францыя 873 076 80 000 9 % [7]
Сан-Ладзара-дэльі-Армені[8] востраў Італія Венецыя, Італія 17 ~100 % [9]

Заходняя Азія

[правіць | правіць зыходнік]
Сірыя

У Сірыі ёсць некалькі вёсак, населеных армянамі, сярод якіх Арамо[10][11], Аль-Ганіме (Гнемія)[11][12], Кесаб[заўв 1] (2 000–2 200)[14][15] у Латакіі, і Аль-Якубія ў Ідлібе[10]. У Алепа ёсць армянскія кварталы Аль-Дждайдэ і Нор-К’ёх (Аль-Мідан)[16][17].

Іарданія
Армянская апостальская царква ў аль-Ашрафіі, Іарданія.

З 1914 года армяне сталі таксама перасяляцца ў аль-Ашрафію, у Іарданіі, дзе ў 1962 годзе яны ўзвялі Армянскую апостальскую царкву і армянамоўную школу. Па стане на 2019 год тут жыло каля 5000 армян, большасць з якіх з’яўляюцца нашчадкамі бежанцаў з Асманскай імперыі падчас Генацыду армян 1915 года[18].

іншыя краіны
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Сп.
Анджар[19] мястэчка Ліван Захле, Ліван 2 400–4 000 ~100 % [20][21]
Антэліас горад Ліван Матн, Ліван 16 000 3 200–4 000 ~20 % [1]
Армянскі квартал квартал Ізраіль Стары горад, Іерусалім[заўв 2] 2 424 500–1 000 21–41 % [22][23][24]
Бурдж-Хамуд[25][26] горад Ліван Матн, Ліван 150 000 110 000 73 % [27][28]
Вакыфлы вёска Турцыя Хатай, Турцыя 135 ~100 % [29]
Зарна (Болоран) вёска Іран Ісфахан (астан), Іран 61[30] 61 100 % [31][32]
Новая Джульфа[33] квартал Іран Ісфахан, Іран 10 000–12 000 Н/Д [34]

Злучаныя Штаты Амерыкі

[правіць | правіць зыходнік]
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Ref
Глендэйл[35] горад Сцяг Каліфорніі Лос-Анджэлес (акруга), Каліфорнія 220 000 100 000 45 % [36]
Маленькая Арменія[37] квартал Сцяг Каліфорніі Лос-Анджэлес, Каліфорнія 21 600 Н/Д [38]
Уотэртаўн[39][40] горад Сцяг Масачусетса Бостан, Масачусетс 33 000 2 700–8 000 8–25 % [41][42]

Постсавецкія дзяржавы

[правіць | правіць зыходнік]

Азербайджан

[правіць | правіць зыходнік]
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Год Сп.
Нагорна-Карабахская Рэспубліка
(Рэспубліка Арцах) 		непрызнаная дзяржава[заўв 3] тэрыторыі былой НКАА ў складзе
Азербайджанскай ССР 		145 053 144 683 99,74 % 2015 [43]

Грузія

[правіць | правіць зыходнік]
Карта Грузіі: чырвоным пазначана Джавахетыя (Джавахк) ў межах правінцыі Самцхэ-Джавахеты, акрэсленая чорным.
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Сп.
Аўлабары (Хаўлабар)[44][45] мікрараён Тбілісі
Джавахетыя (Джавахк) правінцыя Самцхэ-Джавахеты 95 280 90 373 94,8 % [46]
Абхазія
[правіць | правіць зыходнік]

Па стане на 2004 год у Абхазіі налічвалася «каля 50–60 армянскіх сёлаў»[заўв 4][47]. Па даных перапісу насельніцтва Абхазіі 2011 года, армяне складалі большасць насельніцтва Сухумскага раёна (6467 армян, 56,1 % ад агульнай колькасці насельніцтва ў 11 531 чалавек), а таксама значную колькасць у Гульрыпшскім раёне (8430 армян, або 46,8 % ад 18 032 чалавек) і Гаграўскім раёне (15 422 армян, або 38,3 % ад 40 217 чалавек)[48].

Расійская Федэрацыя

[правіць | правіць зыходнік]
Доля армян у муніцыпальным утварэнні горада Сочы па населеных пунктах.
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Сп.
Адлерскі раён раён Сочы, Краснадарскі край 138 572 44 000–80 000 32–58 % [49][50][51]
Гай-Кодзор вёска Анапскі раён, Краснадарскі край
Карабаглы вёска Дагестан 723 ~400 56 % [52][53]
Мяснікоўскі раён раён Растоўская вобласць 39 631 22 108 56 % [54]
Пралетарскі раён (былы Нахічэвань-на-Доне)[55][56] гарадскі раён Растоў-на-Доне, Растоўская вобласць 122 174 10 008 8 % [57]
Туапсінскі раён раён Краснадарскі край 62 400 13 700 22 % [58]
Эдысія (Эдэсія)[59] вёска Стаўрапольскі край 5 657 5 377 92,7 % [60]

Украіна

[правіць | правіць зыходнік]
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Сп.
Айкаван[61] вёска Аўтаномная Рэспубліка Крым[заўв 5] 160 ~100 % [62]

Зніклыя анклавы

[правіць | правіць зыходнік]
Царква Святога Уваскрэшання ў Арманітоле, Дака
Армяна-каталіцкі сабор Святой Тройцы ў Герле
Царква Святога Саркiса ў Феадосіі.
Манастыр Святога Крыжа (Сурп-Хач) ў Старым Крыме.
Званіца армянскай царквы Святога Мікалая ў Камянцы-Падольскім.
Назва месца Тып Сучаснае месцазнаходжанне Час Армянскае насельніцтва ў колькасці і працэнтах (дата перапісу) Сп.
Арманітола раён Бангладэш Дака, Бангладэш 18 стагоддзе [63]
Армен-Сефер раён Эфіопія Адыс-Абеба, Эфіопія пачатак 20 стагоддзя [64]
Гала і Лілава
(Арманестан) 		раён Іран Тэбрыз, Іран 19 стагоддзе 6 000 (c. 1900) [65][66][67]
Герла (Арменаполіс) горад Румынія Клуж, Румынія 17 стагоддзе 43,48 % (1850) [68]
Етэм паселішча Злучаныя Штаты Амерыкі Туларэ, Каліфорнія, ЗША к. 1900–1920-я 500 (100 %) (1920) [69][70]
Кізляр мястэчка Расія Дагестан, РФ канец 19 стагоддзя 3,523 (48 %) (1897) [71]
Кумкапы[72][73] квартал Турцыя Фаціх, Стамбул, Турцыя
Кыналыада востраў Турцыя Стамбул, Турцыя 19–20 стагоддзі 35 000 (сезонна)
65–95 % 		[74][75][76][77]
Нарыманаўскі раён гарадскі раён Азербайджан Баку, Азербайджан сярэдзіна 20 стагоддзя 27,6–47,6 % (1939–1979) [78][79][80][81]
Нахічэвань-на-Доне горад Расія Растоў-на-Доне, РФ 1778–1928 30–58,7 % (1897) [82][83]
Рашкаў[заўв 6] мястэчка Малдова Малдова 18 стагоддзе Меншасць [84]
Стары армянскі горад раён Злучаныя Штаты Амерыкі Фрэсна, Каліфорнія, ЗША к. 1900–1950-я [85]
Эрменікенд квартал Азербайджан Насімінскі раён, Баку, Азербайджан 19–20 стагоддзі

Грузія ў Расійскай імперыі

[правіць | правіць зыходнік]
Назва месца Тып Сучасны рэгіён Час Армянскае насельніцтва ў працэнтах (дата перапісу) Сп.
Артвін мястэчка Турцыя Артвін Канец 19 стагоддзя 65,52 % (к. 1897) [86]
Батумі мястэчка Грузія Аджарыя Канец 19 стагоддзя 24 % (к. 1897) [87]
Горы мястэчка Грузія Шыда Картлі 19 стагоддзе 58,25 % (к. 1873) [88]
Душэты мястэчка Грузія Мцхета-Мтыянеты 19 стагоддзе Большасць [89]
Закаталы мястэчка Азербайджан Загатальскі раён Канец 19 стагоддзя 46,5 % (к. 1897) [90]
Оні мястэчка Грузія Рача Канец 19 стагоддзя 13,78 % (к. 1897) [91]
Салалакі квартал Грузія Тбілісі 19 стагоддзе Меншасць [92]
Сігнагі мястэчка Грузія Кахетыя 19 стагоддзе 96 % (к. 1836) [93]
Тэлаві мястэчка Грузія Кахетыя 19 стагоддзе 81 % (к. 1836) [93]

Украіна

[правіць | правіць зыходнік]
Назва месца Тып Сучаснае месцазнаходжанне Час Армянскае насельніцтва ў колькасці
і працэнтах (дата перапісу) 		Сп.
Абэртын[заўв 6] мястэчка Украіна Івана-Франкоўская вобласць 18 стагоддзе Меншасць [84]
Броды[заўв 6] мястэчка Украіна Львоўская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Бэрэжаны[заўв 6] мястэчка Украіна Цярнопальская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Гарадэнка[заўв 6] мястэчка Украіна Івана-Франкоўская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Жванец[заўв 6] мястэчка Украіна Хмяльніцкая вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Камянец-Падольскі[заўв 6] горад Украіна Хмяльніцкая вобласць 14–18 стагоддзі Меншасць [94]
Лысэць[заўв 6] мястэчка Украіна Івана-Франкоўская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Львоў[заўв 6] горад Украіна Львоўская вобласць 14–18 стагоддзі 2 500 (меншасць) (1633) [94][95]
Магілёў-Падольскі[заўв 6] мястэчка Украіна Вінніцкая вобласць 18 стагоддзе Меншасць [84]
Снятын[заўв 6] мястэчка Украіна Івана-Франкоўская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Станіслаў[заўв 6] мястэчка Украіна Івана-Франкоўская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Стары Крым мястэчка Украіна Аўтаномная Рэспубліка Крым[заўв 5] 471 (43,4 %) (1863) [96]
Тысмэныця[заўв 6] мястэчка Украіна Івана-Франкоўская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Феадосія (Кафа) горад Украіна Аўтаномная Рэспубліка Крым[заўв 5] 15 стагоддзе 46 000 (65 %) (1470-я) [97]
Юзэфгруд[заўв 6] мястэчка Украіна Адэская вобласць 18 стагоддзе Меншасць [84]
Язлавец[заўв 6] мястэчка Украіна Цярнопальская вобласць 16–18 стагоддзі Меншасць [84]

Цэнтральная Азія

[правіць | правіць зыходнік]
Назва месца Тып Сучаснае месцазнаходжанне Час Армянскае насельніцтва ў працэнтах
(дата перапісу) 		Сп.
Ашгабат мястэчка Туркменістан Туркменістан канец 19 ст. — пачатак 20 ст. 13,53 % (1926) [98]
Гызыларбат мястэчка Туркменістан Туркменістан канец 19 ст. — пачатак 20 ст. 10,00 % (1897) [98]
Мерв мястэчка Туркменістан Туркменістан канец 19 ст. — пачатак 20 ст. 8,00 % (1897) [98]
Туркменбашы мястэчка Туркменістан Туркменістан канец 19 ст. — пачатак 20 ст. 12,99 % (1897) [98]

Заўвагі

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ Армянскае насельніцтва Касаба было выгнана ў сакавіку 2014 года падчас грамадзянскай вайны ў Сірыі.[13]
  2. ↑ Статус Іерусаліма аспрэчваецца паміж Ізраілем і Дзяржавай Палесціна, але Стары горад дэ-факта знаходзіцца пад кіраваннем Ізраіля.
  3. ↑ Нагорна-Карабахская Рэспубліка (Рэспубліка Арцах) застаецца непрызнанай на міжнародным узроўні і разглядаецца ўсімі членамі ААН як дэ-юрэ частка Азербайджана.
  4. ↑ Абхазія дэ-юрэ прызнаецца большасцю краін часткай Грузіі, аднак дэ-факта яна Грузіі непадкантрольная.
  5. ↑ а б в Крымскі паўвостраў з’яўляецца прадметам спрэчкі паміж Расійскай Федэрацыяй і Украінай і з 2014 года дэ-факта кіруецца расійскай акупацыйнай уладай, застаючыся міжнародна прызнанай дэ-юрэ часткай Украіны. Падрабязней гл. Палітычны статус Крыма.
  6. ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о У горадзе размяшчалася адна з армянскіх абшчын пад кіраваннем Царства Польскага. Падрабязней гл. Армяне ў Польшчы.

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ а б У гэтым артыкуле «New York Times» Альфорвіль названы «армянскім раёнам» (англ.: «an Armenian neighborhood»): "15 are hurt in Paris by 3 explosions in an Armenian neighborhood". New York Times. 4 траўня 1984.
  2. ↑ "Les Arméniens en France". La Croix(фр.). 15 лютага 2015. Архівавана з арыгінала 21 студзеня 2021.

    Горад Альфорвіль (Валь-дэ-Марн), празваны «маленькай Арменіяй», з’яўляецца адным з найбольш паказальных: ад 7000 да 9000 прадстаўнікоў сярод больш за 45 000 жыхароў.
  3. ↑ Construction of new Armenian school in France launches in Valence (англ.). horizonweekly.ca (27 лістапада 2017). Праверана 22 верасня 2024.
  4. ↑ Dubouis, Kevin (18 красавіка 2013). "Dubouis: Revoking Denial of Pride". The Armenian Weekly.

    … армянскі раён Ісі-ле-Муліно…
  5. ↑ Tenaglia, Adelaïde (27 ліпеня 2022). "Issy-les-Moulineaux, la petite Arménie des Hauts-de-Seine". Les Echos(фр.). Архівавана з арыгінала 29 ліпеня 2022.
  6. ↑ Lenhardt, Marjorie (6 лютага 2019). "Issy-les-Moulineaux, village arménien depuis 1920". Le Parisien(фр.). Архівавана з арыгінала 24 студзеня 2021.
  7. ↑ Citoyenneté et intégration: Marseille, modèle d’intégration? (28 верасня 2004). Архівавана з першакрыніцы 28 верасня 2004. Праверана 22 верасня 2024.
  8. ↑ Saryan, Levon A. (11 ліпеня 2011). "A Visit to San Lazzaro: An Armenian Island in the Heart of Europe". The Armenian Weekly.
  9. ↑ Cole, Teresa Levonian (31 ліпеня 2015). "San Lazzaro degli Armeni: A slice of Armenia in Venice". The Independent. Архівавана з арыгінала 3 лістапада 2017.

    Сёння засталося ўсяго 12 вардапетаў (вучоных манахаў) і пяць паслушнікаў…
  10. ↑ а б Zaman, Amberin (8 красавіка 2014). "Turkey losing propaganda war over Syrian Armenians". Al-Monitor.

    … Касаб і некалькі іншых армянскіх вёсак — Арамо, Гнеміе і Якубіе…
  11. ↑ а б Latin Rite Roman Catholics of Armenian Descent in Syria. Noravank Foundation (18 чэрвеня 2012).

    … населеныя армянамі вёскі Арамо, Гнеміе і Арпалі…
  12. ↑ Armenian Populated Village in Latakia Liberated. Asbarez (22 студзеня 2016).
  13. ↑ Manjikian, Lalai (25 сакавіка 2014). "Kessab: Deep Roots Under Attack". The Armenian Weekly.

    Пераважна армянскі анклаў Кесаб зараз пазбаўлены свайго армянскага насельніцтва, якое пражывала там сотні гадоў, пасля таго, як у рэгіён з Турцыі ўварваліся паўстанцкія сілы.
  14. ↑ Sherlock, Ruth (14 красавіка 2014). "Turkey 'aided Islamist fighters' in attack on Syrian town". The Daily Telegraph.

    Праз два дні Касаб апынуўся ў руках альянсу ісламісцкіх груповак, уключаючы джыхадысцкую Джабхат ан-Нусру, звязаную з Аль-Каідай. Амаль усе вёскі, каля 2000 жыхароў, беглі.
  15. ↑ Gilbert, Ben (7 траўня 2014). "Taking Refuge: Armenian Family Exiled For Third Time In Century". Al Jazeera.

    … пераважна армянская хрысціянская вёска Касаб (насельніцтва 2200 чалавек)…
  16. ↑ "Aleppo Under Fire: The Ruins of Armenian Neighborhoods". The Armenian Weekly. 5 чэрвеня 2014.

    … пераважна армянскія кварталы Нор-К’ёх (Мідан)…
  17. ↑ Arnold, David (24 верасня 2012). "In Battle for Aleppo, Armenians Seek Neutral Ground". Middle East Voices. Voice of America.

    … армянскі квартал аль-Мідан…
  18. ↑ Aleksander Lapshin shares story about "Little Armenia in Jordan". news.am. Праверана 14 лістапада 2023.
  19. ↑ Kahana, Ephraim; Suwaed, Muhammad (2009). Historical Dictionary of Middle Eastern Intelligence. Lanham, Maryland: Scarecrow Press. p. 179. ISBN 9780810863026.

    … Анджар, армянскае сяло ў даліне Бекаа.
  20. ↑ Filian, Levon. AMAA News(недаступная спасылка). Paramus, New Jersey: Publication of the Armenian Missionary Association of America (Fall 2013). Архівавана з першакрыніцы 14 ліпеня 2014.

    Колькасць армянскага насельніцтва скарацілася прыкладна да 4000 чалавек.
  21. ↑ Geography & Demographics of Anjar. Anjar Online. Архівавана з першакрыніцы 17 траўня 2014.

    Зараз у Анджары пражывае каля 2400 чалавек, 99,99 % з якіх армяне.
  22. ↑ Beltran, Gray. Torn between two worlds and an uncertain future. Columbia University (9 траўня 2011). Архівавана з першакрыніцы 30 траўня 2014.

    Сёння ў Армянскім квартале пражывае каля 500 армян.
  23. ↑ "The Armenian Quarter". Jewish Virtual Library. Архівавана з арыгінала 13 красавіка 2014.

    Зараз у Армянскім квартале пражывае каля тысячы армян.
  24. ↑ "Old City Population Distribution and Density". Jerusalem Old City: Urban Fabric and Geopolitical Implications (PDF). Jerusalem: International Peace and Cooperation Center. 2009. p. 22. ISBN 978-965-7283-16-5. Архівавана з арыгінала (PDF) 2013-09-28.
  25. ↑ Healy, Chris; Muecke, Stephen (2008). Cultural Studies Review. Melbourne University Publishing. p. 102. ISBN 9780522855081.

    … у армянскім квартале Бурдж-Хамуд…
  26. ↑ Worth, Robert F. (25 траўня 2009). "In Lebanon's Patchwork, a Focus on Armenians' Political Might". The New York Times.

    Бейруцкі раён Бурдж-Хамуд — гэта свайго роду мініятурная Арменія з крамнымі шыльдамі, напісанымі армянскім пісьмом, і сямейнай культурай шчыльных крам, хат і рэстаранаў працоўнага класа.
  27. ↑ Anthropological Quarterly. 46–47. Catholic University of America Press: 73. 1973. {{cite journal}}: Адсутнічае або пусты |title= (даведка)

    З прыкладна 180 000 армян, якія пражываюць у Ліване, 110 000 пражываюць у кварталах Бурдж-Хамуд і Дора ў Вялікім Бейруце.
  28. ↑ Local authorities taking account of the major urban risks "From a case study to a global approach" The example of the City of Bourj Hammoud, Lebanon. Архівавана з першакрыніцы 2 мая 2012. Праверана 8 чэрвеня 2014.

    У горадзе … пражывае амаль 150 000 жыхароў.
  29. ↑ Kanbolat, Hasan (2 кастрычніка 2012). "Syrian Conflict Taking Toll on Turkey's Last Armenian Village". Al-Monitor.

    Вакыфлы, вёска ў правінцыі Хатай, з’яўляецца адзінай армянскай вёскай у Турцыі. Тут пражывае ўсяго 135 чалавек…
  30. ↑ Перапіс насельніцтва Ісламскай Рэспублікі Іран, 1385 (2006) (Excel). Статыстычны цэнтр Ірана. Архівавана з першакрыніцы 20 верасня 2011.
  31. ↑ "Հայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին նւիրւած միջոցառումներ՝ Փերիոյ գաւառի Բոլորան գիւղում". Alik(арм.). 31 траўня 2015. Архівавана з арыгінала 15 жніўня 2021.

    У вёсцы ў асноўным жывуць армяне…
  32. ↑ Грыгор’ян, Х. (1976). "Բոլորան, Զառնե [Балоран, Зарнэ]". Армянская савецкая энцыклапедыя Том 2(арм.). Ереван. p. 512.{{cite book}}: Папярэджанні CS1: месца без выдавецтва (спасылка)
  33. ↑ Canby, Sheila R. (2009). Shah ʻAbbas: the remaking of Iran. London: British Museum Press. p. 64. ISBN 9780714124520.

    Названы Новай Джульфай, гэты раён дагэтуль застаецца армянскім кварталам Ісфахана.
  34. ↑ Петросян, Давид. Армянская община в Иране (руск.). Institute for Central Asian and Caucasian Studies (3 лютага 1998).

    … яшчэ 10-12 тысяч — у Ісфахане (армяне называюць яго Новай Джугай)…
  35. ↑ Bittman, Mark (4 ліпеня 2013). "This Armenian Life". New York Times.

    Сярод гэтых гарадоў — Глендэйл … цэнтр армянскай дыяспары і месца пражывання адной з найбуйнейшых у свеце армянскіх абшчын за межамі Арменіі.
  36. ↑ Elliott, Raffi (19 чэрвеня 2019). "Glendale Mayor Takes Over Armenia's Diaspora Affairs". The Armenian Weekly. Архівавана з арыгінала 26 лістапада 2020.
    Зарэх Сінанян[en]:

    «У Глендэйле я быў мэрам для 220 тысяч чалавек (уключаючы 100 тысяч армян)…»
  37. ↑ "Part of East Hollywood Is Designated 'Little Armenia'". Los Angeles Times. 7 кастрычніка 2000.
  38. ↑ Little Armenia neighborhood in Los Angeles, California (CA), 90027, 90029 detailed profile. City-Data.

    Насельніцтва: 21 600
  39. ↑ Howe, Jeff (20 красавіка 2013). "Captured in Watertown". The New Yorker.

    … Уотэртаўн — адзін з найбуйнейшых армянскіх анклаваў у ЗША…
  40. ↑ Kevonian, Tamar. "Finding the Passion". Asbarez.

    … Бостан … Уотэртаўн, армянскі анклаў горада…
  41. ↑ Watertown in Armeniapedia.org
  42. ↑ Armenians in Watertown, MA Архівавана 23 снежня 2012. in Hayk the Ubiquitous Armenian
  43. ↑ Табліца 1.7. Колькасць наяўнага і пастаяннага насельніцтва НКР (гарадское, сельскае) па даных перапісаў насельніцтва 1959, 1970, 1979, 1989, 2005, 2015 гадоў (руск.). Архівавана з першакрыніцы 13 сакавіка 2022. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  44. ↑ Zenian, David (1 верасня 1992). "Havlabar: A Little Armenia on the hill". AGBU News Magazine.
  45. ↑ Hakobyan, Julia (28 верасня 2007). "Havlabar: Armenian community in Tbilisi pays the price of urbanization". ArmeniaNow. Архівавана з арыгінала 9 студзеня 2014. Праверана 13 кастрычніка 2024.
  46. ↑ Этнічныя групы па асноўных адміністрацыйна-тэрытарыяльных адзінках. Нацыянальная статыстычная служба Грузіі. (груз.)
  47. ↑ Tchilingirian, Hratch. The Armenian community in Abkhazia Today. Armenian Reporter International. Архівавана з першакрыніцы 30 траўня 2014.

    Зараз у Абхазіі каля 50-60 армянскіх вёсак…
  48. ↑ Вынікі перапісу насельніцтва Рэспублікі Абхазія 2011 года (руск.). Сухумі: Упраўленне дзяржаўнай статыстыкі Абхазіі.
  49. ↑ Schreck, Carl (5 траўня 2006). "Sochi's Armenian Diaspora Weeps". The Moscow Times. Архівавана з арыгінала 30 траўня 2014.

    … Адлерскі раён Сочы, дзе пражывае каля 80 000 этнічных армян…
  50. ↑ Ракачев, Вадим. Этнодемографические изменения а Краснодарском Крае, 1989-1999 годы [Этнадэмаграфічныя змены а Краснадарскім Краі, 1989-1999 гады] (руск.). Архівавана з першакрыніцы 25 траўня 2014.

    Звяртае на сябе ўвагу рэзкі рост армянскага насельніцтва ў Сочы і, у прыватнасці, у Адлерскім раёне, дзе яно павялічылася на 17,5 % і склала 31,8 % да агульнай колькасьці жыхароў раёна.
  51. ↑ Ацэнка колькасці насельніцтва на 1 студзеня 2014 года па муніцыпальных утварэннях Краснадарскага краю (руск.). Федэральная служба дзяржаўнай статыстыкі (15 красавіка 2014). Архівавана з першакрыніцы 14 чэрвеня 2014.
  52. ↑ Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2014 года па сельскіх паселішчах Рэспублікі Дагестан (руск.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2014. Праверана 8 чэрвеня 2014.
  53. ↑ Даныя Усерасійскага перапісу насельніцтва 2002 года: табліца 02c. М .: Федэральная служба дзяржаўнай статыстыкі, 2004. Архівавана 6 кастрычніка 2014. (руск.)
  54. ↑ Вынікі ўсерасійскага перапісу насельніцтва 2010 года па Растоўскай вобласці: Нацыянальны склад і валоданне мовамі, грамадзянства (руск.) 260–261. Федэральная служба дзяржаўнай статыстыкі. Архівавана з першакрыніцы 14 ліпеня 2014. Праверана 8 чэрвеня 2014.
  55. ↑ Hewsen, Robert H. (2001). Armenia: A Historical Atlas. Chicago: University of Chicago Press. p. 280. ISBN 0-226-33228-4.

    З часам Новая Нахічэвань была паглынута Растовам, што разрастаўся, і зараз яна з’яўляецца свайго роду армянскім кварталам усярэдзіне горада…
  56. ↑ Историческая справка Пролетарского района города Ростова-на-Дону (руск.). rostov-gorod.ru. Афіцыйны партал Гарадской Думы і Адміністрацыі горада Растоў-на-Доне. Архівавана з першакрыніцы 1 чэрвеня 2021.

    … у 1929 годзе на тэрыторыі Нахічэвані быў утвораны адзін з найбуйнейшых у горадзе — Пралетарскі раён.
  57. ↑ Вынікі ўсерасійскага перапісу насельніцтва 2010 года па Растоўскай вобласці: Том 4 Нацыянальны склад і валоданне мовамі, грамадзянства (руск.). rostov.gks.ru. Федэральная служба дзяржаўнай статыстыкі. Архівавана з першакрыніцы 21 студзеня 2021.
  58. ↑ "Асимметричные" точки опоры Армении на её диаспоральные ресурсы по периметру Чёрного моря. noravank.am.
  59. ↑ "Армяне Ставропольского края отметили 210-летие села Эдиссия [Армяне Стаўрапольскага краю адзначылі 210-годдзе вёскі Эдысія]"(руск.). Каўказскі Вузел. 2 верасня 2007.

    … армянскага паселішча Эдысія — аднаго з найстарэйшых армянскіх паселішчаў на Поўдні Расіі.
  60. ↑ Том 3 кніга 1 "Нацыянальны склад і валоданне мовамі, грамадзянства"; табліца 4 "Нацыянальны склад насельніцтва Стаўрапольскага краю па гарадскіх акругах, муніцыпальных раёнах, гарадскіх населеных пунктах, сельскіх населеных пунктах з колькасцю насельніцтва 3000 чалавек і больш" (руск.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 5 жніўня 2017. Праверана 8 чэрвеня 2014.
  61. ↑ "Маленькая Армения в Крыму". podrobnosti.ua(руск.). 27 чэрвеня 2008.
  62. ↑ Трудовской сельский совет (руск.)(недаступная спасылка). Сайт Сімферопальскага раёна Дзяржаўнай адміністрацыі Аўтаномнай Рэспублікі Крым. Архівавана з першакрыніцы 12 чэрвеня 2014.
  63. ↑ Lawson, Alastair (10 студзеня 2003). "The mission of Dhaka's last Armenian". BBC News.
  64. ↑ Sevadjian, R. P. (6 траўня 2015). "Remembering the Armenians of Ethiopia". Armenian Weekly.
  65. ↑ Amurian, A.; Kasheff, M. (1986). "ARMENIANS OF MODERN IRAN". Encyclopaedia Iranica.

    Армянская епархія Азербайджана мае свой цэнтр у Тэбрызе (арм. Даўрэз), найбуйнейшым горадзе правінцыі і адміністрацыйнай сталіцы Усходняга Азербайджана, дзе на мяжы стагоддзяў пражывала квітнеючая армянская абшчына колькасцю каля 6000 душ. Армяне былі засяроджаныя ў двух кварталах Гала (арм. Бердатал) і Лілава, якія разам зваліся Арманестан […]
  66. ↑ Shahvar, Soli. (2009). Forgotten Schools: The Baha’is and Modern Education in Iran, 1899—1934. I.B.Tauris. p. 42

    У Тэбрызе ў кожным з двух армянскіх раёнаў горада (Гала і Лілава) меліся пачатковая школа і дзіцячы садок…
  67. ↑ Berberian, Houri (2001). Armenians and the Iranian Constitutional Revolution of 1905—1911. Westview Press.

    … у пераважна, а часам і выключна армянскіх мястэчках Гала і Лілава.
  68. ↑ Steve Kokker; Cathryn Kemp (2004). Romania & Moldova. Footscray, Victoria: Lonely Planet. p. 159. ISBN 9781741041491.

    Герла Калісьці пераважна армянскае селішча, якое звалася Арменаполісам у 17 стагоддзі…
  69. ↑ Gbranian-Melkonian, Seda (2 ліпеня 2011). "The 100 Years Old Armenian Family of Yettem". Hetq. Архівавана з арыгінала 14 сакавіка 2020.
  70. ↑ Melkonian, Markar (2007). "The Fool's Dream: The Fall of Another New Eden and the Utopian Appeal of Ethnic Solidarity". Utopian Studies. 18 (2): 223–235. doi:10.5325/utopianstudies.18.2.0223. JSTOR 20719865. S2CID 149522631.
  71. ↑ Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей.
  72. ↑ Schäfers, Marlene (26 ліпеня 2008). "Managing the difficult balance between tourism and authenticity: Kumkapı". Hürriyet Daily News. Архівавана з арыгінала 2013-06-03.

    З таго часу ў Кумкапы пераважаюць армяне і грэкі. На працягу стагоддзяў насельніцтва квартала захоўвала гэтую этналінгвістычную адметнасць — фактычна, аж да 1950-х гадоў Кумкапы ўсё яшчэ быў вядомы як армянскі квартал. Аднак, пачынаючы з 1960-х гадоў, армянскае насельніцтва Кумкапы пачало скарачацца, паколькі людзі пераязджалі за мяжу ў Еўропу ці Амерыку або проста ў іншыя кварталы горада, такія як Самат’я, Енікёй ці Бакыркёй.
  73. ↑ Nahai, Gina B. (2000). Moonlight on the Avenue of Faith. New York: Washington Square Press. p. 219. ISBN 9780671042837.

    Армянскае гета Стамбула Кумкапы межавала з аптовым рыбным рынкам і было населена амаль выключна армянамі.
  74. ↑ Schleifer, Yigal (19 ліпеня 2007). "Turkey: Religious Minorities Watch Closely as Election Day Approaches". EurasiaNet. Архівавана з арыгінала 20 траўня 2020.

    Кіналі, адзін з невялікіх астравоў, з’яўляецца ўлюбёным месцам стамбульскіх армян.
  75. ↑ Schleifer, Yigal (28 ліпеня 2005). "Istanbul's isle of diversity". The Christian Science Monitor. Архівавана з арыгінала 21 верасня 2019.

    Малюсенькі Кіналі, дзе ўлетку калісьці жыла ажыўленая армянская абшчына.
  76. ↑ Goltz, Thomas (1989). Istanbul. Insight Guide. p. 175.

    З таго часу, як востраў купілі два армянскія вяльможы, яго насельніцтва складала не менш як дзве трэці армян…
  77. ↑ Zenian, David (1 лістапада 1993). "The Armenian Community: What Makes It Tick". AGBU Magazine. Архівавана з арыгінала 29 лютага 2020.

    …на востраве Кіналі, курорце, дзе амаль 95 працэнтаў сезоннага насельніцтва ў 35 000 чалавек складалі армяне…
  78. ↑ Город Баку: 1939 (руск.) (1939).
  79. ↑ Город Баку: 1959 (руск.) (1939).
  80. ↑ Город Баку: 1970 (руск.) (1939).
  81. ↑ Город Баку: 1979 (руск.) (1939).
  82. ↑ (руск.) Першы ўсеагульны перапіс насельніцтва Расійскай Імперыі 1897 г. Размеркаванне насельніцтва па роднай мове і паветах 50 губерняў Еўрапейскай Расіі — Па стане на 1897 год агульная колькасць насельніцтва складала 28 427 чалавек, армяне складалі 29,1 % насельніцтва, г.зн. 8277 чалавек.
  83. ↑ Вейнберг, Леанід Барысавіч (1897). "Нахичевань-на-Дону [Нахічэвань-на-Доне]". Энцыклапедычны слоўнік Бракгаўза і Эфрона Том XXa(руск.). pp. 705–706.
  84. ↑ а б в г д е ё ж з і к л м Stopka 2010, pp. 118–119.
  85. ↑ Holy Trinity Armenian Apostolic Church (1914). Historicfresno.org. A Guide to Historic Architecture in Fresno, California. Архівавана з першакрыніцы 6 верасня 2016.. Adapted from the National Register of Historic Places nomination, originally prepared by Robby Antoyan.
  86. ↑ Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей.. www.demoscope.ru. Праверана 21 верасня 2024.
  87. ↑ Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей.. www.demoscope.ru. Праверана 21 верасня 2024.
  88. ↑ Сборник материалов для описания местностей и племен Кавказа - Кубанская генеалогия. kubangenealogy.ucoz.ru. Праверана 21 верасня 2024.
  89. ↑ Географическо-статистический словарь Российской Империи: Семёнов-Тян-Шанский Пётр Петрович — Алфавитный каталог — Электронная библиотека Руниверс. runivers.ru. Праверана 21 верасня 2024.
  90. ↑ Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей.. www.demoscope.ru. Праверана 21 верасня 2024.
  91. ↑ Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей.. www.demoscope.ru. Праверана 21 верасня 2024.
  92. ↑ ПРОГУЛКА ПО СОЛОЛАКИ. golosarmenii.am. Праверана 21 верасня 2024.
  93. ↑ а б ГПИБ | Ч. 4. - 1836. (4 лютага 2022). Архівавана з першакрыніцы 4 лютага 2022. Праверана 21 верасня 2024.
  94. ↑ а б Stopka 2010, p. 118.
  95. ↑ Maksoudian, Krikor (1997). "Armenian Communities in Eastern Europe". In Hovannisian, Richard G. (рэд.). The Armenian People from Ancient to Modern Times. Vol. II. New York. p. 63.{{cite book}}: Папярэджанні CS1: месца без выдавецтва (спасылка)
  96. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XI(польск.). Warszawa. 1890. p. 271.{{cite book}}: Папярэджанні CS1: месца без выдавецтва (спасылка)
  97. ↑ Этнография народов Крыма: Армяне (руск.)(недаступная спасылка). Таўрычаскі нацыянальны ўніверсітэт імя У. І. Вярнадскага (1999). Архівавана з першакрыніцы 8 чэрвеня 2014.

    У 30-я гг. XIV ст. армянскія калоніі Крыма папоўніліся перасяленцамі з Ак-Сарая (выхадцы з г. Ані), у 70-я гг. XV ст. з 70-тысячнага насельніцтва Кафы 2/3, г.зн. звыш 46 тыс., складалі армяне.
  98. ↑ а б в г Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей.. www.demoscope.ru. Праверана 1 кастрычніка 2024.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Stopka, Krzysztof (2010). "Ormianie". In Kopczyński, Michał; Tygielski, Wojciech (рэд-ры). Pod wspólnym niebem. Narody dawnej Rzeczypospolitej(польск.). Warszawa: Muzeum Historii Polski, Bellona. ISBN 978-83-11-11724-2.

Шаблон:Армянская дыяспара