Стэркулія

Стэркулія
Sterculia foetida
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Двухдольныя[2] Парадак:  Мальвакветныя Сямейства:  Мальвавыя Падсямейства:  Sterculioideae Род:  Стэркулія
Міжнародная навуковая назва
Sterculia L., 1753
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   21552 NCBI   66667 EOL   39957627 GRIN   g:11565 IPNI   329918-2 FW   175087

Плады і насенне Sterculia setigera

Драўніна Sterculia pruriens

Стэркулія^[3] (Sterculia) — род кветкавых раслін падсямейства Стэркуліевыя (Sterculioideae) сямейства Мальвавыя (Malvaceae).

Апісанне

Вечназялёныя і лістападныя дрэвы вышынёй да 30 метраў. Лісце чаргаванае, простае ці складанае. Кветкі часта з непрыемным пахам, дробныя, часам буйныя, зеленаватыя, ярка-чырвоныя, у мяцёлчатых суквеццях. Плод — лістоўка^[3] (лістоўкападобны^[4], каробачка^[5]).

Распаўсюджанне

Род налічвае каля 100 (па іншых звестках каля 300) відаў, распаўсюджаных у тропіках абодвух паўшар’яў^[5] (пераважна ў Азіі і Афрыцы)^[3][4]. Распаўсюджаны ад мангравых лясоў да саванн у шырокіх межах вільготнасці^[5].

Гаспадарчае значэнне

Лекавыя, харчовыя, дэкаратыўныя, тэхнічныя, кармавыя расліны^[3]. Як дэкаратыўную расліну культывуюць стэркулію платаналістую (Sterculia platanifolia). Яе порыстую і мяккую драўніну выкарыстоўваюць для вырабу тонкіх гатункаў^[5] паперы, насенне, у якім маецца кафеін, — сурагат кавы. З лубяных валокнаў стэркуліі смярдзючай (Sterculia foetida) і стэркуліі жгучай (Sterculia urens) плятуць вяроўкі і рыбалоўныя сеткі. У многіх відаў насенне і маладыя карані ядомыя. Са сцёблаў стэркуліі здабываюць камедзь.

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. БелЭн 2002.
4. ВСЭ 1969—1978.
5. Лесная энциклопедия 1986.

Літаратура

• Гарановіч І. М. Стэркулія // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 233. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Стеркулия (Sterculia) // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
• СТЕРКУ́ЛИЯ // Лесная энциклопедия: В 2-х т. (руск.) / Гл. ред. Воробьев Г. И.; Ред. кол.: Анучин Н. П., Атрохин В. Г., Виноградов В. Н. и др.. — 1986. — Т. 2. Лиминник — Ящерицы. — С. 420. — 631 с. — 100 000 экз.
• Жизнь растений: В 6 т. — Т. 5. Ч. 2 Цветковые растения / Под ред. А. Л. Тахтаджяна. — М.: Просвещение, 1981. (руск.)

Спасылкі

• Стеркулия: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Flora of Zimbabwe: Cultivated plants: genus page: Sterculia (англ.)
• Стеркулия // «Мегаэнциклопедия Кирилла и Мефодия» megabook.ru (руск.)