Сярпуха

Сярпуха
Сярпуха фарбавальная (Serratula tinctoria)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Астракветныя Сямейства:  Астравыя Падсямейства:  Carduoideae Трыба:  Cardueae Падтрыба:  Centaureinae Род:  Сярпуха
Міжнародная навуковая назва
Serratula L., 1753
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   500554 NCBI   41634 EOL   61407 GRIN   g:11091 IPNI   11002-1 FW   7087

Сярпуха^[1] (Serratula) — род кветкавых раслін сямейства Астравыя. Каля 70 відаў.

Апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Шматгадовыя травяністыя расліны. Сцёблы прамастойныя, часам разгалінаваныя, апушаныя або голыя. Лісце чаргаванае, простае, суцэльнае ці перыстарассечанае, ніжняе чаранковае, на сцёблах — сядзячае. Кветкі ў кошыках белыя, ружовыя, пурпурныя. Кошыкі сабраны ў шчыткападобныя верхавінкавыя суквецці або адзіночныя. Плод — сямянка.

Фарбавальныя (для воўны), лекавыя, меданосныя і дэкаратыўныя расліны.

Распаўсюджанне

Пашыраны ў Еўразіі і Паўночнай Амерыцы. На тэрыторыі Беларусі 3 віды^[2]: сярпуха Вольфа (Serratula coronata), Serratula heterophylla і сярпуха фарбавальная, ці некалючая (Serratula tinctoria). У культуры зюзнікалістая сярпуха (Serratula lycopifolia) і прамянёвая сярпуха (Serratula radiata).

Некаторыя віды

• Serratula alatavica
• Serratula algida
• Serratula angulata
• Serratula cardunculus
• Serratula centauroides
• Serratula chanetii
• Serratula chinensis
• Serratula coronata — Сярпуха Вольфа, ці Сярпуха венцаносная
• Serratula cupuliformis
• Serratula dissecta
• Serratula erucifolia
• Serratula forrestii
• Serratula lyratifolia
• Serratula marginata
• Serratula polycephala
• Serratula procumbens
• Serratula rugosa
• Serratula seoanei
• Serratula strangulata
• Serratula suffruticosa
• Serratula tinctoria — Сярпуха фарбавальная, ці Сярпуха некалючая

Зноскі

1. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 121. — 160 с. — 2 350 экз.
2. База Растения Беларуси (руск.)

Літаратура

• Скуратовіч А. М. Сярпу́ха // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 357—358. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Пашына Г. В. Сярпу́ха // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — С. 67. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
• Серпу́ха // Т. 23. Сафлор — Соан. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 313. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Serratula L. — Серпуха // Определитель высших растений Беларуси (руск.) / Под ред. В. И. Парфёнова. — Мн.: Дизайн Про, 1999. — С. 282, 308. — 472 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-6182-78-6.
• Serrátula L. — Серпýха // Маевский П. Ф. Флора средней полосы европейской части России. 11-е изд. — М.: Товарищество научных изданий КМК, 2014. — С. 314, 322—324. — 635 с., ил. — ISBN 978-5-87317-958-9. (руск.)
• Серпуха // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

Спасылкі

• Серпуха — род Serratula: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Serratula (Серпуха) у базе біяразнастайнасці на сайце інфармацыйна-аналітычнай сістэмы «ООПТ России». (руск.)
• Serratula (англ.) // The Plant List