Сібірскі нацыяналізм

Сібірскі нацыяналізм - нацыянальны рух сібірскага народу за сваю свабоду. Мае два этапы: абласніцтва і неаабласніцтва.

Некаторыя ідэолагі сібірскага нацыяналізму не лічаць сібіракоў асобнай нацыяй, а толькі разнавіднасцю рускіх, але любы сібірскі нацыяналіст выступае за адасабленне Сібіры як асобнай краіны, у складзе Расіі або ў якасці асобнай дзяржавы.

Як піша лідар абласніцкай групы ААС (Абласніцкая альтэрнатыва Сібіры) іркуцкі журналіст Кулехаў у сваім артыкуле "Маніфест абласніцтва", "Сібір не проста набор «рэгіёнаў», як, напрыклад, вобласці Калужская і Разанская, Смаленская і Цвярская. Сібір – гэта асобная краіна, адрозная ад іншых краін і рэгіёнаў гісторыя і культура. Гэта распаўсюджваецца не толькі на «карэнных» насельнікаў краіны – гэтак жа справядліва гэтае сцвярджэнне і для «рускамоўных» сібіракоў. Можна сцвярджаць, што ў Сібіры склалася або складваецца адмысловая сібірская нацыя, са сваёй культурай, роднаснай, вядома, культуры рускай, але яна змяшчае ў сабе істотныя адрозненні ад культуры, скажам, маскалёў або смалянаў. Гэта ўжо само па сабе можа быць падставай для разгляду пытання аб аўтаноміі Сібіры ў цэлым або ўзятай па буйных рэгіёнах (Заходняя – Усходняя – Далёкі Усход)"[1].

Больш падрабязна можна вылучыць наступныя этапы ў развіцці сібірскага нацыяналізму:

1. Рэвалюцыйныя кружкі 1860-ых гадоў пад кіраўніцтвам Патаніна і Ядрынцава.
2. Перыяд тэарэтычнай распрацоўкі ідэі ў канцы XIX ст., панаванне рэгіяналісцкай інтэрпрэтацыі абласніцтва.
3. Рэвалюцыя 1905 года, рэвалюцыя ў лютым 1917 года і рэвалюцыя ў кастрычніку 1917 года, стварэнне палітычных арганізацый сібірскіх нацыяналістаў.
4. Стварэнне незалежнай дзяржавы ў 1917—1921, яе згуба.
5. Адраджэнне сібірскага нацыяналізму ў 80-90-ыя гады XX ст. на аснове агульнадэмакратычных рэгіяналісцкіх канцэпцый.
6. Неаабласніцтва пачатку XXI ст.: групы "Сібірская вальгота" і ААС.

Этапы 1-4 - гэта абласніцтва, а этапы 5-6 - неаабласніцтва.