Сіпіл

Сіпіл
з.-арм.: Զապէլ Ասատուր
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні з.-арм.: Զապէլ Յովհաննէսի Խանճեան
Псеўданімы Սիպիլ
Дата нараджэння 23 ліпеня 1863(1863-07-23)
Месца нараджэння
Дата смерці 19 чэрвеня 1934(1934-06-19) (70 гадоў)
Месца смерці
Пахаванне
Грамадзянства
Муж Грант Асатур[d]
Альма-матар
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці паэтка, пісьменніца, выдавец, педагог
Грамадская дзейнасць
Член у
Подпіс Выява аўтографа

Забела Танеляні-Асатур (арм.: Զաբել Հովհաննեսի Ասատուր; 23 ліпеня 1863, Канстанцінопаль — 19 чэрвеня 1934, Стамбул, народжаная Ханджан (арм.: Խանճեան), больш вядомая пад літаратурным псеўданімам Сіпіл (арм.: Սիպիլ)) — армянская паэтка, празаік, выдавец, педагог і філантроп[1]

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзілася 23 ліпеня 1863 года ў Канстанцінопалі. Скончыла Скутарскую акадэмію ў Канстанцінопалі ў 1879 годзе. Стала адным з арганізатараў таварыства, мэтай якога ставілася адукацыю армянскіх дзяўчынак ва ўсіх армянскіх раёнах Асманскай імперыі. Выкладала ў правінцыі, а затым вярнулася для працягу педагагічнай дзейнасці ў Канстантынопаль.

У 1879 годзе напісала падручнік «Практычная граматыка для сучаснага сучаснайармянскага мовы», які стаў класічным дапаможнікам, неаднаразова перавыдаваўся пры падтрымцы мужа, Гранта Асатура. Адначасова Сіпіл публікавала артыкулы па адукацыі і педагогіцы, а таксама вершы для дзяцей.

У 1898 годзе сумесна з пісьменнікам і палітычным дзеячам Крыкорам Захрабам і Грантам Асатурам аднавіла выданне літаратурнага часопіса «Масіс» (арм.: Մասիս), дзе апублікавала біяграфіі многіх вядомых заходнеармянскіх літаратурных дзеячаў. У 1901 годзе Сіпіл выйшла замуж за пісьменніка, журналіста і інтэлектуала Гранта Асатура. У 1921 годзе гэтыя біяграфіі з часопіса «Масіс» былі выдадзеныя асобнай кнігай, якую Грант Асатур назваў «Дзімаствернер».

Памерла 19 чэрвеня 1934 года ў Стамбуле.

Творчасць

[правіць | правіць зыходнік]

Вядомасць Сіпіл прынеслі літаратурныя творы. Яна прымыкала да Парнаскай школы французскай паэзіі[2]. Для твораў Сіпіл характэрныя гарманічнае спалучэнне лірычных і эпічных элементаў, жаноцкая вытанчанасць, прадуманая мовау. У 1880-х гадах Сіпіл публікавала вершы ў часопісы «Масис» і «Айрэнік». У 1891 годзе выйшаў раман «Сэрца дзяўчыны», у 1902 — зборнік вершаў «Пробліскі», які ў асноўным складаўся з рамантычных і патрыятычных твораў. Яна таксама пісала кароткія апавяданні, часта пра жанчын. З работ для тэатра адной з самых вядомых з’яўляецца п’еса «Нявеста». Літаратурнай спадчынай пісьменніцы таксама сталі шматлікія любоўныя лісты, якмі яна абменьвалася з Грантам Асатурам[3].

Зноскі

  1. ↑ Sipil
  2. ↑ Сипил // Литературная энциклопедия: В 11 т. — [М., 1929—1939. — Т. 10. — [М.: Худож. лит., 1937]. — Стб. 747—748.]
  3. ↑ Selected Love Letters by Hrand Asadour and Zabel Donelian