Табол

Табол
каз. Тобыл, руск. Тобол
Характарыстыка
Даўжыня	1 591 км
Басейн	426 000 км²
Расход вады	805 м³/с
Вадацёк
Выток	Тургайскае плато^[d]
• Вышыня	272[1] м
• Каардынаты	51°28′00″ пн. ш. 61°00′31″ у. д.^HGЯO
Вусце	Іртыш
• Месцазнаходжанне	каля горада Табольск
• Вышыня	35[1] м
• Каардынаты	58°09′14″ пн. ш. 68°12′55″ у. д.^HGЯO
Размяшчэнне
Водная сістэма	Іртыш → Об → Карскае мора
Краіны	Казахстан  Расія
Код у ДВР	14010500212111200000010
Рака Табол
вусце
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Табо́л^[2] (каз.: Тобыл, руск.: Тобол) — рака ў Казахстане і Расіі, левы прыток Іртыша.

Даўжыня ракі 1591 км. Плошча вадазбору 426 тыс. км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці 805^[3] м³/с, каля сяла Ліпаўскае — 838^[2][4] м³/с. Выток ракі на мяжы Паўдёвага Урала і Тургайскага плато. У верхнім цячэнні Табол мае характар горнай ракі. Сярэдняе і ніжняе цячэнне па Заходне-Сібірскай раўніне ў шырокай даліне са звілістым рэчышчам і з поймай шырынёй да 5 км са шматлікімі старычнымі азёрамі (19,5 тыс. азёр агульнай плошчай 9074 км²^[4]). Упадае ў Іртыш каля горада Табольск.

Жыўленне ракі пераважна снегавое, уніз па цячэнню ўзрастае доля дажджавога. Сцёк Табола зарэгуліраваны вадасховішчамі, вада з якіх выкарыстоўваецца арашэння і водазабеспячэння. Рака сплаўная. Суднаходная ў вярхоўі (105 км) і ад вусця ракі Тура (255 км)^[2] (ад вусця да ўпадзення ракі Ісець (437 км)^[5]).

Асноўныя прытокі: Уй, Ісець, Тура, Таўда (левыя), Убаган (правы).

Каля ракі гарады Лісакоўск, Рудны, Кастанай (Казахстан), Курган, Ялутараўск (Расія).

Зноскі

1. Тобол (река) // «Планета Земля» Geosfera.Org (руск.)
2. БелЭн 2002.
3. ВСЭ 1977.
4. ГЭС 1989.
5. Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2004—2017.

Літаратура

• Табо́л // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 367. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Тобо́л // Т. 26. Тихоходки — Ульяново. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — С. 17. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Тобол // Словарь современных географических названий : (ru) / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург : У-Фактория, 2006. (руск.)
• Тобол // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Тобо́л // Словарь названий гидрографических объектов России и других стран — членов СНГ (руск.) / Под ред. Г. И. Донидзе. — М.: Картгеоцентр — Геодезиздат, 1999. — С. 375. — 464 с. — 500 экз. — ISBN 5-86066-017-0.
• Тобо́л // Географический энциклопедический словарь: Географические названия (руск.) / Гл. ред. А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев (зам. гл. ред.) и др. — 2-е изд., исправл. и дополн. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 481. — 592 с. — 210 000 экз. — ISBN 5-85270-057-6.
• Тобо́л // География. Современная иллюстрированная энциклопедия. Ч. 2: М—Я. / А. П. Горкин — М.: Росмэн, 2006. — 146 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-353-02443-5. (руск.) — (Современная иллюстрированная энциклопедия «Росмэн». География)

Спасылкі

• Куржыкаев Ж., Баринова Г. К., Асылбекова А. С. Состояние гидрологического и гидрохимического режима реки Тобол // Научный журнал «Кронос», 2020 (руск.)
• Сергей Кондрашин Итоги экспедиции на реку Тобол (руск.) // Свярдлоўскае абласное аддзяленне Рускага геаграфічнага таварыства
• Тобол (река) // «Планета Земля» Geosfera.Org (руск.)