Томас Мюнцэр

Томас Мюнцэр
ням.: Thomas Müntzer
Томас Мюнцэр, гравюра XVIII стагоддзя
Род дзейнасці	святар, рэвалюцыянер, багаслоў, дзеяч Рэфармацыі, паэт-песеннік
Дата нараджэння	каля 1489[1][2]^[…]
Месца нараджэння	Штольберг, графства Штольберг^[d], Свяшчэнная Рымская імперыя
Дата смерці	27 мая 1525[3]
Месца смерці	Мюльгаўзен, Свяшчэнная Рымская імперыя[3]
Грамадзянства	Свяшчэнная Рымская імперыя
Веравызнанне	Christian mysticism^[d]
Жонка	Ottilie Müntzer^[d]
Альма-матар	Лейпцыгскі ўніверсітэт Alma Mater Viadrina^[d]
Бітвы/войны	Сялянская вайна ў Германіі
Сайт	thomas-muentzer.de
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Томас Мюнцэр (ням.: Thomas Müntzer, таксама Münzer, каля 1490 — 27 мая 1525) — радыкальны прапаведнік часоў Рэфармацыі, духоўны лідар сацыяльнага руху, які прапаведаваў усеагульную роўнасць на аснове евангельскіх ідэалаў і тэрор супраць традыцыйнай царквы і дваранства. З рухам Мюнцэра быў звязаны магутны выступ германскіх сялян супраць феадалаў (нямецкая сялянская вайна XVI стагоддзя).

Вучэнне

Нарадзіўся ў Гарцы ў 1490 г., вучыўся ў Вітэнбергу і стаў святаром. Як і Лютэр, Мюнцэр захапіўся містыкай, але, захоплены сацыяльна-рэлігійным хваляваннем ў народзе, прыйшоў да апакаліптычных уяўленняў і камуністычных ідэяй.

У 1520 годзе Мюнцэр, у якасці прапаведніка ў Цвікау (у Саксоніі), выступае як палымяны дэмагог, як самы яркі выразнік настрою, які ахапіў рамесныя пласты горада; грубая гаворка Мюнцэра, яго старазапаветныя алегорыі адпавядалі прастадушным уяўленням.

Адстаўлены магістратам, Мюнцэр едзе ў Прагу, каб чыніць «пагром папоў і малпаў». Затым Мюнцэр з’яўляецца ў Альштэце (Цюрынгія), збірае ранейшых сваіх прыхільнікаў і прапаведуе ўсталяванне на зямлі царства «святых»: «Ізраіль» (абраннікі) павінны вынішчыць бязбожных «ханаанітаў».

Натхнёныя Мюнцэрам энтузіясты руйнуюць іконы і паляць цэрквы, як «пячоры д’ябла». Мюнцэр развівае сацыяльны ідэал: усюды павінна ўсталявацца роўнасць і братэрства, кіраўнікі павінны зраўняцца з апошнім хрысціянінам. У сваіх пасланнях да ўладаў і гарадоў Мюнцэр заяўляе, што закліканы Богам да вынішчэння тыранаў, права мяча — у абшчын, а не ў князёў.

Ён падпісвае панфлеты наступным чынам: Мюнцэр з молатам, Мюнцэр з мячом Гедэона. Адзін з памфлетаў быў прысвечаны «яснавяльможнаму, высоканароджанаму ўладыку і ўсемагутнаму Госпаду Ісусу Хрысту». Лютэру і ўмеранай, чыста царкоўнай рэформе быў абвешчаны поўны разрыў. Лютэр называў Мюнцэра «альштэцкім сатаной», а Мюнцэр Лютэра — Вітэнберскім папам, архіпаганцам, лісліўцам князёў.

Зноскі

1. Thomas Müntzer // Early Modern Letters Online Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q44526767"></a>
2. Thomas Müntzer // Muziekweb Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18088607"></a>
3. Bensing M. Thomas Müntzer // Encyclopædia Britannica
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11). — С.62.

Спасылкі