Тракта́т[1][2] (лац.: tractare, у перакладзе разбіраць, разглядаць) — навуковая праца, фармальнае і сістэматычнае выкладанне наконт якой-небудзь канкрэтнай тэмы, дзе прадстаўленая тэма разглядаецца больш шырока і глыбока, а таксама з большым ухілам у тлумачэнне механікі функцыянавання абранае тэмы, чым у эсэ.[3] Манаграфіей завецца трактат па вузкай тэме.[4]
Таксама трактат — адна з форм міжнародных дагавораў, пагадненняў[1][2] (напрыклад, Абаскі мірны трактат, Георгіеўскі трактат).