Тэадор Качынскі | |
---|---|
англ.: Theodore Kaczynski | |
Імя пры нараджэнні | англ.: Theodore John Kaczynski[2] |
Род дзейнасці | матэматык, пісьменнік, філосаф, абаронца навакольнага асяроддзя, domestic terrorist, тэрарыст, анархіст |
Дата нараджэння | 22 мая 1942[1][2] |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 10 чэрвеня 2023[4] (81 год) |
Месца смерці | |
Грамадзянства | |
Веравызнанне | атэізм[6] |
Бацька | Theodore Richard Kaczynski[d][2] |
Маці | Wanda Dombek[d][2] |
Месца працы | |
Альма-матар | |
Аўтограф | |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Тэадор Джон Качынскі-малодшы (англ.: Theodore John Kaczynski, МФА /kəˈzɪnski/; сустракаецца варыянт напісання прозвішча Казінскі, таксама вядомы як Унабомбэр, англ.: Unabomber — скарачэнне ад «University and airline bomber»; 22 мая 1942, Чыкага, Ілінойс, ЗША — 10 чэрвеня 2023, Паўночная Караліна, ЗША) — амерыканскі матэматык, сацыяльны крытык, філосаф, тэрарыст і неалуддзіт, вядомы сваёй кампаніяй па рассылцы бомбаў поштай.
Нарадзіўся 22 мая 1942 года ў Чыкага. Паходзіў з сям’і з польскімі каранямі (бабуля і дзядуля былі палякамі)[8].
Ужо ў раннім узросце вылучаўся сярод іншых дзяцей, бо быў вундэркіндам. Быў залічаны ў Гарвардскі ўніверсітэт у 16 гадоў, атрымаў ступень бакалаўра і пазней атрымаў ступень доктара па матэматыцы ў Мічыганскім універсітэце. Стаў старшым выкладчыкам у Каліфарнійскім універсітэце ў Берклі ў 25 гадоў, але праз два гады звольніўся.
У 1970/1971 годзе пераехаў у Лінкальн, штат Мантана, дзе пасяліўся ў хаціне без электрычнасці і вадаправода. Там ён пачаў асвойваць навыкі выжывання, каб стаць самадастатковым. Убачыўшы, што каля яго дома пачалі будаўніцтва дарогі, ён вырашыўся на масавае рассыланне бомбаў. З 1978 па 1995 год Качынскі адправіў па пошце 16 пасылак з бомбамі, мэтай якіх былі ўніверсітэты і авіялініі. У выніку выбухаў гэтых бомбаў загінулі 3 чалавекі і 23 былі паранены. 24 красавіка 1995 года Качынскі адправіў у газету «Нью-Ёрк Таймс» ліст, у якім паабяцаў у далейшым «устрымацца ад тэрарызму», калі «Нью-Ёрк Таймс» ці «Вашынгтон Пост» апублікуе яго маніфест. У сваёй працы «Індустрыяльнае грамадства і яго будучыня» (таксама званай «Маніфест Унабомбера») ён тлумачыў, што яго бомбы былі крайняй мерай, але ўсё ж неабходнай для таго, каб прыцягнуць увагу да працэсу памяншэння чалавечай свабоды ў грамадстве з-за сучасных тэхналогій, якія патрабуюць буйнамаштабнай арганізацыі. Качынскі быў адной з самых дарагіх мэт ФБР. Да таго, як яго асоба была ўстаноўлена, ФБР выкарыстоўвала для яго мянушку Унабам (англ.: Unabom (University and airline bomber) — «бамбіст універсітэтаў і авіяліній»). Пазней дзякуючы прэсе гэтая мянушка ператварылася ў слова Унабомбер (англ.: Unabomber). Бюро спрыяла публікацыі «Маніфеста» Качынскага, у выніку чаго яго брат апазнаў яго стыль ліста (паводле іншых звестак, ён знайшоў дома запіскі, якія па стылі нагадвалі «Маніфест») і праінфармаваў ФБР (звярнуўшыся проста ў Вашынгтон) аб асобе злачынца. Качынскі быў арыштаваны ў 1996 годзе. У 1998 годзе ён прызнаў сябе вінаватым па ўсіх пунктах абвінавачання і быў прыгавораны да васьмі пажыццёвых тэрмінаў пазбаўлення волі без магчымасці ўмоўна-датэрміновага вызвалення.
Памёр 10 чэрвеня 2023 года ў турэмным шпіталі федэральнай турмы ЗША у Паўночнай Караліне[9].