Уварванне Турцыі ў Ірак (2007—2008)

Аперацыя «Крыніца міру»
Асноўны канфлікт: Турэцка-курдскі канфлікт, Іракская вайна
Дата 16 снежня 2007 — 29 лютага 2008
Месца Іракскі Курдыстан
Вынік Страты і разбурэнні для РПК, міжнародныя ўскладненні для Турцыі
Праціўнікі
 Турцыя Рабочая партыя Курдыстана

ПСЖК[1]

Камандуючыя
Турцыя Яшар Бююканыт Бахоз Эрдал
Сілы бакоў
10000 чалавек 5000—6000 чалавек
Страты
27 забітых 240—724 забітых

Уварванне Турцыі ў Ірак (2007—2008) — серыя ваенных аперацый Турцыі на тэрыторыі Ірака (Іракскага Курдыстана). Кодавая назва — аперацыя «Сонца» (турэцк.: Güneş Harekatı)[2][3][4][5][6].

Перадгісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

У кастрычніку 2007 года баевікі Рабочай партыі Курдыстана правялі напады на турэцкіх вайскоўцаў у Турцыі з прымежных раёнаў Ірака. У адным выпадку турэцкае падраздзяленне трапіла ў засаду і страціла 13 чалавек забітымі[7]. У адказ на гэта Турцыя сцягнула да мяжы каля 50-60 тысяч вайскоўцаў. ВПС Турцыі нанеслі некалькі ўдараў з паветра па базах РПК, якія знаходзіліся каля мяжы, а турэцкі спецназ некалькі разоў перасякаў мяжу суседняй краіны для правядзення аперацый, аднак шырокамаштабнае ўварванне на тэрыторыю Ірака турэцкія ўлады не ажыццяўлялі[8].

Рэгулярныя бамбардзіроўкі і абстрэлы Іракскага Курдыстана пачаліся пасля адабрэння 17 верасня парламентам Турцыі законапраекта, які дазваляў на працягу года выкарыстоўваць армію краіны для правядзення аперацый за межамі рэспублікі[9].

Папярэднія аперацыі

[правіць | правіць зыходнік]

16 снежня авіяцыя Турцыі нанесла бомбавыя ўдары самалётамі F-16 па пазіцыях Рабочай Партыі Курдыстана. Паветраная аперацыя праводзілася на працягу трох гадзін, з 01:00 па 04:15 у раёнах Зап, Аясін і Хакурк. Па даных іракскага боку, падчас гэтага налёту была забіта жанчына. Пра страты баевікоў РПК не паведамлялася. Нароўні з авіяцыяй у аперацыі на сумежнай тэрыторыі выкарыстоўвалася цяжкая артылерыя сухапутных войскаў, якая наносіла масіраваныя ўдары па выяўленых мэтах[10]. Па даных турэцкіх ваенных[11], колькасць баевікоў у Паўночным Іраку складала каля 3500. Колькасць аб’яднанай арміі Турцыі, сцягнутай да іракскай мяжы, складала каля 100 тысяч салдат і афіцэраў[12].

Па афіцыйных даных, 18 снежня турэцкія войскі пачалі ўварванне ў Паўночны Ірак, з мэтай правядзення контр-тэрарыстычнай аперацыі супраць членаў РПК. Узброеныя сілы Турцыі колькасцю больш за 300 чалавек перасеклі мяжу ў раёне гор Галераш і прасунуліся ўглыб краіны на 2-3 кіламетры, не сустракаючы супраціву. Аперацыя доўжылася каля 15 гадзін[12].

4 студзеня турэцкія ВПС нанеслі бомбавыя ўдары па 70 аб’ектах ворага на поўначы Ірака. Па заяве турэцкіх ваенных, ніхто з мірных жыхароў не пацярпеў. У авіяналётах прынялі ўдзел 5 самалётаў. Турэцкая авіяцыя разбамбавала некалькі сховішчаў у раёне Авазін-Бася і Хакурка[9].

Уварванне

[правіць | правіць зыходнік]

Увечары 21 лютага турэцкая армія прыступіла да правядзення наземнай ваеннай аперацыі супраць баз курдскіх баевікоў у Паўночным Іраку. Уварванню падраздзяленняў сухапутных войскаў на тэрыторыю Ірака папярэднічала артылерыйская і паветраная падрыхтоўка. На працягу васьмі гадзін артылерыя і ВПС наносілі ўдары па базах РПК. Праз гадзіну пасля завяршэння артпадрыхтоўкі 10 тысяч турэцкіх салдат увайшлі ў Ірак[13]. За першыя два дні баёў турэцкай арміі ўдалося знішчыць дзясяткі курдскіх баевікоў. Адзін з лідараў баявога крыла РПК Бахоз Эрдал заклікаў курдаў, якія пражываюць у Турцыі, да ўзброеннага паўстання супраць турэцкіх уладаў, каб спыніць ўварванне ў Паўночны Ірак[14]:

Калі яны хочуць знішчыць нас, то наша моладзь павінна зрабіць жыццё ў турэцкіх гарадах невыноснай.

Праз два дні пасля пачатку сухапутнай аперацыі турэцкіх войскаў з Паўночнага Ірака было выведзена першае турэцкае вайсковае падраздзяленне. Канвой з амаль 100 грузавікоў прайшоў з Ірака ў раён Чукурджа правінцыі Хакары каля 19:30. Тым часам у ходзе наземнай аперацыі да 25 лютага турэцкай арміі ўдалося прасунуцца на 25 кіламетраў углыб Паўночнага Ірака, дзе размешчаны апорныя базы РПК. За першыя тры дні баёў з моманту пачатку аперацыі было забіта 153 байцы РПК і 17 турэцкіх вайскоўцаў[15].

24 лютага ў ходзе баёў курдскія баевікі збілі турэцкі ваенны верталёт. Анкара пацвердзіла факт падзення верталёта ў раёне баявых дзеянняў, заявіўшы, што інцыдэнт адбыўся па «невядомых прычынах».

Наступствы

[правіць | правіць зыходнік]

29 лютага Турцыя абвясціла аб завяршэнні наземнай аперацыі на тэрыторыі Ірака. «Было вырашана, што мэты аперацыі дасягнуты, і раніцай 29 лютага нашы войскі вярнуліся на свае базы», — гаворыцца ў прэс-рэлізе турэцкага Генеральнага штаба. Па папярэдніх даных, да 28 лютага ў ходзе баявых дзеянняў загінула 27 турэцкіх вайскоўцаў. Па даных турэцкіх вайскоўцаў, было знішчана каля 240 курдскіх баевікоў (без уліку вынікаў паветраных бамбардзіроўкаў), па даных ЗША — 724. Ваеннае камандаванне папярэдзіла, што ў выпадку неабходнасці турэцкія ваенныя могуць быць ізноў накіраваны на поўнач Ірака[16].

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ Page 2
  2. ↑ Turkish General Staff: Final Report regarding Operation Sun Архівавана 2 красавіка 2011 года.
  3. ↑ Milliyet, "Kara harekatına şehit Onbaşı Kasım Aksoy'un kızının ismi verildi"
  4. ↑ Show Haber, "Operasyonun adı "Güneş""(недаступная спасылка)
  5. ↑ Haber 7, "PKK'yı üç aşamada vurma planı"
  6. ↑ Yeni Şafak, "Güneş harekatı için geri sayım başladı"
  7. ↑ [Jamestown Foundationhttp://www.jamestown.org/single/?no_cache=1&tx_ttnews%5Bswords%5D=8fd5893941d69d0be3f378576261ae3e&tx_ttnews%5Bexact_search%5D=TURKEY%20PREPARES%20FOR%20CROSS-BORDER%20MILITARY%20OPERATION&tx_ttnews%5Btt_news%5D=33067&tx_ttnews%5BbackPid%5D=7&cHash=5066509c7d]
  8. ↑ Россия и Мир | Спецпроект РИА ФедералПресс Архівавана 7 снежня 2020.
  9. ↑ а б Турецкая авиация уничтожила 11 групп курдских боевиков. Lenta.ru (4 лютага 2008). Праверана 13 жніўня 2010.
  10. ↑ Турецкая авиация нанесла массированный удар по позициям курдов на севере Ирака. NEWSru (16 снежня 2007). Праверана 13 жніўня 2010.
  11. ↑ Турецкие войска пересекли границу с Ираком. NEWSru (18 снежня 2007). Праверана 13 жніўня 2010.
  12. ↑ а б Турецкая армия показала, кто является главной силой на Ближнем Востоке
  13. ↑ Турецкая армия вторглась в Северный Ирак
  14. ↑ NEWSru.co.il — новости Израиля :: Лидер РКК призывает турецких курдов к вооружённому восстанию
  15. ↑ Турецкая армия продвинулась вглубь Ирака на 25 километров. Lenta.ru (25 лютага 2008). Праверана 13 жніўня 2010.
  16. ↑ Вторжение Турции в Ирак: убиты десятки человек

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]