Універсальная газавая пастаянная

Універсальная газавая пастаянная (таксама — пастаянная Мендзялеева) — тэрмін, які ўпершыню уведзены ва ўжытак Д. Мендзялеевым ў 1874 г. колькасць роўная працы пашырэння аднаго моля ідэальнага газу ў ізабарнам працэсе пры павелічэнні тэмпературы на 1 К.

Агульная інфармацыя

У 1874 годзе^[1][2] Д. Мендзялееў вылічыў значэнне канстанты ў ўраўненні Мендзялеева-Клапейрона (ўраўненні стану ідэальнага газу) для аднаго моля газу, выкарыстоўваючы закон Авагадра, згодна з якім 1 моль розных газаў пры аднолькавым ціску і тэмпературы займае аднолькавы аб'ём (${\displaystyle ~V_{\mu }}$).

У некаторых навуковых колах гэтую пастаянную прынята называць пастаяннай Мендзялеева. Абазначаецца лацінскай літарай ${\displaystyle ~R}$.

Уваходзіць ва ўраўненне стану ідэальнага газу

${\displaystyle p={RT \over {V_{\mu }}}.}$

У Міжнароднай сістэме адзінак (СІ) універсальная газавая пастаянная роўная ^[3] ${\displaystyle ~R=\;8{,}3144621\;\pm \;0{,}0000075\;}$ ^Дж⁄_{(моль∙К)}.

У сістэме СГС універсальная газавая пастаянная роўная ${\displaystyle ~R=\;8{,}3144621\cdot 10^{7}\;}$ ^Эрг⁄_{(моль∙К)}.

Удзельная газавая пастаянная (R/M) для сухога паветра ${\displaystyle ~R=\;287\;}$ ^Дж⁄_(кг∙К)

Сувязь паміж газавымі пастаяннымі

Універсальная газавая пастаянная выяўляецца праз дабытак пастаяннай Больцмана на лік Авагадра, ${\displaystyle ~R=kN_{\!^{A}}}$. Універсальная газавая пастаянная больш зручная пры разліках, калі колькасць газу выражана у молях.

Зноскі

1. Д. И. Менделеев. О сжимаемости газов (Из лаборатории С.-Петербургского Университета). стр. 309—352. Журнал русского химического общества и физического общества. Том 6. 1874 г. [1]
2. Д. Менделеев. Объ упругости газовъ. 1875 г.
3. Значэние, рэкамендаванае CODATA, 2010 г.

Гл. таксама

• Лік Авагадра
• Пастаянная Больцмана

Літаратура

• Універсальная газавая пастаянная // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 16. С. 234.