Фалафель

Фалафель
Краіна паходжання
Кампаненты
Асноўныя
Падача
Тып стравы mazza[d]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Фалафель (араб. فلافل‎‎, іўр.: פָלָאפֶל) — сярэднеўсходняя страва, смажаныя ў фрыцюры шарыкі са здробненага зерня нуту або бобу, часам з дадаваннем фасолі, запраўленыя прыправамі.

У заходніх краінах фалафель шырока распаўсюджаны ў арабскіх кафэ і закусачных, а таксама сярод вегетарыянцаў і веганаў.

Этымалогія

[правіць | правіць зыходнік]

Слова falafel можа адносіцца да смажаных шарыкаў або сандвічаў з імі[2]. Некаторыя крыніцы лічаць, што назва фалафель паходзіць ад арабскага слова falāfil (فلافل), форма множнага ліку ад filfil (فلفل), якое азначае «перац», ад персідскага pilpil (پلپل),[3] імаверна, ад санскрыцкага слова pippalī (पिप्पली), што азначае «доўгі перац»[4]. Нядаўна было прапанавана, што назва фалафель мае копцкае паходжанне ад pha la phel (Φα Λα Φελ), што азначае «з шмат бобу».[5]

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]
A pita filled with vegetables and fritters on a plate
Сандвіч з фалафелем.

Паходжанне фалафеля невядома і спрэчнае.[2] Традыцыйна лічыцца, што страва паходзіць з Егіпта,[6] магчыма ўжывалася коптамі як замена мясу падчас посту.[7][8] Фалафель быў экспартаваны праз партовы горад Александрыя ў іншыя раёны на Блізкім Усходзе[9]. Страва пазней распаўсюдзілася на поўнач ад Леванта.[10][11] Ёсць тэорыя, што фалафель узнік падчас уладарства фараонаў Егіпта[12] або на Індыйскім субкантыненце.[6][13]

Прыгатаванне

[правіць | правіць зыходнік]

Нут або бабы замочваюць або гатуюцца, затым з іх робіцца пюрэ. Да яго дадаюцца розныя спецыі, сярод якіх традыцыйна могуць выкарыстоўвацца пятрушка, трава і насенне каляндры, часнок, цыбуля, соль, чорны і востры перцы і кмен. Таксама могуць прысутнічаць іншыя інгрэдыенты, напрыклад булгур. З гэтай сумесі фарміруюцца шарыкі, памерам з грэцкі арэх, якія смажацца ў алеі да набыцця залаціста-карычневага колеру.

Вырабляюцца гатовыя сухія сумесі, якія дастаткова змяшаць з вадой, каб атрымаць масу для гатавання фалафеля.

Фалафель традыцыйна падаецца з кунжутным соусам, гароднінай і пітай (тонкім лавашом). У закусачных нярэдка падаюць піту, начыненую фалафелем і гароднінай, як фастфуд.

Зноскі

  1. ↑ а б в г д е ё ж https://www.arabskie.pl/pl/p/PRZEPIS-Falafel.-Pyszne-kotleciki-z-cieciorki/647
  2. ↑ а б Petrini, Carlo; Watson, Benjamin (2001). Slow food : collected thoughts on taste, tradition, and the honest pleasures of food. Chelsea Green Publishing. p. 55. ISBN 978-1-931498-01-2. Праверана February 6, 2011.
  3. ↑ «پلپل», Dehkhoda Dictionary
  4. ↑ Isaac E. Mozeson (September 2002). The Word: The Dictionary That Reveals the Hebrew Source of English. SP Books. p. 123. ISBN 978-1-56171-942-6. Праверана 12 October 2011.
  5. ↑ Makar, Adeeb B. (2001). The Abbreviated Coptic-English Dictionary. Hayward, Calif.: St. Mina Monastery Press. p. 185. OCLC 609610948. Φαλαφελ (fåˈlåfālˈ) m. Falafel. (lit. that which has lots of beans). See Φα, Λα, Φελ.
  6. ↑ а б Galili, Shooky (July 4, 2007). "Falafel fact sheet". Ynet News. Праверана February 6, 2011.
  7. ↑ Raviv, Yael (August 1, 2003). "Falafel: A National Icon". Gastronomica. 3 (3): 20–25. doi:10.1525/gfc.2003.3.3.20. JSTOR 10.
  8. ↑ Denker, Joel (2003). The World on a Plate: A Tour Through the History of America's Ethnic Cuisine. U of Nebraska Press. p. 41. ISBN 0-8133-4003-9.
  9. ↑ Green, Aliza (2004). Beans. Running Press. p. 76. ISBN 978-0-7624-1931-9.
  10. ↑ Kantor, Jodi. A History of the Mideast in the Humble Chickpea. The New York Times (10 ліпеня 2002). Праверана March 23, 2008.
  11. ↑ MacLeod, Hugh (October 12, 2008). "Lebanon turns up the heat as falafels fly in food fight". The Age. Праверана February 10, 2010.
  12. ↑ Wilson, Hilary (1988). Egyptian food and drink. Shire. p. 25. ISBN 978-0-85263-972-6.(недаступная спасылка)
  13. ↑ Sussman, Anna (August 16, 2007). "A Lebanese chef's vision: Make falafel, not war". The New York Times. Праверана March 6, 2010.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]