Фаніпаль

Горад Фаніпаль Герб Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Дзяржынскі Каардынаты 53°45′00″ пн. ш. 27°20′00″ у. д.^HGЯO Першая згадка 1856 Горад з 1999 Плошча 5 км² Вышыня цэнтра 235 м[1] Насельніцтва ▲18 252 чал. (1 студзеня 2024)[2] Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1716 Паштовыя індэксы 222750 Аўтамабільны код 5 СААТА 6222506000 Афіцыйны сайт fanipol.net Фаніпаль на карце Беларусі ±

Фаніпаль на Вікісховішчы

Фа́ніпаль^[3] (трансліт.: Fanipaĺ) — горад раённага падпарадкавання ў Дзяржынскім раёне Мінскай вобласці Беларусі. Насельніцтва — 15 922 чалавек (2017)^[4].

Геаграфія

Размешчаны за 13 км на паўднёвы захад ад МКАД, на аўтамабільнай магістралі М1, чыгуначная станцыя Фаніпаль на лініі Мінск — Баранавічы. За 15 км на паўночны ўсход ад горада Дзяржынск, за 22 км ад Мінска.

Вуліца Якуба Коласа.

Горад падзеляецца на 5 мікрараёнаў: Маладзёжны, Паўночны, Цэнтральны, Заводскі і Паўднёвы.

Гісторыя

Вядомы з пачатку XIX стагоддзя ў складзе Самахваліцкай воласці Мінскага павета, уласнасць Энельфельдтаў і Багдашэўскіх. Сучасная назва з канца XIX стагоддзя, паводле падання вёска атрымала цяперашнюю назву ад імёнаў дачок мясцовага пана Багдашэўскага — Фані і Полі.

У 1871 годзе пабудаваны чыгуначны прыпынак Чэчын, які пазней стаў чыгуначнай станцыяй Токараўская на чыгунцы Брэст-Масква. 9 жніўня 1876 года чыгуначная станцыя Токараўская перайменавана ў Фаніпаль.

З 20 жніўня 1924 года ў Самахвалавіцкім раёне БССР. З 27 ліпеня 1930 года ў Койданаўскім нацыянальным польскім раёне, з 29 чэрвеня 1932 і з 4 лютага 1939 года ў Дзяржынскім, з 31 ліпеня 1937 года ў Мінскім раёнах.

Падчас Вялікай Айчыннай вайны з 28 чэрвеня 1941 да 6 ліпеня 1944 года акупіраваны нацыстамі. У горадзе акупантамі створаны філіял Масюкоўшчынскага лагера смерці.

З 29 красавіка 1984 года гарадскі пасёлак^[5], з 1999 — горад.

Насельніцтва

• XX стагоддзе: 1995 — 10,7 тыс. чал.^[5]
• XXI стагоддзе: 2000 — 13,2 тыс. чал.; 2006 — 12,1 тыс. чал.; 2010 — 12,7 тыс. чал.; 2014 — 13 826 чал.^[6]; 2015 — 14 223 чал.^[7]; 2016 — 15 198 чал.^[8]; 2017 — 15 922 чал.^[4]

Эканоміка

Прадпрыемствы: рамонтна-механічныя, завод жалезабетонных маставых канструкцый, Мінская нафтабаза, база «Белаграсэрвіс», ААТ «Агракамбінат Дзяржынскі» (бройлерная птушкафабрыка), ЗАТ «Штадлер-Мінск» (выраб электрацягнікоў), ЗТАА «Унамедыкал» (медыцынскія інструменты), завод вымяральных прыбораў «Энергамера», ЗП «Эвіпак Індастрыз» (выраб стрэтч-плёнкі) і інш.

Культура

У горадзе чатыры дашкольныя ўстановы, якія наведваюць каля 500 дзяцей, Фаніпальская музычная школа — 218 навучэнцаў па спецыяльнасцях: фартэпіяна, баян, акардэон, цымбалы, скрыпка, віяланчэль, клас духавых інструментаў. У фаніпальскай гімназіі і сярэдняй школе больш за 2000 навучэнцаў у звычайных, профільных, гімназічных і ліцэйскіх класах. Ёсць гарадская бібліятэка — 2115 чытачоў, з іх 895 навучэнцы. Царква (2005).

Славутасці

Спаса-Узнясенская царква.

• Спаса-Узнясенская царква,
• Касцёл Найсвяцейшага Сэрца Ісуса.

Зноскі

1. GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q830106"></a>
2. Численность населения на 1 января 2024 г. и среднегодовая численность населения за 2023 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Белстат, 2024.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q125194897"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6520738"></a>
3. Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)
4. Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2017 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2016 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.). Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (29 сакавіка 2017). Праверана 3 красавіка 2017.
5. Беларусь 1995.
6. Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2014 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2013 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.). Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (1 красавіка 2014). Праверана 3 красавіка 2017.
7. Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2015 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2014 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.). Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (31 сакавіка 2015). Праверана 3 красавіка 2017.
8. Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2016 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2015 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.). Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (30 сакавіка 2016). Праверана 3 красавіка 2017.

Літаратура

• Fanipol // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom II: Derenek — Gżack (польск.). — Warszawa, 1881. — S. 373.
• Фаніпаль // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 725. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
• Фаніпаль // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 2: Усвея — Яшын; Дадатак / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2003. — 616 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0276-8.
• Фаниполь // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г. П. Пашков [и др.]; под общ. ред. И. И. Пирожника. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 648 с. — ISBN 978-985-11-0384-9. (руск.)
• Республика Беларусь. Минская область: Общегеографический атлас (руск.) / Ред. Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2008. — С. 14. — 48 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-054-2.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Фаніпаль

• Геаграфічныя звесткі па тэме Фаніпаль на OpenStreetMap
• Фаніпаль OnLine — Інфармацыйны сайт горада
• Надвор’е ў горадзе Фаніпаль