Хакасія

Хакасія
хак. Хакас Республиказы
Герб Сцяг
Краіна	Расія
Гімн	Гімн Рэспублікі Хакасія^[d]
Уваходзіць у	Расія (1991—?)[1]
Адміністрацыйны цэнтр	Абакан
Дата ўтварэння	3 ліпеня 1991
Кіраўнік	Валянцін Алегавіч Канавалаў^[d]
Насельніцтва	▼528 175 чал. (2024)
Плошча	61 569 км²
Часавы пояс	KRAT і Азія/Краснаярск^[d][2]
Код ISO 3166-2	RU-KK
Тэлефонны код	390
Код аўтам. нумароў	19
Афіцыйны сайт (руск.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Хакасія, Рэспубліка Хакасія — суб’ект Расійскай Федэрацыі. Размешчана на поўдні Усходняй Сібіры. Адміністрацыйны цэнтр — горад Абакан. Утворана 20 кастрычніка 1930 года як Хакаская аўтаномная акруга. У 1992 годзе пераназвана ў Рэспубліку Хакасію. Падзяляецца на 8 раёнаў. Уключае пяць гарадоў: Абакан, Чарнагорск, Саянагорск, Абаза, Сорск.

Геаграфія

Заходнюю частку займаюць усходнія схілы Кузнецкага Алатау (вышыня да 2178 м, гара Верхні Зуб) і Абаканскі хрыбет (вышыня да 1984 м); на поўдні і паўднёвым усходзе паўночныя адгор’і Заходняга Саяна (вышыня да 2930 м, гара Карагош). На ўсходзе Мінусінская і Чулыма-Енісейская катлавіны. Карысныя выкапні: каменны вугаль, жалезныя і медна-малібдэнавыя руды, золата, гіпс, мармур. Клімат рэзка кантынентальны. Сярэдняя тэмпература студзеня ад −15 да −21 °C, ліпеня 17-20 °C. Ападкаў ад 300 мм у катлавінах да 700 мм у гарах. Галоўныя рэкі — Енісей (з прытокам Абакан), Том, Белы і Чорны Іюс (басейн ракі Об). Шматлікія азёры з прэснай вадой (Чорнае, Фыркал, Іткуль) і салёнай (Беле, Шыра). Глебы чарназёмныя, у гарах дзярнова-падзолістыя, горна-таежныя і горна-тундравыя. Стэпавая расліннасць катлавін змяняецца ў гарах хвойнымі (лістоўніца, кедр, хвоя, піхта) лясамі, горнымі тундрамі, альпійскімі і субальпійскімі лугамі. Пад лесам 40 % тэрыторыі. Запаведнікі Малы Абакан, Чазы, часткова Алтайскі.

Зноскі

1. АКТМУ Праверана 13 сакавіка 2015.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4330203"></a>
2. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 16. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0263-6 (т. 16).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Хакасія
• Афіцыйны сайт Архівавана 17 ліпеня 2007.
• Саяногорск