Хо Куі Лі

Хо Куі Лі
манарх
1400 — 1401
Нараджэнне 1336[1]
Смерць 1407[1]
Месца пахавання
Род Hồ dynasty[d]
Жонка Princess Hui Ning[d]
Дзеці Hồ Hán Thương[d], Hồ Nguyên Trừng[d] і Ho Thanh Ngau[d]
Веравызнанне канфуцыянства

Хо Куі Лі (в’етн.: Hồ Quý Ly, цьы-ном 胡季犛), раней насіў імя Ле Куі Лі (в’етн.: Lê Quý Ly, цьы-ном 黎季犛); 1335—1407) — манарх дзяржавы Дайнгу (былога Дайв'ета), заснавальнік дынастыі Хо. Кіраваў пад дэвізам Тхань-нгуен[2].

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Фактычна правілаў Дайв’етам з 1378 года. Выйграў некалькі войнаў з Т’ямпай, вярнуць Дайв’ету ў 1389 адрынутыя раней у яго тэрыторыі. Правёў у канцы XIV-пачатку XV стагоддзяў шэраг рэформаў, накіраваных на ўмацаванне цэнтральнай улады ў краіне і падрыў улады буйных феадалаў:

  • зямельную рэформу ў 1397 годзе, якая абмяжоўвала памеры спадчынных феадальных уладанняў «дзьен чанг» 10 мау (1 мау = 3600 м²) і лік залежных сялян;
  • фінансавую рэформу ў 1396 годзе, якой рэарганізаваў і ўмацаваў фінансавую сістэму, а таксама ўвёў папяровыя грошы;
  • падатковую рэформу ў 1402 годзе, па якой уводзіўся дыферэнцыраваны падушны падатак, які залежаў ад колькасці зямлі.

У 1400 годзе Хо Куі Лі змяніў назву краіны з «Дайв’ет» (в’етн.: Đại Việt, цьы-ном 大越, «вялікі в'ет») на «Дайнгу» (в’етн.: Đại Ngu, цьы-ном 大虞, «вялікі спакой»).

У гады кіравання Хо Куі Лі была ўдасканалена сістэма экзаменаў для атрымання пасад у адпаведнасці з практычнымі патрэбамі краіны, упершыню ўведзены экзамены па матэматыцы і бясплатная адукацыя ў буйных гарадах краіны. У заканадаўчай практыцы стала прымяняцца нацыянальная пісьменнасць — т’і-ном. Умацоўваліся і развіваліся армія і флот. Быў праведзены перапіс усяго мужчынскага насельніцтва.

Праўленне Хо Куі Лі было перапынена ўварваннем у Дайнгу кітайскай арміі[vi] імператара Юнлэ, пры адбіцці якога кіраўнік дзяржавы Дайнгу загінуў.

Зноскі

  1. ↑ а б Bibliothèque nationale de France Qúy Ly Hô ̀ // data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011.
  2. ↑ Концевич 2010.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]