Цыбуля вуглаватая

Цыбуля вуглаватая
Агульны выгляд групы квітнеючых раслін
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Аднадольныя[2] Парадак:  Спаржакветныя Сямейства:  Амарылісавыя Падсямейства:  Цыбулевыя Трыба:  Цыбулевыя (Allieae) Род:  Цыбуля Від:  Цыбуля вуглаватая
Міжнародная навуковая назва
Allium angulosum L.
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   105301 EOL   1084242 GRIN   t:2219 IPNI   527602-1 TPL   kew-295009

Цыбуля вуглаватая (Allium angulosum) — шматгадовая травяністая расліна, від роду Цыбуля (Allium) сямейства Амарылісавыя (Amaryllidaceae).

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя Джона Сімса з Curtis’s botanical magazine, 1809

Цыбуліны вузка-канічныя, таўшчынёй 0,5-0,75 см, па 1-3 прымацаваныя да гарызантальнага або ўзыходзячага карэнішча, з шараватымі, плёнкавымі, суцэльнымі абалонкамі. Сцябло вышынёй 25-50 см, вуглаватае, тонкае.

Лісты у ліку пяці-шасці, у аснове сцябла збліжаныя, кіляватыя, вузкалінейныя, шырынёй 2-4 мм, тупыя, гладкія, прамыя, даўжэй паловы сцябла.

Парасонік пучкавата-паўшарападобны або часцей паўшарападобны, шматкветкавы, густы. Лісточкі шырока-званочкавага калякветніка ружова-фіялетавыя, з малапрыкметнай жылкай, даўжынёй 6-7 мм, вострыя, даўгаватыя, амаль роўныя. Ніткі тычынак трохі або на чвэрць карацей лісточкаў калякветніка, пры самай падставе паміж сабой і з калякветнікам зрослыя, суцэльныя, шылападобныя, унутраныя трохі шырэй. Слупок не выдаецца з калякветніка.

Каробачка амаль у паўтара разы карацейшая за калякветнік.

Распаўсюджанне і экалогія

У прыродзе арэал віду ахоплівае практычна ўсю тэрыторыю Еўропы, Сібіры і Кыргызстана.

Расце на лугах.

Гаспадарчае значэнне і прымяненне

Лісце выкарыстоўваюць у ежу.

Таксанамія

яшчэ 13 сямействаў, сярод якіх найбольш буйныя — Касачовыя, Асфадэлавыя, Архідныя, Спаржавыя

яшчэ дзве трыбы: Gilliesieae, Tulbaghieae[3]

яшчэ некалькі соцен відаў, у тым ліку Цыбуля-батун, Цыбуля-парэй, Часнок, Цыбуля скарада, Цыбуля рэпчатая

парадак Спаржакветныя

падсямейства Allioideae

род Цыбуля

аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя

сямейства Амарылісавыя (каля 1600 відаў)

трыба Allieae

Цыбуля вуглаватая

яшчэ 58 парадкаў кветкавых раслін (згодна з Сістэмай класіфікацыі APG III)[4]

яшчэ два падсямействы, Agapanthoideae і Amaryllidoideae[3]

яшчэ каля 15 родаў, з іх да роду Цыбуля найбольш блізкі Nectaroscordum

Сінонімы

Паводле даных The Plant List на 2010 год, у сінаніміку віду ўваходзяць:

• Allium acutangulum Schrad.
• Allium angulare Pall.
• Allium angulatum Pall.
• Allium angulosum Krock., nom. illeg.
• Allium calcareum Wallr.
• Allium danubiale Spreng.
• Allium inodorum Willd., nom. illeg.
• Allium laxum G.Don
• Allium lusitanicum F.Delaroche, nom. illeg.
• Allium microcephalum Willd. ex Kunth, nom. inval.
• Allium odorum Kar. & Kir., nom. illeg.
• Allium reticulatum Wallr., nom. illeg.
• Allium senescens Suter
• Allium stramineum Schur, nom. illeg.
• Allium triquetrum Schrad. ex Schult. & Schult.f., nom. inval.
• Allium uliginosum Kanitz, nom. illeg.
• Cepa angulosa (L.) Bernh.
• Maligia fastigiata Raf.
• Xylorhiza angulosa (L.) Salisb., nom. inval.

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісванай у гэтым артыкуле групы раслін да класа аднадольных гл. раздзел «Сістэмы APG» артыкула «Аднадольныя».
3. Семейство Amaryllidaceae J. St.-Hil., nom. cons. Архівавана 21 лютага 2013. // Germplasm Resources Information Network (GRIN) — 3 чэрвеня 2003 (апошнія змены). (англ.) (Праверана 8 студзеня 2013)
4. Angiosperm Phylogeny Group (2009) An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III // Botanical Journal of the Linnean Society : часопіс. — Лондон: 2009. — Т. 161. — № 2. — С. 105—121. — DOI:10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x Архівавана з першакрыніцы 25 мая 2017. (англ.) (Праверана 28 студзеня 2013)

Літаратура

• Введенский А. И. Род 267. Лук — Allium L. // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор и редактор тома акад. В. Л. Комаров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1935. — Т. IV. — С. 164. — 760 + XXX с. — 5 175 экз.
• Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 330. Allium angulosum L. — Лук угловатый // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2002. — Т. 1. Папоротники, хвощи, плауны, голосеменные, покрытосеменные (однодольные). — С. 440. — ISBN 8-87317-091-6.