Чарск

Горад Чарск каз.: Шар Краіна  Казахстан Вобласць Абайская Раён Жармінскі Гарадская адміністрацыя Шарская Каардынаты 49°35′19″ пн. ш. 81°02′43″ у. д.^HGЯO Ранейшыя назвы пасёлак Чарскі Горад з 1963 Тып клімату рэзка-кантынентальны Насельніцтва ▼ 7 430 чалавек (2016) Тэлефонны код +7 72345 Паштовы індэкс 070619 Код КАТА 634421100 Чарск на карце Казахстана

Чарск (каз.: Шар) — горад у Жармінскім раёне Абайскай вобласці Казахстана. Адміністрацыйны цэнтр Шарскай гарадской адміністрацыі. Код КАТА — 634421100^[1].

Геаграфія

Размешчаны на рацэ Чар (прыток Іртыша).

Гісторыя

Горад пачынаўся са станцыі на Турксібе. Названы ў гонар ракі Шар. Ёсць легенда, што калісьці плынь ракі была настолькі моцнай, што манголы, перамогшы найманаў, праходзілі праз раку «Шар» і рака забрала з  сабой 1/3 войска. Першы варыянт паходжання слова «Шар» адбываецца ад казахскага жар, гэта значыць «абрыў». Другі варыянт паходжання, што ў старажытнасці, калі праз гэтую мясцовасць праходзіў Чынгісхан са сваёй арміяй, то назваў гэтую зямлю «Шар», што ў перакладзе азначае «жоўты». Цікавы факт, што да гэтага часу наваколлі горада «Шар» славяцца незвычайным жоўтым покрывам зімой і летам, таму што вакол горада расце стэпавая трава «шы».

Таксама назва Чар згадваецца ў «Абай жалы». Летам 1885 года Абай прымаў удзел у распрацоўцы стэпавага становішча, вядомага ў народзе як «96 артыкулаў Абая», або «Чарское становішча», паколькі надзвычайны з'езд «цюбе», беям якога быў абраны Абай, праходзіў на беразе ракі Чар (у 70 км ад Сяміпалацінску) у мястэчку Карамола. У з'ездзе прымала удзел больш за 100 беяў з Каркаралінскага, Паўладарскага, Сяміпалацінскага, Усць-Каменагорскага паветаў і Зайсанскага прыстаўства — прадстаўнікі ўсіх родаў Сярэдняга жуза, дзе Абай прапанаваў свой праект рэформы звычайнага права, які быў прыняты аднагалосна. Гэты факт пацвярджае Н. Я. Коншын у сваім артыкуле «Што могуць даць Сяміпалацінскія архівы для краязнаўства», надрукаванай у XVI выпуску «Запісак Сяміпалацінскага аддзела Геаграфічнага Таварыства за 1927 год».

Да 1963 г. — пасёлак Чарскі.

Да 1997 года — цэнтр Чарскага раёна Сяміпалацінскай вобласці.

Насельніцтва

У 1999 годзе насельніцтва горада складала 9 482 жыхары (4 636 мужчын і 4 846 жанчын)^[2]. Па дадзеных перапісу 2009 года, у горадзе пражывала 8 156 жыхароў (4 016 мужчын і 4 140 жанчын).

Турызм і адпачынак

• Чарскае вадасховішча, размешчана ў 60 км ад горада Шар, побач з вёскай Калбатау.
• Горы Дэлбегетэй, размешчаныя ў 50 км ад горада Шар.

Транспарт

У горадзе размешчана буйная чыгуначная станцыя на вузле магістралі Турксіб і лініі Шар—Абарона (пабудавана ў 2009 годзе). 

На ўсход непадалёк ад горада праходзіць аўтатраса М38.

Эканоміка

Прадпрыемства чыгуначнага транспарту «Шарскае лакаматыварамонтнае дэпо» філіял ТАА «Камкор Лакаматыў»^[3], галантарэйная фабрыка «Чэння», цэментны завод ТАА «Казахцэмент»^[4].

Вядомыя асобы

• Яна Хатырава (нар. 1997) — расійская футбалістка

Зноскі

1. База КАТО (нявызн.)(недаступная спасылка). Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. Архівавана з першакрыніцы 10 жніўня 2016. Праверана 17 ліпеня 2016.
2. Итоги Национальной переписи населения 2009 года. Население Республики Казахстан (том 1) (нявызн.)(недаступная спасылка). Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. Архівавана з першакрыніцы 24 верасня 2015. Праверана 17 ліпеня 2016.
3. ТОО «Камкор Локомотив» (нявызн.)(недаступная спасылка). old.tzz.kamkor.org. Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2018. Праверана 13 ліпеня 2016.
4. Контакты - сайт компании ТОО «Казахцемент» (нявызн.)(недаступная спасылка). xn--80aapahqsj9bzal.xn--80ao21a. Архівавана з першакрыніцы 3 лютага 2018. Праверана 13 ліпеня 2016.

Спасылкі