Чумная палачка

	Чумная палачка
	; Yersinia pestis,; афарбаваныя флюарэсцэнтным фарбавальнікам, ×2000.
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Бактэрыі
Тып:	Протэабактэрыі
Клас:	Гама-протэабактэрыі
Парадак:	Enterobacteriales
Сямейства:	Энтэрабактэрыі
Род:	Yersinia
Від:	Чумная палачка
Міжнародная навуковая назва
	Yersinia pestis ; (Lehmann & Neumann, 1896) van Loghem, 1944
ITIS	967822
NCBI	632
EOL	972652

Чумна́я па́лачка (Yersinia pestis, раней Pasteurella pestis) — грамадмоўная бактэрыя з сямейства энтэрабактэрый^[1].

Інфекцыйны агент бубоннай чумы, таксама можа выклікаць пнеўманію (лёгачную форму чумы) і сэптычную чуму. Усе тры формы адказныя за высокі ўзровень смяротнасці ў эпідэміях, якія мелі месца ў гісторыі чалавецтва, напрыклад такіх як Вялікая чума і «Чорная смерць», на рахунку апошняй з якіх — смерць траціны насельніцтва Еўропы за прамежак з 1347 па 1353 годы.

Роля Yersinia pestis у «Чорнай смерці» дыскутуецца. Некаторыя сцвярджаюць, што «Чорная смерць» распаўсюдзілася занадта хутка, каб быць выкліканай Yersinia pestis^[2]. ДНК гэтай бактэрыі знойдзены ў зубах памерлых ад «Чорнай смерці», тады як тэставанне сярэднявечных парэшткаў людзей, якія памерлі па іншых прычынах, не дало станоўчай рэакцыі на Yersinia pestis^[3]^[4].

Гэта даказвае, што Yersinia pestis з'яўляецца як мінімум спадарожным фактарам у некаторых (магчыма, не ва ўсіх) еўрапейскіх эпідэміях чумы. Магчыма, што адбор, зроблены чумой, мог паўплываць на патагеннасць бактэрыі, адсеяць індывідаў, якія былі найбольш ёй схільныя.

Зноскі

↑ Collins FM (1996). Pasteurella, Yersinia, and Francisella. In: Barron's Medical Microbiology (Barron S et al, eds.) (4th ed. ed.). Univ of Texas Medical Branch. (via NCBI Bookshelf). {{cite book}}: |edition= мае залішні тэкст (даведка)
↑ Ал Бухбиндер. Между чумой и эболой Архівавана 11 студзеня 2018. — у артыкуле, надрукаваным у часопісе «Знание—Сила» № 2 за 2002 год прыводзяцца разважанні, якія крытыкуюць сувязь бактэрыі з чумой.
↑ Drancourt M; Aboudharam G; Signolidagger M; Dutourdagger O; Raoult D. (1998). "Detection of 400-year-old Yersinia pestis DNA in human dental pulp: An approach to the diagnosis of ancient septicemia". PNAS. 95 (21): 12637–12640.{{cite journal}}: Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка) Архіўная копія (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 21 лютага 2007. Праверана 18 кастрычніка 2014.
↑ Drancourt M; Raoult D. (2002). "Molecular insights into the history of plague". Microbes Infect. 4: 105–9.{{cite journal}}: Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка)

Літаратура

Козлов М. П. Чума (природная очаговость, эпизоотология, эпидемические проявления). — М.: Медицина (руск.) (бел., 1979. — 192 с.

[Barron-1] Collins FM (1996). Pasteurella, Yersinia, and Francisella. In: Barron's Medical Microbiology (Barron S et al, eds.) (4th ed. ed.). Univ of Texas Medical Branch. (via NCBI Bookshelf). {{cite book}}: |edition= мае залішні тэкст (даведка)

[2] Ал Бухбиндер. Между чумой и эболой Архівавана 11 студзеня 2018. — у артыкуле, надрукаваным у часопісе «Знание—Сила» № 2 за 2002 год прыводзяцца разважанні, якія крытыкуюць сувязь бактэрыі з чумой.

[3] Drancourt M; Aboudharam G; Signolidagger M; Dutourdagger O; Raoult D. (1998). "Detection of 400-year-old Yersinia pestis DNA in human dental pulp: An approach to the diagnosis of ancient septicemia". PNAS. 95 (21): 12637–12640.{{cite journal}}: Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка) Архіўная копія (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 21 лютага 2007. Праверана 18 кастрычніка 2014.

[4] Drancourt M; Raoult D. (2002). "Molecular insights into the history of plague". Microbes Infect. 4: 105–9.{{cite journal}}: Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка)

[1]

[2]

[3]

[4]