Чэнстахова

Горад Чэнстахова польск.: Częstochowa Герб Сцяг^[d] Краіна  Польшча Ваяводства Сілезскае Павет Горад на правах павета Каардынаты 50°48′35″ пн. ш. 19°07′20″ у. д.^HGЯO Першая згадка 1220 Горад з 1377 Плошча 159,71 км²[1] Вышыня цэнтра 317 м Насельніцтва ▼213 107 чал. (31 сакавіка 2021)[2] Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Паштовыя індэксы 42-200 до 42-229 Аўтамабільны код SC TERC 2464011 Афіцыйны сайт czestochowa.pl (польск.) Чэнстахова на карце Польшчы ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Чэнстахо́ва^[3], Чанстахова^[4] (польск.: Częstochowa) — горад на правах павета на поўдні Польшчы, на рацэ Варта. Уваходзіць у склад Сілезскага ваяводства, адміністрацыйны цэнтр Чэнстахоўскага павета (не ўваходзіць у яго склад). Станам на 2013 год насельніцтва складала 234 472 чалавекі. З 1975 па 1998 гады Чэнстахова была цэнтрам Чэнстахоўскага ваяводства.

У склад Сілезскага ваяводства Чэнстахова ўключана ў 1999 годзе, але гістарычна належыць не да Сілезіі, а да Малой Польшчы; каб падкрэсліць гэту сувязь, Чэнстахова ўступіла ў арганізацыю «Асацыяцыя гарадоў і муніцыпалітэтаў Малапольшчы».

Насельніцтва

Год Колькасць 1976 203 000 [5] 2016 228 179 [1] 2018 223 322 [6] 2021 213 107 [2]

Славутасці

Абраз Маці Божай Чэнстахоўскай.

Горад знакаміты цудатворнай Чэнстахоўскай іконай Маці Божай, якая захоўваецца з 1382 года ў Яснагорскім манастыры. Абарону Яснагорскага манастыра ў ходзе польска-шведскай вайны XVII стагоддзя апісвае Генрык Сянкевіч у рамане «Патоп».

• 
  Брама Яснагорскага манастыра
• 
  Помнік Генрыку Сянкевічу
• 
  Ратуша (цяпер гарадскі музей)
• 
  Дом Вялікага князя
• 
  Купецкі дом
• 
  Дом Франкэ
• 
  Былы Дзяржаўны банк Расійскай імперыі
• 
  Царква Чэнстахоўскага абраза Маці Божай
• 
  Былая царква св. Кірылы і Мяфодзія (цяпер каталіцкая)

Вядомыя асобы

• Аляксандр Прылуцкі (1910—1993) — польскі каталіцкі святар візантыйскага абраду.

Гарады-пабрацімы

•  Fátima^[d], Партугалія
•  Ourém^[d], Партугалія
•  Альцётынг, Германія
•  Беласток, Польшча
•  Віфлеем, Дзяржава Палесціна
•  Камянец-Падольскі, Украіна^[7]
•  Ларэта, Італія
•  Лурд, Францыя
•  Марыяцэль^[d], Аўстрыя
•  Назарэт, Ізраіль
•  Пфорцгайм, Германія (2007)
•  Рэзэкнэ, Латвія
•  Сапапан, Мексіка
•  Саўт-Бенд, ЗША
•  Харкаў, Украіна (23 жніўня 2016)^[8][9]
•  Шаўляй, Літва

Крыніцы

1. http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2016-r-,7,13.html Праверана 5 лістапада 2016.
2. https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/012414664011-0930868?var-id=1639616&format=jsonapi Праверана 6 кастрычніка 2022.
3. Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 236-2010 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Рэспублікі Польшча на беларускую мову». Гл. польска-беларускую практычную транскрыпцыю.
4. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — С. 215. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).
5. Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. — Т. 29. — С. 63.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
6. http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-w-2018-r-stan-w-dniu-30-vi,6,24.html
7. https://kam-pod.gov.ua/nashe-misto/mista-partneri
8. https://ppr.kharkiv.ua/ru/chenstohova-respublika-polysha
9. https://ppr.kharkiv.ua/ru/investment-advantages-of-the-city

Літаратура

• Ченстохо́ва // Т. 29. Чаган — Экс-ле-Бен. — М. : Советская энциклопедия, 1978. — С. 63. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Almanach Częstochowy, Częstochowa, 1990—2002. — ISSN 0860-7362. (польск.)
• Częstochowa i jej miejsce w kulturze polskiej, Częstochowa, 1990. (польск.)
• Dzieje Częstochowy od zarania do czasów współczesnych, Katowice, 1964. (польск.)
• Historyczny atlas Polski, Warszawa, 2011. — ISBN 978-83-7427-323-7. (польск.)