Шона | |
---|---|
Саманазва | chiShona |
Краіны | Зімбабвэ, Мазамбік, Замбія, Батсвана |
Афіцыйны статус | Зімбабвэ |
Агульная колькасць носьбітаў | каля 10 000 000 (2001, адзнака[1]) |
Класіфікацыя | |
Катэгорыя | Мовы Афрыкі |
Пісьменнасць | лацінка |
Моўныя коды | |
ДАСТ 7.75–97 | шон 807 |
ISO 639-1 | sn |
ISO 639-2 | sna |
ISO 639-3 | sna |
WALS | krg і shn |
Ethnologue | sna |
Linguasphere | 99-AUT-a |
ABS ASCL | 9207 |
IETF | sn |
Glottolog | core1255 і shon1251 |
Вікіпедыя на гэтай мове |
Шона — мова банту, родная мова народа шона. Распаўсюджана ў Паўднёвай Афрыцы, галоўным чынам у Зімбабвэ (дзе яе носьбіты складаюць большасць). Раней шона мог называцца каранга. Разам з мовай ндэбеле і англійскай — афіцыйная мова Зімбабвэ. Носьбіты шона складаюць каля 80% насельніцтва Зімбабвэ (даныя SIL International, 1989). Па апошніх дадзеных Ethnologue, усяго носьбітаў розных дыялектаў шона каля 10 млн.
Шона мае пісьмовую традыцыю: першыя спробы стандартызацыі адносяцца да пачатку XX стагоддзя, а сучасная арфаграфія была замацавана ў 1950-я гады. Першы раман на шона - «Феса» Саламона Мутсвайра выйшаў у 1957 годзе. Шона выкладаецца ў школах як прадмет, але навучанне на ім не вядзецца. Існуюць навуковыя працы аб шона, слоўнікі (галоўным чынам шона-англійскія). Літаратурная шона заснавана на дыялектах каранга (правінцыя Масвінга) і зезуру (цэнтр і поўнач краіны), аднак па закону ўсе дыялекты роўныя і выкладаюцца ў мясцовых школах.