Яан Крос

Яан Крос
эст.: Jaan Kross
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	19 лютага 1920(1920-02-19)[1][2]^[…]
Месца нараджэння	Талін, Эстонія[3]
Дата смерці	27 снежня 2007(2007-12-27)[4][2]^[…] (87 гадоў)
Месца смерці	Талін, Талін^[d], Хар’юмаа, Эстонія[5]
Пахаванне	Могілкі Рахумяэ^[d]
Грамадзянства	Эстонія  СССР
Жонка	Ellen Niit^[d] і Helga Kross^[d]
Дзеці	Eerik-Niiles Kross^[d], Kristiina Ross^[d] і Maarja Undusk^[d]
Альма-матар	Тартускі ўніверсітэт
Месца працы	Тартускі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, сцэнарыст, перакладчык, педагог, прафесар, паэт-адвакат, раманіст, паэт, палітык
Гады творчасці	з 1954
Мова твораў	эстонская мова
Грамадская дзейнасць
Член у	Estonian Students' Society^[d]
Прэміі	літаратурная прэмія Фрыдэберта Тугласа^[d] (1971, 1972, 1990, 1995) Міжнародная прэмія Ноніно^[d] (1995)
Узнагароды	прэмія Гердэра^[d] (1997) Еўрапеец года^[d] (2006) медаль Тарту^[d] (2005) Заслужаны пісьменнік Эстонскай ССР^[d] Народны пісьменнік Эстонскай ССР^[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Я́ан Крос (эст. Jaan Kross; 19 лютага 1920, Талін, Эстонія - 27 снежня 2007, Талін, Эстонія) — эстонскі пісьменнік, пераклаў на эстонскую мову творы Янкі Купалы.

Біяграфія

Скончыў юрыдычны факультэт Тартускага ўніверсітэта ў 1945 годзе. У 1944 годзе арыштоўваўся немцамі, правёў у зняволенні паўгода. Затым выкладаў у Тартускім універсітэце. У 1946 годзе арыштаваны савецкімі ўладамі, знаходзіўся ў зняволенні ў лагеры ў Комі АССР і на пасяленні ў Краснаярскім краі. Вярнуўся ў Эстонію ў 1954 годзе і стаў прафесійным пісьменнікам. Аўтар зборнікаў вершаў «Каменныя скрыпкі» (1964), «Песні на баку» (1966), «Цудоўныя справы творыць дождж» (1969), «Паток і трызубец» (1971; літаратурная прэмія ім. Ю. Смуула, 1971).

Сачыненні

• Kolme katku vahel (Тры павевы, часткі 1-4, 1970—1980)
• Keisri hull (Імператарскі вар’ят, 1978)
• Professor Martensi ärasõit (Сыход прафесара Мартэнса, 1984)
• Wikmani poisid (Гімназісты Вікмана, 1988)
• Väljakaevamised (Excavations, 1990)
• Mesmeri ring (Mesmer’s Circle, 1995)
• Палёт на месцы. Раман Ула Паэранда. (1998)
• Tahtamaa (2001)
• Paigallend (Treading Air, 2002)
• Kallid kaasteelised (Dear Co-travellers, 2003)
• Omaeluloolisus ja alltekst (Autobiographism and Subtext, 2003)
• Vandenõu (The Conspiracy and other stories)

Беларускія пераклады

Верш «Па пяску выдмаў прабягаючы…» на беларускую мову пераклаў Лявон Баршчэўскі^[6].

Зноскі

1. Кросс Яан // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
2. Person Profile // Internet Movie Database — 1990. Праверана 12 кастрычніка 2015.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a>
3. Кросс Яан // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
4. http://www.etv24.ee/index.php?06101308
5. Deutsche Nationalbibliothek Record #118928783 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
6. І боль, і прыгажосць…: выбраныя творы паэтаў Еўропы і Амерыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага. — Мінск : Зміцер Колас, 2016. — 452, [1] с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў «Кнігарня пісьменніка»; вып. 73).

Літаратура

• БЭ ў 18 тамах. Т.8, Мн., 1999, С.477