Ямагата Арытома | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
яп.: 山縣有朋 яп.: 山県有朋 | |||||||
| |||||||
|
|||||||
Папярэднік | Курода Кіятака | ||||||
Пераемнік | Мацуката Масаёсі | ||||||
|
|||||||
Папярэднік | Окума | ||||||
Пераемнік | Хірабумі Іта | ||||||
|
|||||||
Папярэднік | Yamada Akiyoshi[d] | ||||||
|
|||||||
Нараджэнне |
14 чэрвеня 1838[1][2] |
||||||
Смерць |
1 лютага 1922[3][4][…] (83 гады) |
||||||
Род | Yamagata clan[d] | ||||||
Жонка | Tomoko Yamagata[d] | ||||||
Член у | |||||||
Адукацыя | |||||||
Аўтограф | |||||||
Род войскаў | Imperial Japanese Army[d] | ||||||
Званне | фельдмаршал | ||||||
Бітвы | |||||||
Узнагароды | |||||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Ямагата Арытома (яп.: 山縣 有朋, 14 чэрвеня 1838, Хагі — 1 лютага 1922, Токіа) — японскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, прэм’ер-міністр Японіі ў 1889—1891 і 1898—1900, князь (1907).
Нарадзіўся ў Хагі — галоўным горадзе княства Цёсю (цяпер прэфектура Ямагуты), у сям’і самурая. У 1869 годзе быў пасланы вывучаць арганізацыю ваеннай справы ў Еўропе. У 1873 годзе атрымаў пасаду міністра абароны і заняўся перабудовай японскай арміі па прускім узоры. Здушыў паўстанне Сайго Такаморы (Сацумскае паўстанне 1877). Пераканаў імператара Мэйдзі ў неабходнасці стварэння Генеральнага штаба, падпарадкаванага непасрэдна імператару. З 1878 года — начальнік Генеральнага штаба.
У 1883 годзе быў прызначаны міністрам унутраных спраў. З 24 снежня 1889 года — прэм’ер-міністр Японіі; сышоў у адстаўку 6 мая 1891 года з-за канфлікту з першым японскім парламентам. Неўзабаве пасля адстаўкі стаў адным з саветнікаў імператара (гэнро). Камандуючы Першай японскай арміяй у япона-кітайскай вайне 1894—1895 гадоў.
У 1896 годзе падпісаў пратакол Пратакол Лабанава — Ямагаты аб Карэі.
Другі раз стаў прэм’ер-міністрам у 1898 і знаходзіўся на чале ўрада да кастрычніка 1900 года. У маі 1900 года правёў праз парламент закон, па якім міністры арміі і ваенна-марскога флоту маглі прызначацца толькі з ліку ваенных, размешчаных на абавязковай службе. Такім чынам, з гэтага часу ваенныя міністры падпарадкоўваліся не прэм’ер-міністру, а непасрэдна імператару як вярхоўнаму галоўнакамандуючаму. Гэтым законам армія забяспечыла сабе амаль поўную аўтаномію ад грамадзянскага кіраўніцтва краіны.
На працягу руска-японскай вайны 1904—1905 гадоў зноў быў начальнікам Генеральнага штаба. Пасля заканчэння войны Ямагата адышоў ад актыўнай палітычнай дзейнасці, але заставаўся ўплывовай фігурай да самай сваёй смерці ў 1922 годзе.