စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏ

စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏ
ခမ်းနယ်ႏ
စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏ အလံႏတောႏ
အလံႏတောႏ
မျန်မာခမ်းထီဟံႏပွုံႏကို အဝ်ႏဒါႏခင်ႏလမ်း
မျန်မာခမ်းထီဟံႏပွုံႏကို အဝ်ႏဒါႏခင်ႏလမ်း
ကိုဩဒိနိတ်: 19°15′N 97°20′E / 19.250°N 97.333°E / 19.250; 97.333ကိုဩဒိနိတ်: 19°15′N 97°20′E / 19.250°N 97.333°E / 19.250; 97.333
ခမ်းထီ မျန်မာခမ်းထီ
ဒေႏသမျန်မာခမ်း အခဝ်ကွဉ်ႏ
ဝေင်ꩻတန် ဝေင်ꩻလွယ်ကောႏ
အစိုႏရ
 • ဝွန်ႏတန်ချုတ်ဦး​ခင်မောင်ဦး
 • အစိုႏရစောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏအစိုႏရအစွိုꩻ
 • မာꩻဥပဒေႏလွတ်တောႏစောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏလွတ်တောႏ
 • တရာꩻလွတ်တောႏစောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏတရာꩻလွတ်တောႏ
ဧရိယာႏ
 • ခြွဉ်း၁၁၇၃၁.၅ စတုရန်းကီလိုမီတာ (၄၅၂၉.၆ စတုရန်းမဲင်ႏ)
ဧရိယာႏအရန်း၁၃
လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း (လာမတ် ၂၀၂၁)
 • ခြွဉ်း၂၉၉,၀၂၃[၁]
 • အရန်း၁၅
Demographics
 • ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻဖုံႏစောက်ꩻတနျာႏ၊ တယင်(ပတောင်ႏ)၊၊ ဖြဝ်ꩻ၊ မန်း၊ စောက်ꩻ၊ ပအိုဝ်ႏ၊
 • ထာꩻကိုꩻကွဲႏဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ ၄၉.၉%
ခရစ်ယာန်ဘာႏသာႏ ၄၅.၈%
Animism ၁.၉%
အစ္စလာမ်ဘာႏသာႏ ၁.၁%
ဟိန္ဒူဘာႏသာႏ ၀.၁%
အလင် ၁.၂%
အခိန်ႏအွိုင်ꩻမျန်မာအခိန်ႏအွိုင်ꩻ (UTC+06:30)
ကာꩻမတ်ပုံတိဉ်KYH

စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏ (မန်း: ကယားပြည်နယ်) (အဲင်းကလေတ်: Kayah State) (ကယားခမ်းနယ်ႏ) ယို အဝ်ႏဒျာႏ မျန်မာခမ်းထီ ခမ်းခဝ်ကွဉ်ႏဖဲ့ꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဆꩻထင်ꩻဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ ဖြဝ်ꩻခမ်းနယ်ႏ၊ ဆꩻကွဉ်ႏဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ ထုဲင်ꩻခမ်းထီ တွမ်ႏ ဆꩻနဝ်ဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ စောက်ꩻခမ်းနယ်ႏဖုံႏ အဝ်ႏရဲးခါꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝေင်ꩻတန်နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဝေင်ꩻလွယ်ကောႏသွူ။ ၂၀၂၁ နေင်ႏ လာမတ်အကို စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏကိုယို လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းအဝ်ႏ ၂၉၉,၀၂၃ ဖြာꩻ နဝ်ꩻသွူ။ စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏ လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း ၆၀ ရျာꩻနုန်းယို ထွာဒျာႏ စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻမျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။[၂]

စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ လတ္တီစျုထင်ꩻ ၁၈° ၀' တောမ်ႏ ၁၉° ၅၅' ခါႏ၊ လောင်စီစျုကွဉ်ႏ ၉၄° ၄၀' တောမ်ႏ ၉၇° ၉၃' အခါႏနဝ်ꩻသွူ။ ဟံႏနယ်ႏအဒွေါင်ႏအဆွာꩻ တွို့ꩻကွဉ်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ(၁၂၈)မဲင်ႏ၊ နဝ်ထင်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏ(၁၃၅)မဲင်ႏတဲင် ဟံႏနယ်ႏအဲဉ်ႏလုဲင်းဧရိယာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏစတုရန်းမဲင်ႏ ၄,၅၂၉.၅၆ မဲင်ႏ (၁၁,၇၃၁.၅ စတုရန်း ကီလိုမီတာ) နဝ်ꩻသွူ။ ဆꩻထင်ꩻဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ ဖြဝ်ꩻခမ်းနယ်ႏ၊ ဆꩻကွဉ်ႏဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ ထုဲင်ꩻခမ်းထီ တွမ်ႏ ဆꩻနဝ်ဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ စောက်ꩻခမ်းနယ်ႏ ဖုံႏ အဝ်ႏရဲးခူခါꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။

​အောင်ႏဗန်း-ပင်လောင်ꩻ-လွယ်ကောႏ ကာꩻတဖူꩻလောင်း ဖြဝ်ꩻ-စောက်ꩻတနျာႏ ခမ်းနယ်ႏကူ

သမဲင်ꩻ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

စောက်ꩻတနျာႏနယ်ႏယိုနဝ်ꩻ တယ်ႏစွဉ်ႏခွန်စိုး အဆက်ဆက်ကိုကာႏ လိုꩻမျိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏသီး အဝ်ႏအုံသော့ꩻဒါႏ ခမ်းနယ်ႏတနယ်ႏဒျာႏသွူ။ ခွန်မန်း မင်ꩻတုန်ꩻခွန်တောမ်ႏ သီပေါခွန်သီးစိုး ကာႏလအကို စောက်ꩻတနျာႏနယ်ႏနဝ်ꩻ ဖြယ်ခါꩻတောမ်ႏ ကန္ဒရဝတီႏနယ်ႏ၊ ဘောလခဲနယ်ႏ၊ ကြယ်ဖိုးကြီးနယ်ႏ တောမ်ႏ နောင်ပုလဲ(ကြယ်ဖိုးကလေး)နယ်ႏဖုံႏတဲင် နယ်ႏဗွေႏစောက်ꩻဖားသီး အဝ်ႏအိုပ်ချုတ်လွေꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အဲင်းကလေတ်စိုး ကအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ "စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏဖုံႏ" နဝ်ꩻ ၁၉၄၇ ဗာႏ ဖြွမ်းဗူႏပုင်ႏအခေႏခံႏဥပဒေႏအလꩻ နွို့ပါသော့ꩻညီꩻလွေꩻ ခမ်းခြွဉ်းဗူႏ မျန်မာခမ်းထီတန်ကို ခမ်းနယ်ႏတနယ်ႏအနေႏနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏခရိစ်နေင်ႏ ၁၉၅၁ ဗာႏ မွဉ်းဖျင်ယင်း အခေႏခံႏဥပဒေႏတဲင် ခမ်းသားလိုꩻအာဆန္ဒအလꩻ တွိုႏ ၁၉၅၂ ဗာႏ ဇန်နဝါရီလာ ၁၅ နီꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏ"စောက်တနျာႏခမ်းနယ်ႏ" အမိဉ်ꩻယို တရာꩻဝင်ႏ ပြောင်ꩻလုဲင်ႏလွေꩻလုဲင်ႏ "ကယားခမ်းနယ်ႏ"အမိဉ်ꩻ နဝ်ꩻသွူ။[၃]

အိုပ်ချုတ်ရေꩻ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ဖုဲင်:Kayar state.jpg
စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏဟံႏပုင်ႏ

ဝေင်ꩻတန်

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏ ဝေင်ꩻတန်နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဝေင်ꩻလွယ်ကောႏနဝ်ꩻသွူ။

အိုပ်ချုတ်​ရေꩻ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏအစိုႏရရွုမ်ꩻ

ထေဥပ​ဒေႏ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ခမ်းနယ်ႏလွတ်တောႏ

တရာꩻစီႏရင်ꩻရေꩻ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

ခရဲင်ႏ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏ၊ ဝေင်ꩻ၊ ရပ်ကွက်၊ အွိုင်ႏ၊ ဒုံဖုံႏ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

ခရဲင်ႏဖုံႏ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏကိုနဝ်ꩻ ခရဲင်ႏအဝ်ႏ (၄)ဖြုံႏသွူ။[၄]

စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏကို ခရဲင်ႏဖုံႏ
  လွယ်ကောႏခရဲင်ႏ
  ဒီမောသိုခရဲင်ႏ
  ဗော်လခဲခရဲင်ႏ
  မယ်သဲ့ခရဲင်ႏ

ခရဲင်ႏကိုဝေင်ꩻနယ်ႏဖုံႏ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
လွယ်ကောႏခရဲင်ႏ
 ဝေင်ꩻနယ်ႏလွယ်ကောႏ  • ဝေင်ꩻနယ်ႏသျားတေား
ဒီမောသိုခရဲင်ႏ
 ဝေင်ꩻနယ်ႏဒီမော့သို • ဝေင်ꩻနယ်ႏဖရူသို
ဗော်လခဲခရဲင်ႏ
 ဝေင်ꩻနယ်ႏဗော်လခဲ • ဝေင်ꩻနယ်ႏဖားသောင်း
မယ်သဲ့ခရဲင်ႏ
 ဝေင်ꩻနယ်ႏမယ်သဲ့

ဝေင်ꩻနယ်ႏဖုံႏ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏကိုနဝ်ꩻ ဝေင်ꩻနယ်ႏအဝ်ႏ(၇)ဖြုံႏ၊ ဝေင်ꩻအဝ်ႏ (၁၂)ဝေင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။

လွယ်ကောႏခရဲင်ႏကို ကအဝ်ႏဒါႏ ဝေင်ꩻနယ်ႏတောမ်ႏ ဝေင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလ့နဝ်ꩻအတွိုင်ꩻသွူ။

ဒီမောသိုခရဲင်ႏကို ကအဝ်ႏဒါႏ ဝေင်ꩻနယ်ႏတောမ်ႏ ဝေင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလ့နဝ်ꩻအတွိုင်ꩻသွူ။

ဗော်လခဲခရဲင်ႏကို ကအဝ်ႏဒါႏ ဝေင်ꩻနယ်ႏ တောမ်ႏ ဝေင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလ့နဝ်ꩻအတွိုင်ꩻသွူ။

မယ်သဲ့ခရဲင်ႏကို ကအဝ်ႏဒါႏ ဝေင်ꩻနယ်ႏ တောမ်ႏ ဝေင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလ့နဝ်ꩻအတွိုင်ꩻသွူ။

စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏကို တရာꩻဝင်ႏ ဝေင်ꩻ(၁၂)ဝေင်ꩻ


  ခမ်းနယ်ႏဝေင်ꩻတန်
  ခရဲင်ႏ+ဝေင်ꩻနယ်ႏရွုမ်ꩻ အဝ်ႏဒါႏဝေင်ꩻ
  ဝေင်ꩻနယ်ႏရွုမ်ꩻ အဝ်ႏဒါႏဝေင်ꩻ
  ဝေင်ꩻအိုပ်ချုတ်ရေꩻရွုမ်ꩻ အဝ်ႏဒါႏဝေင်ꩻ

ခရိစ်နေင်ႏ ၂၀၂၁ ဗာႏအလꩻ စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏကိုနဝ်ꩻ ဝေင်ꩻအဝ်ႏ (၁၂)ဝေင်ꩻ၊ ရပ်ကွက်အဝ်ႏ (၅၂)ကွက်၊ အွိုင်ႏအဝ်ႏ (၇၄)အွိုင်ႏ၊ ဒုံအဝ်ႏ (၅၁၀)ဒုံ နဝ်ꩻသွူ။ [၅]

လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏကို လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းနဝ်ꩻ ခရိစ်နေင်ႏ ၁၉၈၃ ဗာႏ စာႏရင်ꩻအလꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏ(၁၆၈,၄၂၉)ဖြာꩻ၊ ၂၀၁၄ ဗာႏ စာႏရင်ꩻအလꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏ(၂၈၆,၆၂၇)ဖြာꩻတဲင် ရျာꩻခဲင်ႏနုံꩻအလꩻ ထင်ႏထိုလွဉ် (၇၀%)နဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း တချမုꩻနဝ်ꩻ ၁၉၇၃ ဗာႏကို တစတုရန်းကီလိုမီတာနဝ်ꩻ အဝ်ႏ(၁၁)ဖြာꩻ၊ ၁၉၈၃ နဝ်ꩻ ၁၄ ဖြာꩻ၊ တွိုႏ ၂၀၁၄ နဝ်ꩻ အဝ်ႏ(၂၄)ဖြာꩻနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းထင်ႏထိုလွဉ်စွဉ်ႏလဲ့ တွိုင်ꩻဒေႏသတန်တောမ်ႏ ခမ်းနယ်ႏ (၁၄)ဖြုံႏအကို ထွာဒျာႏ လိုꩻဖြာꩻအဆေ့ꩻသွတ်ꩻ ခမ်းနယ်ႏနဝ်ꩻသွူ။

နေင်ႏအလွောက်ꩻလိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းဆေ့ꩻအာ -

  • |၁၉၇၃ | 126,574
  • |၁၉၈၃ | 168,429
  • |၂၀၁၄ | 286,627
  • |၂၀၁၇ | 275,489
  • |၂၀၁၈ | 281,498
  • |၂၀၁၉ | 291,522
  • |၂၀၂၀ | 297,304
  • |၂၀၂၁ | 299,023

Source: ၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း၊နှစ်စဉ်အစီရင်ခံစာများ[၆][၁][၇]

လိုꩻမျိုꩻ၊ ဘာႏသာႏ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

စောက်ꩻတနျာႏခမ်းနယ်ႏကိုနဝ်ꩻ စောက်ꩻတနျာႏခွိုꩻနွယ်ႏ ကထွာဒါႏ ကယား၊ ကယန်း(ပတောင်ႏ)၊ တယင်၊ ကယန်း(လထ)၊ ကယော၊ ယင်းဘော်၊ ယင်းတလဲ၊ ဂေခို၊ ဂေဘား၊ ကယားမိုနု(မနုမနော) စတဲင်လိုꩻမျိုꩻဖုံႏ အဝ်ႏအုံသော့ꩻအာသွူတကာႏတဝ်း စောက်ꩻ၊ ဖြဝ်ꩻ၊ ပအိုဝ်ႏ၊ မန်း စတဲင် လိုꩻမျိုꩻအလင်ဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏအုံသော့ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းလင်သား ခယ်ႏ၊ ကလာꩻ ဖုံႏတဲ့ အဝ်ႏအုံသော့ꩻနေနေသွူ။ ကိုꩻကွယ်ႏမုꩻအနေႏနဝ်ꩻ ခရိယာန်ႏ၊ ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ၊ ယိုꩻယာႏလူꩻ၊ အစ္စလာမ်၊ ဟေင်ဒူ စတဲင်ဘာႏသာႏဖုံႏဒျာႏသွူ။[၃]

ကယားလူမျိုးများ
စောက်ꩻတနျာႏလိုꩻမျိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဖုံႏ

ပညာႏရေꩻ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

တက္ကသိုလ်ႏကေားလေက်ဖုံႏ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
  • လွယ်ကောႏတက္ကသိုလ်ႏ

  • အနယ်ꩻပညာႏတက္ကသိုလ်ႏ (လွယ်ကောႏ)

  • ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်ႏ (လွယ်ကောႏ)

  • လွယ်ကောႏ ပညာႏတာႏကေားလေက်
အရန်းထိုပညာႏ ဆေ့ꩻအာ
တက္ကသိုလ်ႏ ၃
ကေားလေက် ၁
သိပ္ပံကျောင်ꩻ ၁

[၈]

အခေႏခံႏပညာႏ ဆေ့ꩻအာ
အထက ၂၇
အလက ၁၅
အမက ၃၀၀
အထက(ဖြယ်) ၂၀
အလက(ဖြယ်) ၂၂
အမက(ဖြယ်) ၇၅
မူလွန် ၅၀
ဗွေႏဗိုန်အွောန်သွောန်ပညာႏရေꩻကျောင်ꩻ ၈

မိဉ်ꩻတန်တင်ႏသျာꩻဒါႏခင်ႏလမ်းဖုံႏ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
  • ဖရာꩻကောင်ပꩻစေႏတီႏ

  • ထီထဲ့လောပိတ

  • နောင်နွုတ်ꩻရန်းတောမ်ႏ နောင်ထီꩻကဝ်ႏ
  • တကျက်ꩻထမ်း(ကြတ်ဂူ)
  • နောင်ကောင်ရွဉ်

  • ဖလူꩻခြောင် ထီအာႏတျာႏမေႏစက်ယုင်ႏ(လောပိတ)

[၉]

အာႏကွိုꩻ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
  1. ↑ ၁.၀ ၁.၁ အာႏကွိုꩻချက်အမာႏ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named kayah2021
  2. ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း
  3. ↑ ၃.၀ ၃.၁ အာႏကွိုꩻချက်အမာႏ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named kayah
  4. ↑ ကယားပြည်နယ်အတွင်းရှိ ခရိုင်အမည်များ တိုးချဲ့ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခြင်။[လိဉ့်သီ]
  5. ↑ နေပြည်တော်၊ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များရှိ ခရိုင်၊ မြို့နယ်၊ မြို့၊ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအုပ်စုနှင့် ကျေးရွာဦးရေ စာရင်းချုပ်။ 2022-05-19 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 2022-03-22 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  6. ↑ သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ။ အတွဲ-၂။ နေပြည်တော်: လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန။ မေ ၂၀၁၅။ pp. ၄၇။
  7. ↑ ကယားပြည်နယ် ဒေသန္တရအချက်အလက်များ။ 2020-09-26 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 2022-03-21 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  8. ↑ ပြည်နယ်၏အချက်အလက်များ။ ကယားပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ရုံး။ 25 July 2019 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။
  9. ↑ D.P.S. MYANMAR GUIDE MAP. 2000.