မျန်မာဗိသုကာႏ

ပဂံႏဒေႏသကိုကအဝ်ႏဒါႏ ကန်းတော့ꩻပလ္လင်ႏဖရာꩻ၊ တယ်ႏပူႏဇောႏခါꩻ ၁၂ ရျာꩻဗူႏခိင်ႏကိုသွူ။

အာသျခဝ်ကွဉ်ႏနဝ်ဒေႏသကို ကအဝ်ႏပါသော့ꩻဒါႏ မျန်မာခမ်းထီယိုနဝ်ꩻ ဗိသုကာႏစူခြောင်ꩻယံဖုံႏ အဝ်ႏလွိုင်ႏအာ အဝ်ႏသော့ꩻအာမွေးနဝ်ꩻသွူ။ တင်ႏသျာꩻမဉ်ꩻတန်ဒါႏ လမ်းပါႏအနမ်းအခြုံ(အဆောက်အဦး)ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဖရာꩻစေႏတီႏဖုံႏ၊ ဖရာꩻဖုံႏ၊ ဗိတိသျကိုလိုနီ ခြဲ့ꩻနယ်ႏကလာꩻဗွာသီးစိုး လမ်းပါႏအနမ်းအခြုံဖုံႏ၊ ကတယ်ႏခွုမ်မာꩻ မွဉ်းဖျင်ဆုဲင်ꩻခါꩻမုꩻဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏပါနေနေသွူ။ ခမ်းထီတန် ယိုꩻယာႏဗိသုကာႏစူခြောင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻတဲ့ ထွာဒျာႏ ဗွေႏဖရာꩻဓာတ်တော်ႏ ဌာႏပနာႏသော့ꩻဒါႏ ခင်ႏလမ်းဖုံႏ၊ ဝုဲင်ႏရိုႏသေႏဖရာꩻတာႏ ခင်ႏလမ်းဖုံႏ၊ ဆဲင်ႏဒါႏတောမ်ႏ ထာꩻကိုꩻကွဲꩻယွုမ်းအံႏမုꩻဖုံႏ၊ ဆဲင်ႏဒါႏတောမ်ႏ ခမ်းလင်သားတောမ်ႏ ခမ်းထီရေꩻ စတဲင်ဖုံႏဒျာႏသွူ။ [၁]

သမဲင်ꩻတောမ်ႏ ဒို့ꩻတခြို့မုꩻဖုံႏ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

အစဝ်းခိင်ႏ အန္ဒိယယေန်ႏငဲးရေꩻ ဒို့ꩻတခြို့မုꩻ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ဗောဗောစီး စေႏတီႏတောႏယိုနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ တယ်ႏပူႏဇောႏခါꩻ ပျူစူခြောင်ꩻပုင်ႏစံႏဒျာႏသွူ၊ အဝ်ႏဒျာႏ သရေႏခေတ္တရာႏဝေင်ꩻယကိုသွူ။

ပျူစိုး ပျူခေတ်ကာႏလနဝ်ꩻ ဖေႏအာႏအွောန်ႏရေꩻမွေး တယ်ႏပူႏဇောႏစေႏတီႏတောႏဖုံႏသွူ။ ဖရာꩻစေႏတီႏတောႏပုင်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ တလွုံꩻယွေးဆွာꩻ(ဆလင်ဒါ)ပုင်ႏဖုံႏသွူ၊ ယလဲင်ႏလဲင်ႏ အဝ်ႏသော့ꩻပါ ဖရာꩻထီꩻတောႏဖုံႏသွူ။ [၂] လွူꩻထွားသွူ ပထမသွတ်ꩻ လိုꩻအုံအဝ်ႏသားဖုံႏယိုတဲင် သေနွောင်ꩻပါ မျန်မာဗိသုကာႏယို အိန္ဒိယခေတ်ပွိုင်းလဲင်ႏစခါ ယေန်ႏငဲးမုꩻဖုံႏ အဝ်ႏဒို့ꩻတခြို့မုꩻအဝ်ႏကရိုꩻနဝ်ꩻ သေနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။ [၃]

ပဂံႏစိုးကာႏလ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
အာနန္ဒာဖရာꩻပုင်ႏစံႏ

၉ ရျာꩻဗူႏကိုနဝ်ꩻ မျန်မာလိုꩻမျိုꩻဖုံႏ အခေႏခံႏအွဉ်ႏလွေꩻဗဟိုႏ ပဂံႏဒေႏသတဲင် တယ်ႏထောင်ႏခါꩻ ခွန်ဟော်ခမ်ꩻစိုး အသွုပ်သွုပ်နေးအဝ်ႏသွူ။ တွိုႏပဂံႏခွန်ဟော်ခံꩻ အသွုပ်(၁၁)လဲင်ႏကို ကထွာဒါႏ အနောႏရထာႏခွန်စိုးနဝ်ꩻ ဖြွမ်ႏဗူႏလွေꩻ ဒေႏသနဝ်ꩻကိုဖုံႏတဲင် တယ်ႏထောင်ႏလွေꩻ ပဂံႏအဉ်ပါယာခမ်းထီနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏ ၁၂ ရျာꩻဗူႏ ခိင်ႏထာႏဝကိုနဝ်ꩻ ပဂံႏကို တယ်ႏပူႏဇောႏခါꩻဗာႏ ဖရာꩻစေႏတီႏ အဆူႏပေါင်ꩻ ၁၀၀၀၀ လွိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ [၄]

ပဂံႏ သဗ္ဗညုဖရာꩻ၊ ခွန်အလောင်းစည်သူ တယ်ႏပူႏဇောႏခါꩻ ၁၂ ရျာꩻဗူႏထာႏဝခိင်ႏကိုသွူ။
ပဂံႏကို အတန်သွတ်ꩻဖရာꩻ ဓမ္မရံစီးဖရာꩻ
ထီးလိုမင်းလိုဖရာꩻ သရွတ်နုကဝ်ႏလုဲင်ꩻ
ဂူပျောက်စီးဖရာꩻ(မြင်းကပါ)ရပ် ပကီႏကဝ်ႏလုဲင်ꩻ

ခြဲ့ꩻနယ်ႏကလာႏဗွာကိုလိုနီစိုး

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏကိုကအဝ်ႏဒါႏ ဝွန်ႏတန်ဖုံႏရွုမ်ꩻ ခြဲ့ꩻနယ်ႏစိုးဗိသုကာႏစူခြောင်ꩻ
ခမ်းနမ်းဗွေႏလမ်း(သမ္မတအိမ်တော်)

ခရိစ်နေင်ႏ ၁၈၈၀ ဗာႏနေင်ႏ ကအီႏလို့ခိင်ႏ မျန်မာခမ်းထီယို အဝ်ႏထွာလွေꩻစဗာႏ ခြဲ့ꩻနယ်ႏ အိန်းကလေတ်ကလာꩻဗွာသီး ဗိတိသျအဉ်ပါယာကို ခမ်းတခမ်းနဝ်ꩻသွူ။ ခြဲ့ꩻနယ်ႏသီး ထွိုင်ႏတွိုႏလွဉ်နဝ်ꩻ ဗိသုကာႏလဲ့ ပါလွဉ်စွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝေင်ꩻရန်ႏတကုန်ႏလဲ့ ထွာလွဉ်စွဉ်ႏ ခြဲ့ꩻနယ်ႏကိုလိုနီသီး ဝေင်ꩻတန်နဝ်ꩻသွူ။ [၅] ခြဲ့ꩻနယ်ႏအိန်းကလေက်သီးလဲ့ ဝေင်ꩻတန်ကိုနဝ်ꩻ တယ်ႏဆို့ꩻလွေꩻစွဉ်ႏ လမ်းပါႏတန်ရွုမ်ꩻအဆောက်အဦးဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ [၆]

တင်ႏသျာꩻမဉ်ꩻတန်ဒါႏ ဗိသုကာႏစူခြောင်ဖုံႏ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

ဖရာꩻရွှေတိဂုံစေႏတီတောႏ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ဖရာႏရွှေတိဂုံႏစေတီႏတောႏတန် ဝေင်ꩻရန်ႏတကုန်ႏ

မန်ႏတလေꩻဟော်နန်ꩻ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ခရိစ်နေင်ႏ ၁၉၀၃ ဗာႏ၊ မန်ႏတလေꩻဟော်နန်ꩻ အစီꩻအဝွေꩻဟော်တန်

သရွတ်နုကဝ်ႏလုဲင်ႏတောမ်ႏ သေင်ႏကဝ်ႏလုဲင်ႏ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ရွှေနန်းတော်ကျောင်ꩻ သေင်ႏမုဲင်းသက်ꩻကဝ်ႏလုဲင်ꩻစူခြောင်ꩻ

အာႏကွိုꩻ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
  1. ↑ Edwards 197.
  2. ↑ Myer။ Stupas and Stupa-Shrines။ p. 26။
  3. ↑ "Art"။ Myanmar။ Chicago: World Book Inc.။ 2016။
  4. ↑ "The Pagan Kingdom"။ Myanmar။ Chicago: World Book, Inc.။ 2016။
  5. ↑ Seekins။ A Sacred and Public Space။ Meio University။ p. 1။
  6. ↑ "The Konbaung Dynasty and the Anglo-Saxon Burmese Wars"။ Myanmar။ World Book, Inc.။