ကလွူꩻထွာႏနွောင်ꩻဒါႏ စဲက္ကျာႏဝဠာႏ

ကလွူꩻထွားနွောင်ꩻဒါႏ စဲက္ကျာႏဝဠာႏ
အွဉ်ႏနယ်ခါꩻ ကလွူꩻထွားနွောင်ꩻဒါႏ စဲက္ကျာႏဝဠာႏပွုံႏ၊ အစဲက်ꩻပေႏပေႏစားဖုံႏနဝ်ꩻ supercluster အစုအဗူႏဖုံႏ နမ်းခြောင်ꩻဒျာႏတဲင် အထာႏဝ အကဲဉ်ကိုတဲ့ꩻတဲ့ꩻနဝ်ꩻ Virgo Supercluster ဒျာႏသွူ။ ဝွေꩻယိုနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ နဂါꩻလူႏရဲဉ်ႏအမွိုးရိုꩻကီလဲ့ သံးပေႏမွေးငါႏတဲင်တွော့ꩻ တထီႏစဲင်းလꩻနွောင်ꩻတဝ်းသွူ။
အနား(အချင်း)၈.၈×၁၀၂၆ m (၂၈.၅ Gpc မွေးတဝ်းလဲ့ ၉၃ Gly)[၁]
အနမ်းအခြုံ(ထုထည်)3.566×1080 m3[၂]
ဒြပ်ထု (ordinary matter)1.5×1053 kg[note ၁]
တဲပ်တချ(သိပ်သည်းမှု) (စွန်ꩻအာႏခြွဉ်း)9.9×10−27 kg/m3 (equivalent to 6 protons per cubic meter of space)[၃]
သက်တန်ꩻ13.799±0.021 ဗီလီယံ နေင်ႏ[၄]
ပုင်ႏမဲဉ်ႏအလျားခိန်ႏ2.72548 K[၅]
Contents

‍‍‍ကလွူꩻထွားနွောင်ꩻဒါႏ စက္ကျာႏဝဠာႏ (Observable universe) ကရိုꩻနဝ်ꩻ နီလိုꩻသီး ခွုင်းကသေထွꩻနွောင်ꩻ လေ့လာထောင်ထွားနွောင်ꩻဒါႏ စက္ကျာႏဝဠာႏတဗာႏလွုမ်းဒျာႏသွူ။ လေ့လာထောင်ထွားသားတဖြာꩻအနေႏ စက္ကျာႏဝဠာႏယိုနဝ်ꩻ သတ်မတ်အွဉ်ႏငီႏထွူ တတွောင်းချင်ႏတဲင်တွော့ꩻ မဲဉ်လေ့လာထောင်ထွားခန်း အရပ်(အထွောင်း)မုဲင်ꩻ တရိုꩻတဝ်း အီႏထီႏဗွိုန်တရျားလို့ဒျာႏဝင်ꩻသွူ။ ကမ္ဘာႏဟံႏတန်အလောင်း ကလေ့လာထောင်ထွားနွောင်ꩻဒါႏ ဂယ်လဲစ်သီယန်ဖုံႏနဝ်ꩻ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ အဝ်ႏလွေꩻ (၂) ထရီလီယံသွူ။[၇][၈] ကလေ့လာထောင်ထွားနွောင်ꩻဒါႏ ကရိုꩻဒါႏ ငေါဝ်းယာႏယိုတငွါနဝ်ꩻ အထျꩻတအွဉ်ႏတဝ်း ခေတ်တသာသိပ္ပံပညာႏသီးအလောင်းသွူ။ သိပ္ပံပညာႏသားသီႏ ဖေႏအခိန်ႏတွော့ꩻ ထွိုင်ႏတဲက်ထွားမွေး (cosmic microwave background radiation: CMBR) ယိုတဲင် ဝွေꩻသီး တဲမ်းကဲစ်ꩻနွောင်ꩻစွဉ်ႏဒျာႏ မဟာႏပꩻလီမုꩻထွူ ကလုဲင်ႏတဟာႏလွဉ်ဒါႏ စက္ကျာႏဝဠာႏဟံႏပွုံႏနဝ်ꩻသွူ။ အခေႏခံႏအွဉ်ႏနေး CMBR လꩻလဒ်တဲင်တွော့ꩻ တဲက်ထွားချက်အလꩻ ယိုခါ နီနာꩻကထီႏနွောင်ꩻဒါႏ ထာꩻလေရောင်ႏအဗော့ꩻအညာꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏ ၁၄ ဗီလီယံ Parsec (အလေနေင်ႏ ၄၅.၇ဗီလီယံ) သွူ။

အာႏကွိုꩻ

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
  1. ↑ Itzhak Bars; John Terning (November 2009)။ Extra Dimensions in Space and Time။ Springer။ pp. 27–။ ISBN 978-0-387-77637-8။ 2011-05-01 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  2. ↑ volume universe - Wolfram|Alpha။
  3. ↑ What is the Universe Made Of?။ NASA။
  4. ↑ Planck Collaboration (2016). "Planck 2015 results. XIII. Cosmological parameters (See Table 4 on page 32 of pdf).". Astronomy & Astrophysics 594: A13. doi:10.1051/0004-6361/201525830. en:Bibcode: 2016A&A...594A..13P. 
  5. ↑ "The Temperature of the Cosmic Microwave Background" (December 2009). The Astrophysical Journal 707 (2): 916–920. doi:10.1088/0004-637X/707/2/916. en:Bibcode: 2009ApJ...707..916F. 
  6. ↑ Planck cosmic recipe။
  7. ↑ Christopher J. Conselice et al (2016). "The Evolution of Galaxy Number Density at z < 8 and its Implications". The Astrophysical Journal 830 (2). doi:10.3847/0004-637X/830/2/83. 
  8. ↑ Fountain၊ Henry။ "Two Trillion Galaxies, at the Very Least"၊ New York Times၊ 17 October 2016။ 17 October 2016 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ။ 


အာႏကွိုꩻချက်အမာႏ: <ref> tags exist for a group named "note", but no corresponding <references group="note"/> tag was found