Ar Faoued

Evit implijoù all, gwelet Ar Faoued (disheñvelout).

---

Evit ar gumun en Aodoù-an-Arvor, gwelet ar Faved.

---

Ar Faoued
Chapel santez Barban
Anv gallek (ofisiel)	Le Faouët
Bro istorel	Bro-Gernev
Melestradurezh
Departamant	Mor-Bihan
Arondisamant	Pondi
Kanton	ar Faoued (betek 2015) Gourin (abaoe 2015)
Kod kumun	56057
Kod post	56320
Maer Amzer gefridi	Christian Faivret 2020-2026
Etrekumuniezh	Roue Morvan Kumuniezh
Bro velestradurel	Bro Kornôg Kreiz Breizh
Lec'hienn Web	(fr)www.lefaouet.fr
Poblañsouriezh
Poblañs	2 816 ann. (2022)[1]
Stankter	83 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	48° 02′ 02″ Norzh 3° 29′ 25″ Kornôg / 48.0338888889, -3.49027777778
Uhelderioù	kreiz-kêr : 152 m bihanañ 53 m — brasañ 202 m
Gorread	34,03 km²
Ar Faoued
kemmañ

Ar Faoued a zo ur gumun eus Breizh e Bro-Gernev, e kanton Gourin e departamant ar Mor-Bihan. Penn kanton e oa betek 2014.

Douaroniezh

• Ar Stêr-Laeron hag an Ele a gember etre Lannejenn hag ar Faoued.

Anv

Ardamezioù

En argant e bemp gwerzhidenn en gul peuliet ha kenstag.[2].

Istor

Dispac'h Gall

• Melestradurezh: krouet e voe kumun ar Faoued e 1790^[3]. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet ar Faoued da benn ur c'hanton, hini ar Faoued, ha da benn ur bann, Bann ar Faoued^[4], seizh kanton ennañ: ar Faoued, Berne, Gourin, Langoned, Lannejenn, Prizieg ha Pleurdud. Gourin, sez ur senesaliezh, a glaskas mirout he sez roueel, met nac'het e voe gant ar Faoued; en aner c'hoazh e klaskas Gourin bout staget ouzh Karaez war tachenn ar justis^[4]. Gant Bonreizh Bloaz III (22 a viz Eost 1795) e voe lamet ar bannoù ha bodet e veze kuzulioù-kanton (ne chome tamm emrenerezh ebet gant kumunioù ar c'hanton)^[5]. Brasaet e voe Kanton ar Faoued e 1801 gant lezenn an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801)^[6], dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix. Lakaet e oa bet en Arondisamant Pondi krouet e 1800.

XX^vet kantved

• 26 - 27 a viz Eost 1918: distrujet e voe an iliz gant an tan^[7].

Brezel-bed kentañ

• Mervel a reas 119 gwaz hervez marilhoù ar gumun, 148 hervez monumant Santez-Anna-Wened, 165 hervez monumant ar re varv (da lâret eo 4,46 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911)^[8] eus ar gumun, abalamour d'ar brezel^[9].

Eil Brezel-bed

• 
  Ar Skolaj Santez-Barban.
• 
  Ar blakenn ouzh ar Skolaj Santez-Barban.

• Repuidi-brezel: d'an 10 viz Even 1940 e oa 868 repuad er Faoued; 67 anezhe n'oant ket distroet d'ar gêr c'hoazh d'ar 1añ a viz Gwenholon^[10]; daou diegezh yuzev a zeuas eus rannvro Bariz da repuiñ er Faoued goude Skrapadeg ar Vélodrome d'Hiver e miz Gouere 1942. Dont a rejont a-benn da chom hep bout serret ha gell a rejont distreiñ da Bariz e dibenn ar bloaz 1944^[11].
• D'an 19 a viz Even e tegouezhas al lu alaman er Faoued^[12].
• D'an 8 a viz Meurzh 1944 e voe lazhet al livour Arthur Midy, hag e wreg d'e heul, gant ar Rezistañs abalamour d'an darempredoù stank o deveze gant an Alamaned^[13].
• D'ar 1añ a viz Mae 1944 e voe manifestet er vourc'h a-enep d'an nazied gant kantadoù a dud^[14].

An Alamaned o serriñ tud e plasenn ar C'hoc'hu d'ar 7 a viz Mae 1944

• 7 a viz Mae 1944: ur rastelladeg a voe graet gant al lu alaman er vourc'h^[15].
• Tro 70 a dud ag ar Rezistañs a voe barnet d'ar marv gant lez-varn al Lu alaman er Faoued, bet krouet d'an 20 a viz Even 1944, a oa he sez er Skol (Skolaj bremañ) Santez-Barban^[14][16].
• Ti-post: d'ar 28 a viz Ebrel e voe kemeret 26 000 Lur en ti-post gant tud ar Rezistañs, ha 352 195 Lur d'ar 17 a viz Mae^[17].
• D'ar 1añ a viz Eost 1944 e voe fuzuilhet tri Rezistant gant an Alamaned e Trosalaun^[18].
• Dieubet e voe ar Faoued d'an 3 a viz Eost 1944: an Alamaned a dec'has war-zu an Oriant, un nebeud anezhe a zizertas; steudadoù alaman a dreuzas ar vourc'h en euriadoù goude, evit mont ivez d'an Oriant^[19].
• Mervel a reas 38 den abalamour d'ar brezel, lod anezhe ne oant ket eus ar gumun^[20].

Brezelioù didrevadennañ

Brezel Indez-Sina

• Mervel a reas c'hwec'h gwaz^[21].

Lennegezh

Er Faoued an hini eo e krog ar romant polis L'Île aux trente cercueils (Maurice Leblanc, Le Journal, 1919) pan arru Véronique d'Hergemont — penntudenn an oberenn — er gêriadenn, a-raok kenderc'hel gant he hent betek « Sarek », an enezenn faltaziek a-vaez da Fouenant.

Brezhoneg

• Klasoù divyezhek a zo eno abaoe 1993.
• E distro-skol 2024 e oa 36 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (8,1 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)^[22].

Monumantoù ha traoù heverk

Skeudennoù eus Chapel santez Barban (XVvet kantved)

• 
• 
• 
• 
• 
  Livadenn gant Arthur Midy.

Skeudennoù eus Chapel Sant-Fieg, XV^vet kantved

• 
• 
  Jube.
• 
  Livadenn gant Germain David-Nillet.

Savadurioù all

• 
  Koc'hu ar Faoued.
• 
  Ar c'hoc'hu.
• 
  An iliz katolik.

• Ar c'hoc'hu, XVI^vet kantved.
• Iliz katolik Intron-Varia-Gorroidigezh, XVI^vet kantved

Brezelioù

• Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc’hskeudenn ha kartenn-bost^[23].
• Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudenn^[24]

Tud brudet

• Erwan Evenou.
• Filip Normant, diouganer.
• Livourion: Charles Rivière, Alphonse Le Leuxhe, Germain David-Nillet, Arthur Midy, Guy Wilthew, Emile Compard, Oscar Chauvaux, Sydney Curnow Vosper.

Tud bet ganet eno

• Alain le Maout, eskob Leon eus 1482 da 1484, hag eskob Kemper eus 1484 betek e varv e 1493. Kadoriad kentañ Kambr ar C'hontoù Breizh e oa bet eus 1486 da 1492.
• Mari-Louise Tromel, Marion ar Faoued he lesanv dezhi, 6 a viz Mae 1717.

Tud bet marvet eno

• Arthur Midy, livour, lazhet gant ar Rezistañs d'an 8 a viz Meurzh 1944.

Emdroadur ar boblañs abaoe 1790

^[25]

Melestradurezh

Gevelliñ

• Áth Cinn  Iwerzhon

Liammoù diavaez

Commons

Muioc'h a restroù diwar-benn

Ar Faoued

a vo kavet e Wikimedia Commons.

• (br)ar Faoued war lec'hienn Geobreizh

Daveoù ha notennoù

1. Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
2. Tiegezh Boutteville, baroned ar Faoued, siell 1275
3. (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 93
4. (fr)Jean-Louis Debauve, La Justice révolutionnaire dans le Morbihan, e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 36
5. (fr)Jean-Louis Debauve, La Justice révolutionnaire dans le Morbihan, e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 187
6. (fr)Cassini - EHESS - Ar Faoued - Fichenn ar gumun
7. (fr)1914 - 1918 - Des champs aux tranchées, Liv'Editions, Ar Faoued, 1998, pajenn 142
8. (fr)Monumant ar re varv
9. (fr)1914 - 1918 - Des champs aux tranchées, Liv'Editions, Ar Faoued, 1998, pajenn 94
10. (fr)Association Mémoire du canton du Faouët, 1939-1945 en Centre-Bretagne, Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 118
11. (fr)Association Mémoire du canton du Faouët, 39-45 en Centre-Bretagne, Liv' Editions, Ar Faoued, 2006, ISBN 978-2-84497-096-1
12. (fr)Association Mémoire du canton du Faouët,1939-1945 en Centre-Bretagne, Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 126
13. (fr)Association Mémoire du canton du Faouët, 1939-1945 en Centre-Bretagne, Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn III, pajennoù 42-43-44
14. (fr)Association Mémoire du canton du Faouët, 39-45 en Centre-Bretagne, Éditions Liv éditions, Le Faouët, ISBN 2844970966
15. (fr)Bundesarchiv
16. (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998
17. (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.97
18. (fr)Memorialgenweb
19. (fr)Association Mémoire du canton du Faouët, 1939-1945 en Centre-Bretagne, Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn IV, pajennoù 24-25-26
20. (fr)Memorialgenweb - Monumant ar re varv
21. (fr)Memorial Genweb
22. (br)Ofis Publik ar Brezhoneg
23. (fr)Memorial Genweb
24. (fr)Memorial Genweb
25. (fr)EBSSA