Chaoser

Ur chaoser a zo un savenn douar pe mein lakaet war e hed da wareziñ un tremen pe da herzel ouzh an dour. Savet e vez chaoserioù evit meur a abeg. Implijet e vez ar ger dre skeudenn ivez evit anadennoù naturel : Chaoser Enez Sun, Chaoser ar Ramzed.

Tremen a-dreuz lec’hioù gleb

An Hindenburgdamm, ur chaoser a ere enez Sylt ouzh an douar-bras, a-dreuz Mor Wadden, en hanternoz Alamagn

Sevel a reer ur savenn douar gant mein e-barzh peurvuiañ evit krouiñ un hent da dreuziñ ur stêr, ur geun, ul lagenn, pe da liammañ un enezenn ouzh an douar-bras. Gwechall e veze fardet an hentoù war an douar e-unan ha ne veze savet chaoserioù nemet el lec'hioù gleb pe a-dreuz un draoñienn. Hiziv e saver chaoserioù war hirderioù bras evit chom hep lakaat live an hent da gemm etre menezioù bihan re alies.
Evit ar memes abeg e vez graet an hentoù-houarn war chaoserioù alies a-walc'h.
Ar stankelloù savet a-dreuz ar stêrioù evit tremen dreisto pe evit implij nerzh an dour (er milinoù hag en uzinoù tredan) a vez graet dre sevel ur savenn douar pe vein pe vetoñs.

Herzel ouzh an dour

Chaoserioù evit diwall diouzh nerzh gwagennoù ar mor.
A-gozh e vez savet chaoserioù evit gwareziñ ar porzhioù-mor diouzh nerzh gwagennoù ar mor pa vez fall an amzer. Goudoret gant un chaoser pe ziv, an dourioù a chom peoc'h el lenn-borzh ha n’a ket ar bigi pe al listri da skeiñ ouzh kerreg an aod.

Gant ar chaoser eo gwarezet tiez Gretna e Louiziana diouzh dourioù ar stêr Mississippi.

Chaoserioù evit diwall diouzh liñvadegoù ar stêrioù pe ar mor.
Evit mirout ouzh ar stêrioù a veuziñ o zraoñiennoù gant o dourioù da vare ar glaveier, pe ouzh ar mor a veuziñ an aodoù izel, e saver chaoserioù a-hed an dour a-hed kantadoù a gilometroù a-wechoù. Chaoserioù hir-kenañ ha graet e douar hag e mein a zo bet savet a-hed ar Roen, ar Ron, an Danav, al Liger, ar Mississipi ha meur a stêr vras e Sina. Brudet eo chaoserioù an Izelvroioù ivez, evel an Afsluitdijk a serr an IJsselmeer.