Deiziadur roman

Amañ a vo roet an deiziadur roman, eus 8 kent J.-K., miz ha miz, deiz ha deiz.

Pep deiz a vo roet gant e anv e latin.

Gouelioù a vo ivez roet e latin, gant troidigezh e brezhoneg.

Ar bloavezh, dre ar mizioù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Januarius / Genver

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
01.01 Kalendis Januariis Strenae; Feriae Jovis / Vejovis; Janus

Anniversarius dedicacio templum Jupiter Capitolinus

Anniversarius dedicacio templum Aesculapius[1]

Kalanna; Gouel Jovis / Vejovis; Janus

Deiz-ha-bloaz dedi templ Jupiter Capitolinus

Deiz-ha-bloaz dedi templ Aesculapius

02.01 IV ante Nonas
03.01 III ante Nonas
04.01 Pridie Nonas Ludi Compitalici C'hoarioù Compitalia
05.01 Nonis Januariis
06.01 VIII ante Idus Januariis
07.01 VII ante Idus
08.01 VI ante Idus
09/01 V ante Idus Agonalia[2] Ur maout-tourc'h a zo lazhet en enor da Jupiter
10/01 IV ante Idus
11/01 III ante Idus Carmentalia 1[3]

Anniversarius dedicacio templum Juturna[4]

kentañ rummad gouelioù Carmenta

Deiz-ha-bloaz dedi templ Juturna

12/01 Pridie Idus
13/01 Idibus Januariis Feriae Jovis Gouelioù Yaou
14/01 XIX ante Kalendas Februarias
15/01 XVIII ante Kalendas Carmentalia 2[3] eil rummad gouelioù Carmenta
16/01 XVII ante Kalendas Anniversarius dedicacio templum Concordia Augusta Deiz-ha-bloaz dedi templ Concordia Augusta
17/01 XVI ante Kalendas
18/01 XV ante Kalendas
19/01 XIV ante Kalendas
20/01 XIII ante Kalendas
21/01 XII ante Kalendas
22/01 XI ante Kalendas
23/01 X ante Kalendas
24/01 IX ante Kalendas
25/01 VIII ante Kalendas
26/01 VII ante Kalendas
27/01 VI ante Kalendas Anniversarius dedicacio templum Castor ha Pollux Deiz-ha-bloaz dedi templ nevez Castor ha Pollux
28/01 V ante Kalendas
29/01 IV ante Kalendas
30/01 III ante Kalendas
31/01 Pridie Kalendas Februarias

Februarius / C'hwevrer

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
01/02 Kalendis Februariis Helernalia

Anniversarius dedicacio templum Juno Sospita

Gouelioù da Helernus.

Deiz ha bloaz dedi templ Juno Sospita

02/02 IV ante Nonas Amburbalia Lidoù evit glannat ar c'hêrioù
03/02 III ante Nonas
04/02 Pridie Nonas Februariis
05/02 Nonis Februariis Augustus Pater Patria Aogust Tad ar Vro
06/02 VIII ante Idus Frebruariis
07/02 VII ante Idus
08/02 VI ante Idus
09/02 V ante Idus
10/02 IV ante Idus
11/02 III ante Idus
12/02 Pridie Idus Februariis
13/02 Idibus Februariis Feria Jovis.

Parentalia

Anniversarius dedicacio templum Faunus in Tiberina insula

Gouelioù Yaou

Gouel ar Gerent

Deiz-ha-bloaz dedi templ Faunus e enezenn Tiberina

14/02 XVI ante Kalendas Martias Parentalia Gouel ar Gerent
15/02 XV ante Kalendas Lupercalia

Parentalia

Juno Februata

Gouel ar Vleizi

Gouel ar Gerent

Gouel Junon a C'hwrvrer

16/02 XIV ante Kalendas Parentalia Gouel ar Gerent
17/02 XIII ante Kalendas Quirinalia

Stultorium Feriae

Parentalia

Fornacalia

Gouel an Doue Quirinus

Gouel ...

Gouel ar Gerent

Gouel ...

18/02 XIIante Kalendas Parentalia Gouel ar Gerent
19/02 XI ante Kalendas Parentalia Gouel ar Gerent
20/02 X ante Kalendas Parentalia Gouel ar Gerent
21/02 IX ante Kalendas Feralia Gouel ar re varv
22/02 VIII ante Kalendas Caristia
23/02 VII ante Kalendas Terminalia Gouel an doue Terminus
24.02 VI ante Kalendas Regifugium Deiz-ha-bloaz tec'h ar roueed
25/02 V ante Kalendas
26/02 IV ante Kalendas
27/02 III ante Kalendas Equirria Gouel ar C'hezeg
28/02 Pridie Kalendas Martias

Februarius / C'hwevrer bloazioù bizeost

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
.../...
22/02 VIII ante Kalendas Caristia
23/02 VII ante Kalendas Terminalia
0 bis-VI ante Kalendas 0 deiz evit mann, hag ne gont ket
24/02 VI ante Kalendas Regifugium
25/02 V ante Kalendas
26/02 IV ante Kalendas
27/02 III ante Kalendas Equirria
28/02 Pridie Kalendas Martis

Martius / Meurzh

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
01/03 Kalendis Martiis Feriae Martis

Matronalia

Sa...

Anniversarius dedicacio templum Juno Lucina

Gouelioù an doue Meurzh

Gouelioù ar gwragez

Deiz-ha-bloaz diskar ar Salianed

Deiz-ha-bloaz dedi templ Juno Lucina

02/03 VI ante Nonas
03/03 V ante Nonas
04/03 IV ante Nonas
05/03 III ante Nonas
06/03 Pridie Nonas
07/03 Nonis Martiis Anniversarius dedicacio templum Vejovis capitolinus Deiz-ha-bloaz dedi templ Vejovis capitolinus
08/03 VIII ante Idus
09/03 VII ante Idus
10/03 VI ante Idus Deiz kentañ ar verdeadennoù (ar mor digor)
11/03 V ante Idus
12/03 IV ante Idus
13/03 III ante Idus
14/03 Pridie Idus Equirria

Mamuralia

Gouel ar c'hezeg, en enor an doue Meurzh. Glanidigezh ar c'hezeg.
15/03 Idibus Martiis Feria Jovis

Anna Perenna

16/03 XVII ante Kalendas Apriles Kentañ lidkerzh an Argei
17/03 XVI ante Kalendas Liberalia Gouelioù an nevez-amzer, en enor d'an doue Liber
18/03 XV ante Kalendas
19/03 XIV ante Kalendas Quinquatrus maiores

Anniversarius dedicacio templum Minerva Capta

Glanidigezh an arme raok ergerzh-brezel

Deiz-ha-bloaz dedi templ Minerva Capta

20/03 XIII ante Kalendas
21/03 XII ante Kalendas
22/03 XI ante Kalendas
23/03 X ante Kalendas Tubilustrium

Nerinalia

Lidoù evit glannat trompilhioù brezel

***

24/03 IX ante Kalendas Q.R.C.F (Quando Rex Comitiauit Fas)
25/03 VIII ante Kalendas
26/03 VII ante Kalendas
27/03 VI ante Kalendas
28/03 V ante Kalendas
29/03 IV ante Kalendas
30/03 III ante Kalendas Salus Publica

Concordia

Pax

31/03 Pridie Kalendas Apriles Anniversarius dedicacio templum Luna Deiz-ha-bloaz dedi templ al Loar

Aprilis / Ebrell

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
01/04 Kalendis Aprilibus Venus Verticordia;

Fortuna Virilis

02/04 IV ante Nonas
03/04 III ante Nonas
04/04 Pridie Nonas Magna Mater / Cybele;

Megalensia Ludi I

Gouel ar Vamm Veur; Cybele

Deiz kentañ ar c'hoarioù gouestlet d'ar Vamm Veur

05/04 Nonis Megalensia Ludi II

Anniversarius dedicacio templum Fortuna Publica

Deiz-ha-bloaz dedi templ Fortuna Publica
06/04 VIII ante idus Megalensia Ludi III
07/04 VII ante Idus Megalensia Ludi IV
08/04 VI ante Idus Megalensia Ludi V
09/04 V ante Idus Megalensia Ludi VI
10/04 IV ante Idus Megalensia Ludi VII
11/04 III ante Idus
12/04 Pridie Idus Cerealia;

Ludi Ceriales I

Gouelioù Ceres;

Deiz kentañ ar c'hoarioù gouestlet da Ceres

13/04 Idibus Aprilibus Feriae Jovis;

Anniversarius dedicacio templum Jupiter Victor / Libertas

Ludi Ceriales II

Gouel Yaou

Deiz-ha-bloaz dedi templ Jupiter an Trec'her ha Dieuber

C'hoarioù Ceres

14/04 XVIII ante Kalendas Maias Ludi Ceriales III C'hoarioù Ceres
15/04 XVII ante Kalendas Fordicidia;

Ludi Ceriales IV

Lidlazhadeg 30 buoc'h lourd

C'hoarioù Ceres

16/04 XVI ante Kalendas Ludi Ceriales V C'hoarioù Ceres
17/04 XV ante Kalendas Ludi Ceriales VI C'hoarioù Ceres
18/04 XIV ante Kalendas Ludi Ceriales VII C'hoarioù Ceres
19/04 XIII ante Kalendas Cerealia; Anniversarius dedicacio templum Ceres, Liber & Libera

Ludi Ceriales VIII

Gouel Ceres; deiz-ha-bloaz dedi templ Ceres, Libet ha Libera;

C'hoarioù Ceres

20/04 XII ante Kalendas
21/04 XI ante Kalendas Palilia / Natalis Urbis Goulioù en enor an doueez Pales. Deiz-ha-bloaz diazezadenn Kêr-Roma
22/04 X ante Kalendas
23/04 IX ante Kalendas Vinalia Priora

Anniversarius dedicacio templum Venus Erycina (in Capitolino)

Gouelioù dizoloein gwin ar bloaz raok.

Deiz ha bloaz dedi templ Venus Erycina (war ar C'hapitol)

24/04 VIII ante Kalendas
25/04 VII ante Kalendas Robigalia;

Pueri Lenonii

Pedennoù evit mirout al labourioù doar diouzh ar mergl.
26/04 VI ante Kalendas
27/04 V ante Kalendas
28/04 IV ante Kalendas Floralia; Florae Ludi

Anniversarius dedicacio templum Flora ... Circus Maximus

29/04 III ante Kalendas Florae Ludi C'hoarioù gouestlet da Flora.
30/04 Pridie Kalendis Maias Florae Ludi;

Acca Larentia

C'hoarioù gouestlet da Flora.

Gouel Acca Larentia

01/05 Kalendis Maiis Florae Ludi;

Lares Praestiles;

Anniversarius dedicacio templum Bona Dea Subsaxana

C'hoarioù gouestlet da Flora.

***

***

Deiz-ha-bloaz dedi templ Bona Dea ---

02/05 VI ante Nonas Florae Ludi
03/05 V ante Nonas Florae Ludi;

Anniversarius dedicacio templum Flora Quirinalis

04/05 IV ante Nonas
05/05 III ante Nonas
06/05 Pridie Nonas
07/05 Nonis Maiis
08/05 VIII ante Idus
09/05 VII ante Idus Lemuria Goueliou evit kas kuit an teuzoù.
10/05 VI ante Idus Lemuria
11/05 V ante Idus Lemuria
12/05 IV ante Idus Lemuria
13/05 III ante Idus Lemuria
14/05 Pridie Idus Argei

Lemuria

Fin al Lemuria : skoet e vez gant ar vestaled 30 jak en ar stêr Tibr diouzh pont Sublicius.
15/05 Idibus Maiis Feria Jovis

Anniversarius dedicacio templum Mercurius

Gouelioù Yaou;

Deiz-ha-bloa dedi templ Mercurius;

Gouel ar Varc'hadourien

16/05 XVII ante Kandas Iunias
17/05 XVI ante Kandas
18/05 XV ante Kalendas
19/05 XIV ante Kalendas
20/05 XIII ante Kalendas
21/05 XII ante Kalendas Agonalia;

Veiovalia

22/05 XI ante Kalendas
23/05 V ante Kalendas Tubilustrium
24/05 IX ante Kalendas QRCF
25/05 VIII ante Kalendas Anniversarius dedicacio templum Fortuna Primigenia Publica populi Romani Quiritum
26/05 VII ante Kalendas
27/05 VI ante Kalendas
28/05 V ante Kalendas
29/05 IV ante Kalendas
30/05 III ante Kalendas
31/05 Pridie Kalendas Iuniuas

Iunius / Mezheven

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
01/06 Kalendis Iuniis Kalendae Fabariae;

Carnalia;

Anniversarius dedicacio templum Mars extra portam Capenam;

Anniversarius dedicacio templum Juno Moneta

Kalanna ar fav (frouezh)

Goulelioù da Garna, nimfenn and had.

Deiz-ha-bloaz dedi templ Mars extra portam Capenam;

Deiz-ha-bloaz dedi templ Juno Moneta

02/06 IV ante Nonas
03/06 III ante Nonas Anniversarius dedicacio templum Bellona Deiz-ha-bloaz dedi templ Bellona
04/06 Pridie Nonas Anniversarius dedicacio templum Hercules Magnus Custo Deiz-ha-bloaz dedi templ Hercules Magnus Custo
05/06 Nonis Iuniis Anniversarius dedicacio templum Dius Fidius Deiz-ha-bloaz dedi templ Dius Fidius
06/06 VIII ante Idus
07/06 VII ante Idus
08/06 VI ante Idus Anniversarius dedicacio templum Mens;

Picatorii Ludi

Deiz-ha-bloaz dedi templ Mens

C'hoarioù ar besketerien

09/06 V ante Idus Vestalia

Jupiter Pastor

***

Gouelioù en enor an doueez Vesta

Gouelioù en enor Jupiter Pastor

Gouel ar Vilinerien, ar Varaerien, hag an ezen

10/06 IV ante Idus
11/06 III ante Idus Matralia

Anniversarius dedicacio templum Mater Matuta

Anniversarius dedicacio templum Fortuna, in Foro Boario

Gouel Mater (Matuta)

Deiz-ha-bloaz dedi templ Mater Matuta

Deiz-ha-bloaz dedi templ Fortuna, in Foro Boario

12/06 Pridie Idus
13/06 Idibus Iuniis Feriae Iovis

Quinquatrus Minusculae

Anniversarius dedicacio templum Jupiter Invictus

Goulioù Yaou

Q***

Deiz-ha-bloaz dedi templ Jupiter Invictus

14/06 XVIII ante Kalendas Iulias
15/06 XVII ante Kalendas Q.ST.D.F (Quando Stercus Delatum Fas)
16/06 XVI ante Kalendas
17/06 XV ante Kalendas
18/06 XIV ante Kalendas
19/06 XIII ante Kalendas
20/06 XII ante Kalendas Summanalia Gouelioù en enor an doue Summus
21/06 XI ante Kalendas
22/06 X ante Kalendas
23/06 IX ante Kalendas
24/06 VIII ante Kalendas Fors Fortuna
25/06 VII ante Kalendas
26/06 VI ante Kalendas
27/06 V ante Kalendas Anniversarius dedicacio templum Jupiter Stator

Anniversarius dedicacio templum Aedes Larum in summa Sacra Via

Deiz-ha-bloaz dedi templ Jupiter Stator

Deiz-ha-bloaz dedi templ Aedes Larum (in summa Sacra Via)

28/06 IV ante Kalendas
29/06 III ante Kalendas
30/06 Pridie Kalendas Iulias

Iulius / Gouere

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
01/07 Kalendis Iuliis
02/07 VI ante Nonas
03/07 V ante Nonas
04/07 IV ante Nonas
05/07 III ante Nonas Poplifugia Gouel e koun tec'h ar C'halianed
06/07 Pridie Nonas Ludi Apollinares C'hoarioù en enor an doue Apollon
07/07 Nonis Iuliis Nonae Caprotinae

Ludi Apollinares

***

C'hoarioù en enor an doue Apollon

08/07 VIII ante Idus Ludi Apollinares C'hoarioù en enor an doue Apollon
09/07 VII ante Idus Ludi Apollinares C'hoarioù en enor an doue Apollon
10/07 VI ante Idus Ludi Apollinares C'hoarioù en enor an doue Apollon
11/07 V ante Idus Ludi Apollinares C'hoarioù en enor an doue Apollon
12/07 IV ante Idus Ludi Apollinares C'hoarioù en enor an doue Apollon
13/07 III ante Idus Ludi Apollinares C'hoarioù en enor an doue Apollon
14/07 Pridie Idus
15/07 Idibus Iulias Feria Iovis

Transvectio equitum

16/07 XVII ante Kalendas Augustas
17/07 XVI ante Kalendas
18/07 XV ante Kalendas Alliensis dies
19/07 XIV ante Kalendas Lucaria 1 Gouelioù ar c'hadoù evit mirout ar goadourien diouzh dialoud ar gwez.
20/07 XIII ante Kalendas
21/07 XII ante Kalendas Lucaria 2 Gouelioù ar c'hadoù evit mirout ar goadourien diouzh dialoud ar gwez.
22/07 XI ante Kalendas
23/07 X ante Kalendas Neptunalia Gouelioù en enor an doue Neptunus; savadur lochennoù fresk
24/07 IX ante Kalendas
25/07 VIII ante Kalendas Furrinalia Gouelioù en enor an nimfenn Furrina
26/07 VII ante Kalendas
27/07 VI ante Kalendas
28/07 V ante Kalendas
29/07 IV ante Kalendas
30/07 III ante Kalendas
31/07 Pridie Kalendas Augustas

Augustus / Eost

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
01/08 Kalendis Augustiis Anniversarius dedicacio templum Mars Ultor

Anniversarius dedicacio templum Victoria

Anniversarius dedicacio templum Vicroria Virgo

Deiz-ha-bloaz dedi templ Mars Ultor

Deiz-ha-bloaz dedi templ Victoria

Deiz-ha-bloaz dedi templ Victoria Virgo

02/08 IV ante Nonas
03/08 III ante Nonas
04/08 Pridie Nonas
05/08 Novis Augustiis
06/08 VIII ante Idus
07/08 VII ante Idus
08/08 VI ante Idus
09/08 V ante Idus
10/08 IV ante Idus
11/08 III ante Idus
12/08 Pridie Idus Hercules, in Ara Maxima
13/08 Idibus Augustiis Feriae Jovis Gouelioù Yaou
14/08 XIX ante Kalendas Septembres
15/08 XVIII ante Kalendas
16/08 XVII ante Kalendas
17/08 XVI ante Kalendas Portunalia Gouelioù Portunus
18/08 XV ante Kalendas Deiz-ha-bloaz dedi templ Divus Iulius (Jul Kezar)
19/08 XIV ante Kalendas Jovis dies festus;

Vinalia rustica;

Holitores;

Anniversarius dedicacio templum Venus Obsequens;

Anniversarius dedicacio templum Venus Libitina;

Goueliou Yaou;

Pedennoù evit mirout ar vendemoù diouzh an amzer fall;

Goueioù al legumaj;

Deiz ha bloaz dedi templ Venus Obsequens;

Deiz ha bloaz dedi templ Venus Libitina;

20/08 XIII ante Kalendas
21/08 XII ante Kalendas Consualia

Ludi Consuales 1

Gouelioù en enor doueez Consus

C'hoarioù en enor an doueez Consus

22/08 XI ante Kalendas
23/08 X ante Kalendas Vulcanalia Gouelioù en enor an doue Vulcanus. Gouelioù an eost.
24/08 IX ante Kalendas Mundus Gouelioù en enor an doue Mundus
25/08 VIII ante Kalendas Opiconsivia Gouelioù en enor an doueez Ops
26/08 VII ante Kalendas
27/08 VI ante Kalendas Volturnalia Gouelioù en enor an doue Volturnus
28/08 V ante Kalendas
29/08 IV ante Kalendas
30/08 III ante Kalendas
31/08 Pridie Kalendas Septembres

September / Gwengolo

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
01/09 Kalendis Septembribus Anniversarius dedicacio templum Jupiter Tonans Deiz-ha-bloaz dedi templ Jupiter Tonans
02/09 IV ante Nonas
03/09 III ante Nonas
04/09 Pridie Nonas
05/09 Nonis Septembribus Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
06/09 VIII ante Idus Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
07/09 VII ante Idus Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
08/09 VI ante Idus Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
09/09 V ante Idus Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
10/09 IV ante Idus Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
11/09 III ante Idus Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
12/09 Pridie Idus Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
13/09 Idibus Septembribus Feriae Iovis

Ludi Romani, pe Ludi Magni

Anniversarius dedicacio templum Jupiter Optimus Maximus Capitolinus, Juno Regina & Minerva

Gouelioù Yaou

C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur

Deiz-ha-bloaz dedi templ Jupiter Optimus Maximus Capitolinus, Juno Regina & Minnerva

14/09 XVIII ante Kalendas Octobres Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
15/09 XVII ante Kalendas Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
16/09 XVI ante Kalendas Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
17/09 XV ante Kalendas Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
18/09 XIV ante Kalendas Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
19/09 XIII ante Kalendas Ludi Romani, pe Ludi Magni C'hoarioù roman, pe C'hoarioù meur
20/09 XII ante Kalendas
21/09 XI ante Kalendas
22/09 X ante Kalendas
23/09 IX ante Kalendas
24/09 VIII ante Kalendas
25/09 VII ante Kalendas
26/09 VI ante Kalendas
27/09 V ante Kalendas
28/09 IV ante Kalendas
29/09 III ante Kalendas
30/09 Pridie Kalendas Octobres

October / Here

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
01/10 Kalendis Octobribus Tigillum Sororium
02/10 VI ante Nonas
03/10 V ante Nonas
04/10 IV ante Nonas
05/10 III ante Nonas Mundus

Ludi Augustales

06/10 Pridie Nonoas Ludi Augustales
07/10 Nonis Octobribus Ludi Augustales
08/10 VIII ante Idus Ludi Augustales
09/10 VII ante Idus Ludi Augustales

Anniversarius dedicacio templum Apollo

10/10 VI ante Idus Ludi Augustales
11/10 V ante Idus Meditrinalia

Ludi Augustales

Gouelioù ar mendemoù (gouestlet d'an doueez Meditrina). Evit se, gwelout Dumezil, p. 99.

***

12/10 IV ante Idus Augustalia

Anniversarius dedicacio templum Ara Fortuna Redux

13/10 III ante Idus Fontinalia
14/10 Pridie Idus
15/10 Idibus Octobris Feria Iovis

October Equus

Gouelioù Yaou.

Fin ergerzh-brezel.

16/10 XVII ante Kalendas Novembres
17/10 XVI ante Kalendas
18/10 XV ante Kalendas Anniversarius dedicacio templum Janus in Foro holitorio (Tiberius, +17)) Deiz-ha-bloaz dedi templ Janus, war foerlec'h (gant Tiber, e +17)
19/10 XIV ante Kalendas Armilustrium
20/10 XIII ante Kalendas
21/10 XII ante Kalendas
22/10 XI ante Kalendas
23/10 X ante Kalendas
24/10 IX ante Kalendas
25/10 VIII ante Kalendas
26/10 VII ante Kalendas
27/10 VI ante Kalendas
28/10 V ante Kalendas
29/10 IV ante Kalendas
30/10 III ante Kalendas
31/10 Pridie Kalendes Novembres

November / Du

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
01/11 Kalendis Novembribus
02/11 IV ante Nonas
03/11 III ante Nonas
04/11 Pridie Nonas Ludi Plebeii C'hoarioù ar bobl
05/11 Nonis Novembribus Ludi Plebeii C'hoarioù ar bobl
06/11 VIII ante Idus Ludi Plebeii C'hoarioù ar bobl
07/11 VII ante Idus Ludi Plebeii C'hoarioù ar bobl
08/11 VI ante Idus Mundus

Ludi Plebeii

Doue Mundus

C'hoarioù ar bobl

09/11 V ante Idus Ludi Plebeii C'hoarioù ar bobl
10/11 IV ante Idus Ludi Plebeii C'hoarioù ar bobl
11/11 III ante Idus Ludi Plebeii Deiz diwezhañ ar merdeadennoù (ar mor kloz)
12/11 Pridie Idus Ludi Plebeii C'hoarioù ar bobl
13/11 Idibus Novembribus Feria Iovis

Ludi Plebeii

Gouelioù Yaou

C'hoarioù ar bobl

14/11 XVIII ante Kalendas Decembribus Ludi Plebeii C'hoarioù ar bobl
15/11 XVII ante Kalendas Ludi Plebeii C'hoarioù ar bobl
16/11 XVI ante Kalendas Ludi Plebeii C'hoarioù ar bobl
17/11 XV ante Kalendas Ludi Plebeii C'hoarioù ar bobl
18/11 XIV ante Kalendas
19/11 XIII ante Kalendas
20/11 XII ante Kalendas
21/11 XI ante Kalendas
22/11 X ante Kalendas
23/11 IX ante Kalendas
24/11 VIII ante Kalendas
25/11 VII ante Kalendas
26/11 VI ante Kalendas
27/11 V ante Kalendas
28/11 IV ante Kalendas
29/11 III ante Kalendas
30/11 Pridie Kalendas Decembres

December / Kerzu

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
01/12 Kalendis Decembribus
02/12 IV ante Nonas
03/12 III ante Nonas
04/12 Pridie Nonas
05/12 Nonis Decembribus
06/12 VIII ante Idus
07/12 VII ante Idus
08/12 VI ante Idus
09/12 V ante Idus
10/12 IV ante Idus
11/12 III ante Idus Agonalia

Septimontium

***

Gouel ar seizh 'menez' latin

12/12 Pridie Idus
13/12 Idibus Decembribus Feria Iovis
14/12 XIX ante Kalendas Januarias
15/12 XVIII ante Kalendas Consualia

Ludi Consuales 2

16/12 XVII ante Kalendas
17/12 XVI ante Kalendas Saturnalia Gouelioù en enor an doue Saturnius / Sadorn
18/12 XV ante Kalendas Saturnalia
19/12 XIV ante Kalendas Opiconsiva

Saturnalia

Gouelioù en enor an doueed Ops ha Consus
20/12 XIII ante Kalendas Saturnalia
21/12 XII ante Kalendas Divalia

Angeronalia

Saturnalia

22/12 XI ante Kalendas Saturnalia
23/12 X ante Kalendas Larentalia

Anniversarius dedicacio templum Tempesta

Saturnalia

***

Deiz-ha-bloaz dedi templ Tempesta

24/12 IX ante Kalendas
25/12 VIII ante Kalendas
26/12 VII ante Kalendas
27/12 VI ante Kalendas
28/12 V ante Kalendas
29/12 IV ante Kalendas
30/12 III ante Kalendas
31/12 Pridie Kalendas Januarias
Acca Larentia 30.04 Hervez ar vojenn, eo gwreg ar mesaer Faustulus, hag he devoa maget Remus ha Romulus. Acca a zo anavezet ivez evel Faula pe Fabula, hag a dalv gast e latin.
Aedes Larum (in summa Sacra Via) 27.06
Aesculapius 01.01 Doue ar yec'hed, ar medisinerezh
Agonalia 09.01 Gouelioù en enor an doue Janus, gant lidlazhadenn un tourc'h
Agonalia 17.03
Agonalia 11.12
Alliensis dies 18.07
Ambavarlia Lidoù evit glanaat ar parkeier
Amburbalia 02.02 Lidoù evit glannat ar c'hêrioù
Angeronalia 21.12 Gouelioù en enor an doueez Angerona. LiIdet e oa gant ar veleien-meur e templ Volupia, doueez an orged. Delwenn Angerona hi devoa ar biz war he muzelloù serret.
Anna Perenna 15.03
Apollo 09.10 Doue an Heoll ag an arzoù. E arouezioù : gwareg, telenn.

Templ bet dediet e -431.

Ara Aoter
Ara Fortuna Redux 12.10
Ara Maxima Aoter en enor Herkulez
Ara Pacis Augustae 30.01 Aoter ar Peoc'h August
Ara Pietatis Aoter savet gant Klaod.
Argei 16.03

17.03

hendadoù mojennel ar Romaned.
Armilustrium Lidoù evit glannat ar benvigi-brezel.
Armilustrium 19.10 Lidoù evit glannat ar benvigi-brezel. Torfedoù brezel a zo diverket hag ankouazhet.
Augustalia 12.10 Gouelioù en enor Aogust.
Augustus 08 anv tennet diwar lezanv Oktav, kentañ impaler Roma. Kemeret en eus plas an anv Sextilis = ar c'hwec'hvet. Adalek 8 k. J.-K., en plas Sexitilis.
Bellona 03.06 Bellona = doueez ar brezel
Bona Dea An Doueez mat. Lidoù nemet gant merc'hed.
Caelius Anv ur 'menez' Roma, diwar anv Caele Vibenna, deut da skoazellañ ur roue Roma.
Calendes / Kalendes Deiz kentañ ar miz ; diwar al latin calare, "embann".
Campus Martius Tachenn Meurzh. Maezioù ar redadegoù kezeg, ha pleustradoù brezel.
Caristia 22.02 Gouel lares an tiegezh. Ar gouel se a zo deut da vezañ ur gouel kristen Cathedra Petri (cf. H. Le Bonniec, Ovide Fastes ..., II, p. 93, n 617-638
Carmentalia 11.01

15.01

Gouelioù en enor an doueez Carmenta, douuez ar vammenoù, war planedennoù ar vugale.
Carnalia 01.06
Castor ha Pollux 27.01 Doueed c'hevell, gwarezourien urzh ar varc'hegerien (equites). O dempl e oa bet savet war ar foerlec'h.
Cerealia 12.04 Gouelioù en enor an doueez Ceres. Lidlazh ur wiz (praecidamea).
Ceres Doueez an ed, an douar magerez. He arouezioù : malan, falz. Templ da Ceres, Liber ha Libera bet dediet e -493 war dinaou an Aventinus, gant ar c'honsul Spurius Cassius, goude emgann lenn Regillus.
C'hwevrer (miz) 02 lenn A. Dehayes, p 164 : "(hueurer, 1499; c'huevrer, 1659) s. m., da geñveriañ gant ar c'herneveureg Whevrer hag ar c'hembraeg Chwefror; an tri a deu eus al latin Februarius".

JC Even : en gouezeleg Iwerzhon : Feabhra; Li Feabhra.

Circus Kaligula bet savet e-lec'h emañ bremañ Plasenn Sant Per.
Circus Maxentius bet savet 3 miltir roman er marz Kêr-Roma, war hent Appia.
Circus Maximus Kelc'hva Meur. An hini kosañ ar sirkoù, eus amzer ar roueed, bet savet en draonienn Murcia, etre menezioù Aventin ha Palatin. :
Circus Flaminius eus fin IIIt kent J.-K., war Campus Martius.
Concordia 30.03 Doueez ar Genunvaniezh; (etre ar bobl hag ar vrientinien). Templ bet savet e -305 war ar Comitium gant Cn. Flavius.
Concordia Augusta 16.01
Consualia 21.08
Consus
Corybantes beleien Cybeles
Cybeles Mamm an doueed; Bonna Dea; Mater Deis; Enoret e oa, de gentañ tout, dre skeud ur vaen du bras, digaset eus Pessinunte, ha lakaet e Rom e templ an Trec'h war ar menez Palatin. Lidlazhet e oa ur wiz, un tarv pe ur c'havr. Gwez Beuz ha Pin e oa e arouezioù. Beleien a rae war e lidoù e oa anavezet Kabired, Koribanted, Cureted, Daktiled ar menez Ida, Galled, Semivired, Telchined, hag e oant, evit ar muiañ diouto tud spazhaded.
Kubele
Decembres 12 miret gantañ e anv, hag a dalv kement hag : an dekvet, memes goude -153.
Diana Doueez al Loar, an hemolc'h / chas, hag an diorged. He arouezioù : kreskenn, gwareg, heizez
Dies cf. H. Le Bonniec, Les Fastes ..., p. 31, n 46 : "Lucifer : synonyme poétique fréquent de dies".
Dioscures Templ bet dediet e -484 war ar foerlec'h gant mab an diktatour Postumius
Divalia 21.12
Dius Fidius 05.06 Templ bet dediet e -466
Divus Iulius 18.08 An doue Jul Kezar
Du (miz) 11 Miz mont war deñvalaat. Kernevez : Du. Kembraeg : Tachwedd. Gouzeleg : Samhain; mi na Samha.
Ebrel (miz) 04 cf. A? Deshayes, p. 209 : "(ebrell, 1499), s. m. avril, admet pour correspondants le cornique Ebrel et le gallois Ebrill, tous trois issus du latin aprilis".

JC Even : e gouezeleg Iwerzhon : Aibrean.

Eost 08 diwar latin izel *agustus, diwar latin klasel augustus, (diwar anv an impaler Augustus / Aogust). (cf. A. Deshayes). Deut da vezañ anv heñvelster troc'h ha dastummad an ed.
Equirria 27.02

14.0

< *Equi-curr-ia = redadeg ar c'hezeg. Gouel ar c'hezeg, en enor an doue Meurzh war Campus Martius. Glanidigezh ar c'hezeg.
Fabariae 01.06 aozadur iod fav.
Faunus 13.02 Doue ar chatal. En amzer Ovid, Faunus e oa peurheñvelet gant Pan. (cf. Bonniec, Ovide, Fastes..., p. 46, n. 267)
Feralia 21.02 Gouelioù en enor ar re varv. Serret eo an demploù; difennet eo an euredoù;
Feriae Gouelioù.
Feriae latinae Gouelioù en enor da Jupiter Latiaris, mar ar Monte Carvo. Lidlazh un tarv gwenn.
Fides Doueez ar Feiz mat.
Flora 28.04 Doueez ar vleuñioù
Floralia 28.04 Gouelioù en enor an doueez Flora. Pedennoù evit mirout bleuñvidigezh an ed.
Fontinalia 13.10
Fordicidia 15.04 lidlazhad ur vuoc'h lourd gant pep eus an 30 kuria, war ar C'hapitol.
Fornacalia
Fors Fortuna 24.06
Fortuna 11.06 Doueez ar chañs, an tonkad
Fortuna Primigenia 10.04
Fortuna Primigenia Publica populi Romani Quiritum
Fortuna Publica 05.04
Fortuna Virilis 01.04
Forum Boarium Foarlec'h an ejen
Forum holitorium Foarlec'h al legumaj
Furrinalia 25.07 Gouel en enor an nimfenn Furrina, nimfenn ar vammennoù hag ar buñsioù (cf. Dumézil, p. 32-37)
Genver / Genveur (miz) 01 cf. A. Deshayes, p. 270 : "(guenueur, 1499; s. m., janvier, correspond au cornique Genver et au gallois Ionawr; tous trois sont issus du latin Januarius".

JC. Even : e gouezeleg Iwerzhon : Eanair.

Gouel(ioù) hen-brezhoneg guel, guil, diwar al latin vigilia, arc'houest. (cf. A. Deshayes, p. 281)
Gouere (miz) 07
Gwengolo / Gwennc'holo(miz) 09 cf. A. Deshayes, p. 305 : "guenngoloff, 1499; güenholo : 1723 : de gwenn + kolo.
Helernalia 01.02 Un doue an had; kenseurtet gant Carna (01.06)
Here / Hereñv (miz) 10 cf A. Deshayes : " hezzreff, 1464. s. m., octobre; mue; ensemencement, procède du vieux-breton hedre. Il correspond au cornique Hedra et au gallois Hydref; ces mots sont expliqués par hez, hydd, cerf, et bref, bêlant, beuglant, par comparaison avec la saison où le cerf brame pour appeler sa partenaire".

JC Even : en gouezeleg Iwerzhon : Deireadh Fomhair. A vije ennañ soñj evel : fin an hañv.

Hercules, in Ara Maxima 12.08
Hercules Magnus Custo 04.06
Holitores 19.08 Legumaj
Ides Diwar al latin iduare, "rannañ".
Iulius / Julius 07 adalek 44 k. J.-K.
Iunius / Junius 06 Diwar Juno / Yuno, doueez ar gwragez.
Januarius 01 Anv roet en enor d'an doue Janus
Janus 01.01 Doue e ziv zremm, an eil troet war-du an dazont, eben war-du an dremened. Doue ar sklerijenn; digeriñ a ra an norioù (janua). E dempl en em gav war zigor ar Forum; chom a ra digor e-kerz ar brezel.
Janus (in Foro holitorio) 18.10
Jovis / Jupiter Er broioù kelt : Dis Pater, "Doue an Tad".(Daveoù a vank) E arouezioù : erer, bazh-roue, luc'hed
Junius / Iunius 06 Anv roet en enor d'an doueez Juno / Iuno
Juno Doueez an nenv hag an eureud. Doueez gwarezerez ar merc'hed. He arouezioù : pavn, greunadezenn. Anavezet Uni gant an Etrusked.
Juno Caprotina
Juno Februata
Juno Lucina 01.03
Juno Moneta 01.06
Juno Regina 13.09
Juno Sospita/ Matri Sospi 01.02
Jupiter / Juppiter Doue an tad; Doue an Eñv hag ar c'hurun.
Jupiter Capitolinus 01.01 Jupiter enoret war ar C'hapitol. Templ dediet e -509.
Jupiter Indiget(us) Lezanv roet da Enee goude e oa aet diwar well e kichen ar stêr Numicus. (Titus Livius : Iovem indigetem appellant)
Jupiter Invictus 13.06 Jupiter didrec'hus
Jupiter Optimus Maximus Capitolinus 13.09 Templ dediet e -509 war ar C'hapitol, da heul diazez ar Republik, en enor Jupiter, Junon, ha Minerva
Jupiter Pistor 09.06
Jupiter Stator 27.06
Jupiter Tonans 01.09 Jupiter ar C'hurun
Jupiter Victor 13.04 Jupiter an Trec'her
Juturna 11.01 C'hoar da Durnus. Bet karet gant Jupiter. He anv a zo bet roet d'ur veunteun e-kichenn an Numicus.
Kerzu / Kerdu 12
Lacus Curtius anv ur wern koz e lerc'h emañ ar forlec'h
Larentalia 23.12
Lares Doueed diabarzh an tiez; kammgemeret alies gant ar Manes hag ar Penates
Lares compitales Lares gwarezourien ar c'hroazheñchoù
Lares praestites Lares gwarezourien Gêr Roma
Lares viales Lares gwarezourienn en heñchoù
Lemuria 9-14.05 Goueliou evit kas kuit an teuzoù, eus an 9 d'ar 14t a viz Mae. D'ar fin al Lemuria, skoet e oa gant ar vestaled 30 jak en ar stêr Tibr diouzh pont Sublicius.
Liber 19.04 Doue ar winienn; Doue ar vrouezhusted reizhel
Libera 19.04
Liberalia 17.03 Gouelioù an nevez-amzer, en enor d'an doue Liber (kammgemeret gant Dionysos).
Libertas 13.04
Lucaria 19.07 21.07 Gouel ar c'hoadoù, evit mirout ar goadourien diouzh diaouled o vevañ er gwez. Anv diwar lucus = pe koad, pe frankizenn, sakr (keltieg : ialon).

Festus : "Lucaria festa in luco colebant Romani qui permagnus inter uiam Salariam et Tiberim fuit, pro eo quod uicti a Gallis fugientes e proelio ibi se occultauerint"

bet troet e galleg : "Les Lucaria étaient une fête célébrée par les Romains, dans un très grand lucus qui s'étendait entre la via Salaria et le Tibre, en reconnaissance de ce que, fuyant le champ de bataille après avoir été défaits par les Gaulois, c'est là qu'ils se cachèrent". (cf. Dumézil; p. 43)

> da lakaat e brezhoneg.

Lucifer cf. H. Le Bonniec, Les Fastes ..., p. 31, n 46 : "Lucifer : synonyme poétique fréquent de dies".
Ludi Apollinares 06.07 C'hoarioù bet savet e -211 e-kerzh an eil brezel fenik evit goulen da Apollon an trec'h war Hannibal. Lakeet da vezañ c'hoariet pep bloaz e -208 evit pediñ ouzh ur vosenn. C'hoariet eus 06.07 da 13.07. Teatr, redadegoù, redadegoù kirri, emgammoù etre loened (venatio). Aozet gant pretor ar Gêr.
Ludi Cereales

Cerealia

12.04

da

19.04

C'hoarioù kozh-tre en enor an doueez Ceres, eus an 12.04 d'an 19.04. Gouelioù drant. Pep-hini en em wisk e gwenn. Raok redadegoù kirri digor ar c'hoarioù, e oa lakaet lern da redeg er c'helc'hva, peget warno torchoù en tan. (cf. R. Auguet, p. 264). Gouelioù aozet gant kuzulerien ar bobl.
Ludi Compitalici 04.01 C'hoarioù en enor d'an doueez Compita.
Ludi Consuales 21.08 C'hoarioù bet savet er c'houlz Remus ha Romulus, en enor d'an doue Consus. Skrapadenn ar Sabinianezed e oa digouezet e-kerzh gouel Consualia. C'hoarioù aozet gant kuzulerien ar Gêr.
Ludi Florales 28.04 / 03.05 C'hoarioù bet savet e -173 en enor an doueez Flora. Gouelioù dibrenn. Teatr ha c'hoarioù ar sirk. Chaseet e oa e sirk gedon ha givri, loened sellet evel karentezel. Ar merc'hed e oa gwisket skañv ha brizhellet; ar baotred e devoe kurunennoù bleuñ war o fenn. Ar c'hoarierezed e em ziwiskent hervez goulennoù an arvesterien. Aozet gant kuzulerien a Gêr.
Ludi Magni Gwelout Ludi Romani
Ludi Megalenses 04-10.04 Bet savet e -204 en enor da Cybel (Magna Mater) : teatr, c'hoarioù ar sirk : kezeg ha kirri. Aozet gant kuzulierenn-kêr.
Ludi Plebii 04.11 C'hoarioù koz tre ar bobl; eus ar 04 d'ar 17 a viz Du. Aozet gant kuzulerien ar Bobl.
Ludi Romani 05.09 C'hoarioù bet savet gant Tarkin an Hollgaer en enor an doue Jupiter. Lidkerzhoù meur, redadegoù, gourennoù, teatr. Aozet gant kuzulerien ar Gêr.
Luna Al Loar
Lupercal Kev e mervent ar Palatin
Lupercalia 15.02 Gouelioù an doue Lupercus; gwarezadur krevier-dañved diouzh ar vleizi. Glanidigezh ar Vro; gouel ar vrouezhusted.
Lustration Lidoù evit glannat un dra bennak. (armilustrium, ambarvalia, amburbalia ....)
Mae (miz) 05 cf. A. Deshayes, p. 484 : "(mae, 1499), s. m., mai, est issu du vieux breton mai; il répond au cornique et au gallois Mai. Ces mots procèdent du latin maius par un latin populaire *meius".

JC Even : e gouezeleg Iwerzhon : An Bhealtaine; la Bealtaine.

Magna Mater 04.04 Lez-anv Cybele : Ar Vamm Veur.
Mamuralia 14.03
Mars Ultor 01.08 Meurzh dialour. An templ a zo bet savet gant Aogust, goude marv Jul Kezar. (cf Daminelle Porte. p. 81; n. 184 > Res Gestae, 21).
Mars / Martius 03 Anv deveret eus hini Martius, doue ar brezel hag al labour-douar. En henzeiziadur e oa deiz kentañ ar bloaz, d'an 21 Meurzh en deiz a hiziv, da lavarout kedez an nevezamzer. Martius e oa anv gourel end-eeun an henzeiziadur. E arouezioù : tokarn, armoù, ar gazeg-koad (martius picus).
Mater Magna Idaea 10.04 Cybele :
Mater Matuta 11.06 Mamm ar beure / mintin
Matralia 11.06 Gouelioù Mater (Matuta)
Matronalia 01.03 Gouelioù ar gwragez. An itron e oa mestrez an ti an deiz-se. Profoù roet dezho gant o ezhec'h. Dieub e oa ar gwragez-sklav an deiz-se.
Matutine Pater Lezanv roet de Janus : an hini hag a zigor an deiz, hervez Horatius, Sat. II, 6, 20)
Meditrinalia 11.10 Gouelioù ar vendemoù. Tañvaet eo ar fro nevez evit ar wech gentañ, mesket gant fro kozh, evel louzoù. (Diwar añv Meditrinalia a zo bet savet an doueez Meditrina. Mes, evit Dumezil, meditrina n'eo ket nemet añv ar stal e-lec'h e vez mesket fro nevez gant fro kozh, mat evit ar yec'hed. p. 104)
Megalensia Ludi C'hoarioù en enor Cybele, eus 04 da 10 a viz Ebrel
Mens 08.06
Mercurius Doue ar C'honvers hag helavarded. E arouezioù : diveskell, (caducea ...)

Templ bet dediet ar 15 Mae 495 e kichen an Aventinus gant ar c'hantener Marcus Laetorius.

Meurzh (miz) 03 cf. A, Deshayes, p. 508 : "(meurz, 1499), d. m., mars; mardi, est issu du vieux breton morth; il répond au cornique Merth et au gallois Mawrth de mêmes sens; tous trois sont issus de latin martis"

JC. Even : e gouezeleg Iwerzhon : an Mharta; mi na Marta.

Mezheven (miz) 06 "...diouzh hen-brezhoneg *medhamin, diwar brittoneg kar d'ar c'halianeg *medio-saminos". cf. A. Deshayes, p. 510 : "Ce mot a pour correspondants le cornique Metheven, le gallois Mehefin et l'irlandais meitheamh" JC Even : gouezeleg : Meitheamh; mi an Mheithimh.
Minerva 13.09 Doueez ar skiant hag ar brezel. Ganet war-eunn er-maez eus penn Jupiter. He arouezioù : kaouan-gazh, gwarez, olivezenn
Minerva Capta 19.03
Mundus 24.08

05.10

08.11

Doue ar bed dindan.
Natalis Urbis 21.04 Kêr Roma e oa bet krouet ar 21.04.753 kent J.-K.
Neptunus Doue an dourioù dous hag an dourioù sall. E arouzioù : tridant, marc'h
Neptunalia 23.07 Gouelioù en enor an doue Neptun. A denn e vojenn diwar dic'hlann lenn Alba (cf. Dumézil, p. 27)
Nerinalia 23.03 Gouelioù en enor doue Nerinus, doue ar mor.
Nonae Caprotinae 07.07 Gouelioù ar fiezenn (caprificus), e koun trec'h ar Romaned war al Latined, a drugarez d'ar merc'hed sklav, gwisket evel itronezed.
Nones Navet deiz kent an Ides ; d'ar 5 pe d'ar 7 eus ar miz hervez an ides : d'ar 5 pa veze 31 devezh er miz (Martius, Maius, Quintili hag October), d'ar 7 pa veze nebeutoc'h (Ianuarius, Februarius, Aprilis, Iunius, Sextilis, September, November ha December).
Novembres 11 miret gantañ e anv, hag a dalv kement hag : an navet, memes goude -153.
October 10 miret gantañ e anv, hag a dalv kement hag : an eizhvet, memes goude -153.
October Equus 15.10 Fin ergerzh-brezel. Redadeg kirri. Lidlazhadenn ar marc'h a-zehoù an trec'her. Raok bezañ lakaet d'ar marv e oa tremenet ur c'holier bara dezhañ en dro d'e c'houzoug. Ar penn hag al lost e oant kaset d'ar regia, e lec'h e oa o chom ar beleg-meur, war ar forum, evit ma vefe skuilhet e gwad war an tan, d'ar vestaled en em adservijiñ evit ar Parilia, gouel ar vaesaerien eus miz Ebrel da zont.

cf Dumézil, p. 218 : "Le domaine celtique ne participe donc pas au parallélisme de l'asvamedha et de l'October Equus", eilet gant an notenn : "Ce qui n'empêche pas que les rapports royauté-cheval d'être très importants dans les pays celtiques, mais sous d'autres formes. Un seul exemple, dont Mme F. Le Roux q'est beaucoup occupée : l'équivalence fonctionnelle de la Rhiannon (*Rigantonna-) des Mabinogion et de l'Epona gauloise".

Opiconsiva 25.08 Gouelioù en enor Ops ha Consus
Ops Doueez ar pinvidigezh. Heñvel diouzh Kubele, Rhea, hag an Douar. Staget gant an doue Consus evit ar c'houelioù Opiconsiva.
Pales 21.04 Doueez ar vesaerienn hag ar beurvanoù
Palilia 21.04 Gouelioù en enor an doueez Pales; doueez tropelloù ha peurvanoù; gwarezerez ar Palatinus mons / menez Palatin. Deiz-ha-bloaz diazezadenn Kêr-Roma
Parentalia 14.02 Kerent.
Pax 30.03 Peoc'h.
Piscatorii 08.06 Pesketerien
Pomona Doueez ar wez hag ar frouezh
Poplifugia 05.07 Gouelioù e koun tec'h ar C'halianed(goude seiziz Kêr-Roma)
Porta Capena 01.06
Portunalia 17.08 Gouelioù en enor an douez Portunus, doue al lec'hioù tremenn : roudourioù, dorioù ... (cf. Dumézil, p. 38-40)
Pridie An deiz kent; derc'hent.
Pudicitia Hervez Titus Livius : doueez an elevez.
Pudicitiae Gouelioù an Elevez.
Pueri Lenonii 25.04
Q.R.C.F 24.03 Quando Rex Comitiauit Fas
Q.ST.D.F 15.06 Quando Stercus Delatum Fas
Quinquatrus Maiores 19.03 Glanidigezh an arme raok ergerzh-brezel
Quinquatrus Minusculae 13.06
Quintilis 07 anv kentan ar miz Gouere / Julius, kent 44 k. J.-K.
Quirinalia 17.02
Quirinus Doue ar berzh-mat hag an hevoud; alies kammgemeret gant Mars ke
Regifugium 24.02 Tec'h ar roueed.
Robigalia 25.04 Pedennoù a-enep mergl an ed (deut da vezañ Koraiz-bian evit ar gristenien). Lidlazh chas rous.
Robigo
Rosaria
Salii beleien an doue Mars, doue ar brezel.
Salus publica 30.03
Saturnus Doue an haderezh hag al labour-douar. E brezhoneg : an doue Sadorn.

Templ bet dediet e -496

Saturnalia Gouelioù goursav-heol ar goañv.
Septembres 09 navet miz ar bloaz; en eus miret gantañ e anv, hag a dalv kement hag : ar seizhvet, memes goude -153.
Septimontium 11.12 Gouelioù ar seizh 'menez' Roma unanet : Germal, Palatium, Velia, Oppius, Cispius, Fagutal, Caelius.
Sextilis 08 anv kentañ miz Eost / Augustus, raok 8 k. J.-K.
Strenae 01.01 Kalanna
Stultorium Feriae 17.02 Gouelioù "n'eus forzh petra".
Summanalia 20.06
Tellus ( pe Terra Mater) Doueez an Douar hag an eost.
Tempesta 23.12 Doueez ar gwallamzer.
Terminalia 23.02 Gouelioù en anv doue Terminus. Adselladenn ha bennozh mein-bonn ar barkeier.
Terminus 23.02 Doue gwarezer ar vevennoù hag ar vonnoù.
Tiberina enezenn Roma, er stêr Tibr (Tiberinus). Ar stêr se e oa deut e anv diwar hini ar roue alban Tiberinus. Mes e anv kosoc'h c'hoaz e oa Albula = gwenn. (cf. Dumézil, p. 41)
Tigillum Sororium 01.10 "treust ar c'hoar" : lec'h gouestlet da Junon gant un den anavezt Horatius abalamour e devoa lac'het e c'hoar.
Transvectio equitum 15.07
Tubilustrium 23.03 Lidoù evit glannat trompilhioù brezel
Vacuna Doueez ar re a vank en ti (Dumezil. P. 232)
Veiovalia
Veiovis 01.01
Veiovis capitolinus 07.03
Venus Doueez ar garantez ha kaerder ar merc'hed. E arouez : koulm
Venus Erycina 23.04
Venus Libitina 19.08
Venus Obsequens 19.08
Venus Verticordia 01.04 An doueez Gwener hag a lak ar c'halonnoù dd drefuiñ
Vertumnus Doue ar rannamzerioù (vertere = kemmañ) hag ar c'hoñwers. Doue kutuilh ar frouez.
Vesta Doueez gwarezerez tan an ti.
Vestalia 09.06 gouelioù da Vesta. He arouez : flamm
Victoria 01.08 Trec'h
Victoria Virgo 01.08
Vinalia Priora 23.04 Kentañ gouelioù ar gwin nevez, evit tañvaat gwin ar bloaz war raok.
Vinalia Rustica 19.08 Gouelioù diwezhañ ar gwin. Pedennoù da Jupiter evit mirout ar winiennoù mendemoù da zont. En henamzer, gouel en enor ar roue Caere, ur gêr 40 km eus Roma. (cf R. Bloch, p. 97)
Virtus Vertuz
Volturnalia 27.08 Gouelioù da Volturnus, doue an avel drouk evit ar vendemoù hag ar frouezh. Avel diouzh ar gevred.
Vulcanus Doue an Tan hag ar c'hoved. E arouezioù : annev, morzhol. Roet a zo bet e anv d'an enez Volcano
Volkan ha Gwener
Vulcanalia / Volcanalia 23.08 Gouelioù da Vulcanus, doue an tan. Gouelioù an eost. Kenstrivadeg pesketaerezh. Tad ar familh a sko pesked bev en tan, evit mirout grignoloù diouzh an tan (cf. Festus / Varron / Dumézil, p. 70)
  • Jean-Marie André : Les loisirs en Grèce et à Rome. Que sais-je ? nv 2169. 1984
  • Laurent Auguet : Cruauté et Civilisation. Les jeux romains. Flammarion. 1970
  • Hélène Bénichou : Fêtes et Calendriers. Les rythmes du Temps. Mercure de France. 1992.
  • Raymond Bloch : Tite Live et les premiers siècles de Rome. Belles Lettres. 1965
  • M.N Bouillet : Dictionnaire universel d'histoire et de géographie. Hachette & Cie. Paris. 1863
  • Joseph Chamonard : Ovide. Les Métamorphoses. Garnier-Flammarion. 1966
  • Paul Couderc : Le calendrier. Que sais-je ? P.U.F. Nv 203. Paris. 1946. 7t embannadur, miz Du 1993.
  • Xavier Delamarre : Le vocabulaire indo-européen. Lexique étymologique thématique. Librairie d'Amérique et d'Orient. Adrien Maisonneuve. Paris. 1984
  • Albert Deshayes : Dictionnaire étymologique du breton. Chasse-Marée. Douarnenez. 2003.
  • Georges Dumézil : Fêtes romaines d'été et d'automne. NRF. Embannadurioù Gallimard. Paris. 1975. Eil embannadur, 1986
  • Jean-Claude Fredouille : Dictionnaire de la civilisation romaine. Larousse. 1998 / 1992
  • Michael Grant & John Hazel : Dictionnaire de la mythologie. 1975. Embannadurioù Seghers evit an droidigezh e galleg.
  • Albert Grenier : Le génie romain dans la religion, la pensée et l'art. Embennadur La Renaissance du Livre, 1925. Adembennadur Albin Michel, 1969.
  • G. Hacquard, J. Dautry, O. Maisani : Guide romain antique. Classiques Hachette. 1952.
  • Henri Le Bonniec : Ovide : Fastorvm. Liber Primus. PUF. 1965. Fastorvm. Liber Secvundus. PUF. 1969
  • David Magie : Scriptoraes Historiae Augustae. Teir lodenn. (e latin ha saozneg). Harvard University Press. 1921 / 1991
  • Meven Mordiern : Notennou diwar-benn ar Gelted Koz. O Istor hag o Sevennadur. Skridoù Breizh. Brest. 1944.
  • Michéal O Siochfradh : Irish-English / English-Irish Dictionary.The Talbot Press Ltd. Dublin & Cork. 1972.
  • Danielle Porte : L'étiologie religieuse dans les Fastes d'Ovide. Les Belles Lettres. Paris. 1985
  • L. Quicherat & A. Develuy : Dictionnaire Latin-Français. Hachette & Cie. Paris. 1868
  • Rita Williams : Geiriadur Llydaweg-Cymraeg. Geiriadur Cymraeg -Llydaweg. Aberystwyth Canolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd. 1990
  1. Aesculapius, pe Asklepios, doue ar medisinerezh; mab da Apollon ha Coronis; lazhet war urzh Jupiter, mes laket en neñvoù e lec'h emañ steredeg an Naer.
  2. Ur maout-tourc'h a zo lazhet en enor da Jupiter. Hervez Ovidius (317-334), gellout a ra an anv se dont pe eus agatne = aotre (da lazhañ), pe eus agantur = boutañ (war al loen evit dont d'an aoter); pe eus Agnalia, gouel an oaned; pe eus agonia (marv al loen); pe eus agonia = an dañvad.
  3. 3,0 ha3,1 Mont d'ar bajenn ː Carmenta
  4. Juturna e oa doueez ar feunteunioù, puñsoù, ha mmmennoù E Roma, feuteun Juturna a zo nepell eus templ Vesta. Un templ a zo et savet eviti war Campus Martius gant C. Lutatius Catulus, e 241 kent J.-K.