Anavet eo evel Yr Arglwydd Rhys (an aotrou Rhys), met marteze eo un anv a voe roet goude e varv[2], ha breur e oa d'ar briñsez Nest ferch Rhys.
E 1155 eo e teuas da vout mestr Deheubarth. E 1158 e rankas sujañ d'ar roue saoz Herri II (Bro-Saoz) , hag a aloubas Deheubarth e 1163. prizoniet e voe Rhys, ha tennet e zouaroù digantañ. A-benn un toulladf sizhunioù e voe laosket da vont ha daskoret e voe un darnig eus e vadoù dezhañ. Emglev a reas Rhys gant Owain Gwynedd ha pa c'hwitas aloubadeg Kembre gant Herri II adarre e 1165 e c'hallas adkavout e zomani penn-da-benn.
Goude e varv e voe aloubet ar pep brasañ eus rouantelezh Deheubarth gant an Normaned. E dad, Gruffydd ap Rhys, a deuas a-benn da chom mestr war un darnig, douaroù all a voe adkemeret gant e vreudeur koshañ goude marv o zad Gruffydd.
Giraldus Cambrensis. 1908. The Itinerary through Wales; Description of Wales. Edited and translated by R.C. Hoare. Everyman's Library. ISBN 0-460-00272-4
Cowley, F.G. 1977. The monastic order in South Wales 1066–1349 University of Wales Press. ISBN 0-7083-0942-9
Davies, R. R. 1987. Conquest, coexistence and change: Wales 1063–1415 Clarendon Press, University of Wales Press. ISBN 0-19-821732-3
Jones, F. 1969. God bless the Prince of Wales: four essays for investiture year Carmarthenshire Community Council (Local History Committee). ISBN 0-9500534-0-6
Lloyd, J. E. 1911. A history of Wales from the earliest times to the Edwardian conquest. Longmans, Green & Co..
Maund, K. 2006. The Welsh kings: warriors, warlords and princes. Tempus. ISBN 0-7524-2973-6
Moore, D. 2005. The Welsh wars of independence: c.410-c.1415. Tempus. ISBN 0-7524-3321-0
Rees, D. 1985. The son of prophecy: Henry Tudor's road to Bosworth. Black Raven Press. ISBN 0-85159-005-5
Rees, S. 1992. Dyfed (A guide to ancient and historic Wales series). HMSO. ISBN 0-11-701220-3
Turvey, R. 1997, The Lord Rhys: Prince of Deheubarth. Gomer. ISBN 1-85902-430-0
↑Princeps Wall[ie] en ur garta da Abati Chertsey ha Walliar[um] princeps e 1184 (Pryce, H., The Acts of Welsh rulers 1120-1283, University of Wales Press, 2005, p.96-97).