Tomaz Breizh

Tomaz Breizh
den
Reizh pe jenerpaotr Kemmañ
Bro ar geodedouriezhRouantelezh-Unanet Kemmañ
Anv-bihanThomas Kemmañ
Anv-familhtalvoud ebet Kemmañ
Deiziad ganedigezh12. century Kemmañ
Lec'h ganedigezhDugelezh Normandi Kemmañ
Deiziad ar marv12. century Kemmañ
Yezhoù komzet pe skrivethenc'halleg, galleg Kemmañ
Yezh implijet dre skridgalleg Kemmañ
Micherskrivagner, barzh Kemmañ
Floruit12. century Kemmañ
Deroù ar prantad labour1170 Kemmañ
Dibenn ar prantad labour1180 Kemmañ
Statud e wirioù aozerAr gwirioù aozer ne dalvezont ket ken Kemmañ

Tomaz Breizh (Tumas de Britanje), pe Tomaz Bro-Saoz (oberiant etre 1170 ha 1180[1]), a oa ur c'hloareg hag ur barzh anavezet dreist-holl evit e varzhoneg henc'hallek Tristan, ur stumm eus mojenn Tristan hag Izold.

Buhez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

N'ouzer ket piv e oa, nag eus pelec'h e teue[2]. En e oberenn e lavar ez eo Tomaz e anv dre ziv wezh[1]. Diouzh e yezh e weler n'eo ket un Angl-ha-norman, hag e c'hallfe bezañ un Norman deuet da vevañ da Vro-Saoz[1]. Dont a ra e lesanv eus ar barzh alaman Gottfried Strassburg en deus skrivet e oa bet awenet gant an Tristan skrivet gant "Thômas von Britanje[1]". N'ouzer ket eus peseurt Breizh ez eus anv : Breizh-Veur pe Breizh-Vihan. Ker buan all, Tomaz a c'hallfe bezañ a orin eus Breizh, peogwir e oa liammoù etre Breizh ha Bro-Saoz dre diegezh ar Plantagenet[2]. Ouzhpenn, ar Vretoned o doa kemeret ur perzh a-bouez en aloubadeg Bro-Saoz e 1066 ha kalz dalc'hoù o doa e kontelezh Richmond da skouer. Unan anezhe e voe orin ar Stuarted. Lavaret e vez alies e veze Tomaz e lez Herri II, met n’eus prouenn ebet[1].

Evel m'en deus en diskouezet Söderhjelm e fin an XIXvet kantved ez eo arabat meskañ Tomaz gant ar « mestr Tomaz », oberiant d'ar memes mare, hag en deus savet ar Roman de Horn[1].

Oberenn

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Deuet eo e romant betek ennomp dindan stumm dek tamm tennet diouzh c'hwec'h dornskrid. Er penn kentañ e oa war-dro 12000 gwerzenn ennañ, met n'eus chomet nemet ur c'hwec'hvedenn anezhe ganeomp[2]. Adsavet eo bet diwar un droidigezh graet e norseg, Saga Tristan (1226)[1].

Evit skrivañ an Tristan, Tomaz en deus choazet chom hep tennañ e awen eus ar stummoù niverus a oa anezhe, hag heuliañ e soñj dezhañ e-unan[1]. Hervez James J. Wilhelm[2] en doa mestroniet an arz da skrivañ romantoù e galleg , en un doare kempennet met eeun ken ez eo burzhudus ». A-wezhioù e vez sellet outañ evel deraouer ar varzhoniezh kourtes[2], met hervez Tony Hunt, n'eo ket gwirheñvel[1].

Embannadurioù ha troidigezhioù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • Thomas, Les fragments du Roman de tristan, éd. Bartina H. Wind, Paris & Genève, 1960.
  • Le Roman de Tristan, trad. et notes Emmanuèle Baumgartner et Ian Short, Champion Classiques, 2003.

Notennoù ha levrioù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Notennoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
   
s:Degemer:Brezhoneg

Sellet er Wikimammenn : Tomaz Breizh .

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 ha1,8 Tony Hunt, « Thomas (fl. 1170–1180) », Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 ha2,4 James J. Wilhelm, The Romance of Arthur [...], p. 283-284.

Mammennoù ha levrlennadur

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • James J. Wilhelm, « Thomas of Britain: Tristan ("The Death Scene") », The Romance of Arthur: an anthology of medieval texts in translation, auteur: James J. Wilhelm ; volume 1267 de Garland reference library of the humanities, 1994, p. 283-294. (ISBN 9780815315117).
  • Tony Hunt, « Thomas (fl. 1170–1180) », Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004.
  • Bartina H. Wind, « Nos incertitudes au sujet du Tristan de Thomas », Mélanges de langue et de littérature du Moyen Âge et de la Renaissance offerts à Jean Frappier, Minard, 1970, volume n°2, p. 1129-1138.
  • M. Blakeslee, « The authorship of Thomas's Tristan », Philological Quarterly, levrenn 64 (1985), p. 555-572.
  • W. Söderhjelm, « Sur l'identité du Thomas auteur du Tristan et du Thomas auteur du Horn », Romania, levrenn 15 (1886), p. 575-596.
  • Thomas, Les fragments du Roman de Tristan, ed. Bartina H. Wind, Paris/Geneva 1960.
  • Gottfried von Strassburg, Tristan, with the surviving fragments of the Tristran of Thomas, translated A.T. Hatto, Penguin, 1960.
  • The Saga of Tristram and Ísönd, translated with an introduction by Paul Schach, University of Nebraska Press 1973.

Liammoù diavaez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]