Urzhaz (yezhoniezh)

Er yezhoniezh e vez implijet an termen urzhaz (saoz. salience) evit komz eus ar fed ma vez lakaet da bouezusoc'h un elfenn evit eben gant ar yezh-mañ'n-r yezh.

Da skouer:

• E masaieg: uheloc'h eo renk urzhas tema ur frazenn evit hini ar rema

• En ojibweg, da skouer, e vez renket urzhaz ar gourioù yezhadurel evel-hen, o vont eus ar renk uhelañ betek ar renk izelañ:

eil gour > kentañ gour > trede gour tostañ (an hini pouezusañ er gomzadenn) trede gour pellañ (an hini gantañ an nebeutañ a bouez er gomzadenn)

Urzhaz hag ar steudadur eeun-gin

A-bouez-tre eo an urzhaz evit yezhoù implijet gante ur steudadur eeun-gin evit goût hag-eñ e rank bezañ implijet ar frammadur eeun pe ar frammadur gin evit merkañ rener yezhadurel ha renadenn ur verb tranzitivel hervez pep o renk urzhaz:

• Frammadur eeun: implijet p'emañ uheloc'h renk urzhaz rener ur verb tranzitivel evit hini ar renadenn

• Frammadur gin: implijet en degouezhioù all, da lâret eo p'emañ uheloc'h renk urzhaz ar renadenn evit hini ar rener.

Yezh skouer: ar mapoudoungouneg

Setu un daolenn o tiswel stummoù ar verboù tranzitivel (en unander nemetken):

		Graer
		Kentañ	Eil	Trede
Gouzañver	Kentañ	pewün (< pe-w-n)	peen (< pe-e-n)	peenew (< pe-e-n-mew)
	Eil	peeyu (< pe-e-i-u)	pewimu (< pe-w-i-m-u)	peeymew (< pe-e-i-m-i-mew)
	Trede	pefiñ (< pe-fi-n)	pefimi (< pe-fi-i-m-i)	EEUN pefi / GIN peeyew / EMOBER pewi (< pe-fi-i-0-0 / pe-e-i-0-0-mew / pe-w-i-0-0)

Da skouer:

Frammadur eeun: rener trede gour pefi = tema Framamdur gin: renadenn trede gour peenew = tema

chi wentru pefi chi domo

"an aotrou a welas an itron"

chi wentru peeyew chi domo

"an itron eo a welas an aotrou"

Kv. tu-gouzañv:

chi wentru pengey

"gwelet e voe an aotrou"

Gwelit ivez:

• Steudadur eeun-gin