Varuna

Varuna
Doue an dour, an c'heinvor hag an oabl
Ezel an Adityas
Varuna war Makara, 1675–1700

Mirdi LACMA
Strollad Adityas, Deva, Dikpala
Annezad Keinvor
Mantra Om Jala bimbhaya

Vidhmahe Nila

Purushaya Dheemahe

Thanno Varuna Prachodayath

and Om Varunaaya Namah

Armoù Laso, Varunastra, Gandiva
Douger Makara
Personal information
Kerent
Gwreg Varunani ha Gauri
Bugale Sushena, Vandi, Dakshasavarni Manu, Vasishtha, Pushkara, Bala, Sura, Andharmaka, ha Varuni

Varuna (sañskriteg: वरुण, Váruṇa) a oa un doue hindou, ereet ouzh an oabl, ar c'heinvorioù, hag an dour. En testennoù Vedaek, e oa par d'an doue Mitra ha d'an doueed Ṛta (justis) ha Satya (ar wirionez).[1][2] Varuna a zo unan ag an Adityas, mibien an doueez Aditi hag Kashyapa ar fur.[3]

En testennoù diwezhañ evel ar Puranas eo Varuna un Dikpala pe ur gedour eus ar c'hornôg. Skeudennaouet e vez evel un den yaouank pignet war Makara (ur c'hrokodil) hag gant ur Pasha (ul laso) hag ur piched en e zaouarn.[4][5][6] Meur a wreg a zo gantañ ha bugale e-leizh en deus, en o zouez Vasishtha.[7]

Meneget eo el levr tamilek: Tolkāppiyam, evel doue ar glav anvet Kadalon.[8] Ha kavet e vez er voudaegezh japanat evel Suiten.[9] Kavout a reer anezhañ er jainegezh.[10][11]

Testennoù Hindou

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Vedaoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Er Rigveda eo Varuna gward al lezenn hag an hini a gastiz ar re leun a sioù.[12][13] Meneget eo e meur a veulgan eus ar Rigveda, evel er 7.86–88, 1.25, 2.27–30, hag an 8.8, 9.73.[14] E zarempred gant an dourioù, ar stêrioù hag ar c'heinvorioù a vez gwelet er Vedaoù. Ennañ e weler emañ Hiranyapaksha ("evn divaskell aour dezhañ") evel kannader Varuna.[15][16]

Varuna ha Mitra eo doueed ar c'hevratoù hag al leioù, hag alies int gevellet evel Mitra-Varuna[17][18]. Mitra ha Varuna a zo renket e-touez an asuraed er Rigveda (e.g. RV 5.63.3), daoust ma c'hallont bout anvet devaed ivez (e.g. RV 7.60.12)[19]. Varuna, hag a oa roue an asuraed, a voe degemeret gant an devaed goude frammadur ar c'hosmos, urzhiet gant Indra goude e drec'h war an den-naer Vrtra.

Varuna gant Varunani. Delwenn kizellet war maen bazalt, eus ar VIIIvet kantved kavet e Karnataka. Bremañ e Prince of Wales museum, Mumbai.

Hervez an indologour Doris Srinivasan eo ar c'houblad Varuna-Mitra ur boud amduek evel ar c'houblad Rudra-Shiva[20]. An daou o deus neuzioù brouezek hag hebred war un dro. Varuna ha Rudra a skeudenn an anaouedegezh hag an daou zo gwarded an norzh en testennoù Vedat (diwezhatoc'h e voe ereet Varuna ouzh ar c'hôrnog). Hervez Samuel Macey, Varuna e voe an doue Indo-Aryan koshañ en eil milved kent J-K, a-raok bout erlec'hiet gant Rudra er pantheon Hindou, ha Rudra-Shiva a zeuas da vout "doue an amzer"[21][22].

Shintoegezh

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Suitengū (Tokyo) a zo un aoter Shinto da Varuna.

Varuna a vez azeulet er relijion Shinto. Unan eus an azeuldioù gouestlet dezhañ eo ar Suitengū ("Palez Suiten") e Tokyo. Goude ar Shinbutsu bunri, an troc'h etre ar voudaegezh hag ar shintoegezh e-pad adsav Meiji, e veze gwelet Varuna/Suiten evel an doue uhelañ, Amenominakanushi[23].

Da welet ivez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ereoù diavaez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Daveoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  1. ↑ George Mason Williams (2003). Handbook of Hindu Mythology. ABC-CLIO. 294 p. ISBN 978-1-57607-106-9. 
  2. ↑ James G. Lochtefeld (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: N-Z. The Rosen Publishing Group. 741 p. ISBN 978-0-8239-3180-4. 
  3. ↑ Dalal, Roshen (2010). Hinduism: An Alphabetical Guide. ISBN 9780143414216. 
  4. ↑ George Mason Williams (2003). Handbook of Hindu Mythology. ABC-CLIO. 294 p. ISBN 978-1-57607-106-9. 
  5. ↑ Adrian Snodgrass (1992). The Symbolism of the Stupa. Motilal Banarsidass. 120–122 with footnotes p. ISBN 978-81-208-0781-5. 
  6. ↑ James G. Lochtefeld (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: N-Z. The Rosen Publishing Group. 741 p. ISBN 978-0-8239-3180-4. 
  7. ↑ George Mason Williams (2003). Handbook of Hindu Mythology. ABC-CLIO. 294 p. ISBN 978-1-57607-106-9. George Mason Williams (2003).
  8. ↑ (1969) Journal of Tamil Studies (in en). International Institute of Tamil Studies. 131 p. 
  9. ↑ Adrian Snodgrass (1992). The Symbolism of the Stupa. Motilal Banarsidass. 120–122 with footnotes p. ISBN 978-81-208-0781-5. 
  10. ↑ Sehdev Kumar (2001). A Thousand Petalled Lotus: Jain Temples of Rajasthan : Architecture & Iconography. Abhinav Publications. 18 p. ISBN 978-81-7017-348-9. 
  11. ↑ Kristi L. Wiley (2009). The A to Z of Jainism. Scarecrow. 248 p. ISBN 978-0-8108-6821-2. 
  12. ↑ Mariasusai Dhavamony (1982). Classical Hinduism. Gregorian. 167–168 with footnotes p. ISBN 978-88-7652-482-0. 
  13. ↑ John Gwyn Griffiths (1991). The Divine Verdict: A Study of Divine Judgement in the Ancient Religions. BRILL. 132–133 p. ISBN 90-04-09231-5. 
  14. ↑ Adrian Snodgrass (1992). The Symbolism of the Stupa. Motilal Banarsidass. 120–122 with footnotes p. ISBN 978-81-208-0781-5. 
  15. ↑ The Hymns of the Rigveda. E.J. Lazarus & co. (1897).
  16. ↑ Hermann Oldenberg (1988). The Religion of the Veda. Motilal Banarsidass. 104 p. ISBN 978-81-208-0392-3. 
  17. ↑ Hermann Oldenberg (1988). The Religion of the Veda. Motilal Banarsidass. 95–98 p. ISBN 978-81-208-0392-3. 
  18. ↑ David Leeming (2005). The Oxford Companion to World Mythology. Oxford University Press. 200 p. ISBN 978-0-19-028888-4. 
  19. ↑ Bane, Theresa (2012). Encyclopedia of Demons in World Religions and Cultures. Jefferson, North Carolina : McFarland. 323 p. ISBN 978-0-7864-8894-0. OCLC 774276733. Retrieved on 2018-12-06. 
  20. ↑ Doris Srinivasan (1997). Many Heads, Arms, and Eyes: Origin, Meaning, and Form of Multiplicity in Indian Art. BRILL Academic. 48–49 p. ISBN 90-04-10758-4. 
  21. ↑ Samuel L. Macey (2010). Patriarchs of Time. University of Georgia Press. 2–3, 165 p. ISBN 978-0-8203-3797-5. 
  22. ↑ J. P. Mallory (2006). The Oxford Introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European World. Oxford University Press. 430–432 p. ISBN 978-0-19-928791-8. 
  23. ↑ "Tokyo Suitengu monogatari" 1985 Kodansha, (ISBN 406202117X)