Camillo Benso di Cavour

Camillo Benso di Cavour
Premijer Italije
Vrijeme na dužnosti 23. mart 1861 – 6. juni 1861.
Nasljednik	Bettino Ricasoli
Lični podaci
Rođenje	Camillo Paolo Filippo Giulio Benso (1810-08-10) 10. august 1810. Torino, Francusko Carstvo
Smrt	6. juni 1861(1861-06-06) (50 godina) Torino, Kraljevina Italija
Politička stranka	Desnica
Potpis

Grof Camillo Paolo Filippo Giulio Benso di Cavour (Torino, 10. august 1810 – Torino, 6. juni 1861) bio je italijanski državnik i bivši premijer.

Školovao se u Vojnoj akademiji u Torinu, glavnom gradu Pijemonta. Istupa iz vojske 1831. i proučava političke i ekonomske probleme. Zalaže se za industrijalizaciju u sjevernoj Italiji te i sam postaje kapitalist i finansijer.

Borba za ujedinjenje Italije

Italija je u to doba razjedinjena na niz manjih država, a sjeverni dio je pod austrijskom dominacijom. Cavour oblikuje italijanski nacionalni program: ujedinjenje Italije na čelu s Pijemontom (odnosno savojskom dinastijom), kao ustavne monarhije po ugledu na Englesku i (nakon 1830) Francusku. Kao zastupnik umjerene liberalno-nacionalističke političke ideologije suprotstavlja se kako reakcionarnom klerikarizmu, tako i republikanstvu i revolucionarnom jakobinizmu. Nasuprot vatrenom revolucionaru i republikancu Giuseppeu Mazziniju, vodi pragmatičnu, opreznu politiku, služeći se diplomacijom i lukavstvima.

1847. godine osniva, s Cesareom Balbom list "Il riorgimento". 1850. godine ulazi u vladu Pijemonta kao ministar privrede. U godinama 1852–1859. i 1860–1861. je premijer, koji drži niz resora uključujući i vanjske poslove. U sukobu s Austrijom nalazi saveznika u Napoleonu III. Nakon uspješnog ratovanja 1859. godine, Pijemont dobija Lombardiju. Cavour iskorištava republikanski nacionalno-oslobodilački pokret pod vodstvom Garibaldija i Mazzinija, da bi zemlje srednje i južne Italije doveo pod savojsku krunu. U tome i uspjeva, te pred kraj života, 1861, proglašava ujedinjenje italijanskih zemalja u Kraljevinu Italiju, te postaje njen prvi premijer.

Izraz pijemont ušao je u opći politički rječnik kao oznaka za zemlju ili državu koja ima stožernu ulogu u nekoj regiji (a kao metafora i šire, za neku stožernu silu).

Cavour, njemstvo i jugoslavenstvo

Cavouru se pripisivala izjava, koju je na prvom zasjedanju italijanskog parlamenta zapravo izrekao drugi političar (Massimo d'Azeglio): »Stvorili smo Italiju; sada moramo stvoriti Italijane.« Sve prethodne nacionalne borbe zapravo nisu zahvatile italijanske mase; nasuprot ujedinjenoj državi stajala je velika šarolikost tradicija, institucija, mentaliteta i narječja.

Svojim primjerom snažno je utjecao na Bismarcka, koji deset godina kasnije na sličan način ujedinjuje Njemačku pod pruskom krunom. Utjecao je i na Nikolu Pašića i i druge srbijanske ideologe koji su težili stvaranju Velike Srbije. Nasuprot Pašiću, Svetozar Pribićević, ideolog integralnog jugoslavenstva, bio je bliži koncepcijama Mazzinija. Srbiju su u posljednjim decenijama 19. vijeka počeli nazivati "pijemontom" južnih Slavena. U Beogradu je npr. prije Prvog svjetskog rata izlazio dnevni list "Pijemont".

Spomenutu izjavu, parafraziranu ("Stvorili smo Jugoslaviju; sada moramo stvoriti Jugoslovene"), slijedili su ideolozi Šestojanuarske diktature (1929-1935).

Cavour i ban Jelačić

U revolucionarnoj 1848. godinie, kad je austrijska vlast koristila lojalne trupe iz Hrvatske za gušenje pobune u Milanu, nasuprut ogorčenju protiv Hrvata, u govoru u parlamentu u Torinu ističe da uloga bana Josipa Jelačića nije reakcionarna; ona je znak nacionalnog buđenja južnoslavenskih naroda. "Zastava koju su razvili Hrvati i drugi južnoslavenski narodi zastava je slavenska, a ne, kako neki drugi misle, zastava reakcije i despotizma. Njihova je stvar pravedna i ona će u budućnosti pobijediti." Bio je to izraz solidarnosti potlačenih naroda u borbi protiv austrijske krune.

Vanjski linkovi

• Camillo Benso di Cavour na Wikimedia Commonsu