Ciroza

Ciroza je posljedica hroničnog oboljenja jetre, tj. posljednji stadij difuznog oštećenja jetre. Karakteriše se gubitkom normalne građe zbog zamjene tkiva jetre ožiljnim tkivom i regenerativnim čvorićima.

Ciroza jetre se vremenom pogoršava i vodi progresivnom gubitku funkcija jetre. Najčešće je uzrokovana alkoholizmom i hroničnim hepatitisom.

Simptomi i komplikacije

Zbog ciroze ili komplikacija ciroze se mogu pojaviti brojni simptomi. Mnogi su nespecifični i mogu se javiti i u drugim bolestima i ne moraju nužno upućivati na cirozu. Također, odsustvo nekog od dolje navedenih simptoma ne isključuje mogućnost ciroze.

• Insuficijencija jetre
  • Žutica izražava gubitak sposobnosti jetre da stvara i izlučuje žuč
  • Hipoalbuminemija zbog smanjenog stvaranja albumina
  • Koagulopatija - poremećaj zgrušavanja krvi zbog smanjenog stvaranja faktora koagulacije u jetri i njihovog izlučivanja u krv
  • Diseminirana intravaskularna koagulacija
  • Hiperamonemija
  • Foetor hepaticus, neprijatan miris iz usta, tj. izdahnutog zraka, kao posljedica stvaranja merkaptana
  • Povišenje nivoa enzima jetre u serumu zbog nekroze jetrenih ćelija
  • Palmarni eritem i Spider naevusi zbog hiperestrinizma
  • Ginekomastija - benigna proliferacija žljezdanog tkiva muških dojki zbog hiperestrinizma
  • Hipogonadizam - manifestuje se impotencijom, neplodnošću, gubitkom libida, i atrofijom testisa također zbog hiperestrinizma
  • Encefalopatija - zbog nemogućnosti jetre da otkloni azotne supstance iz krvi, javljaju se poremećaji mozga
  • Hepatorenalni sindrom
  • Hepatična koma
• Portalna hipertenzija
  • Splenomegalija Zbog kongestija|kongestije crvene pulpe slezene
  • Ascites Akumulacija tečnosti u peritonealnoj šupljini, zbog sinusoidne hipertenzije, hipoalbuminemije, procjeđivanja hepatičke limfe kroz njenu kapsulu u peritonealnu šupljinu i zadržavanja tečnosti u bubrezima
  • Caput medusae U portalnoj hipertenziji krv iz sistema vene porte se preusmjerava kroz vene oko pupka koje su onda proširene i imaju karakterističan izgled
  • Varikoziteti jednjaka, koji mogu da prsnu uzrokujući masivno krvarenje, nastaju na isti način kao caput medusae
  • Hemoroidi - iz istih razloga kao i caput medusae i varikoziteti jednjaka
• Hepatocelularni karcinom je primarni karcinom jetre i česta je komplikacija ciroze. Prognoza mu je veoma nepovoljna
• Ostali simptomi: slabost, umor, anoreksija, gubitak težine.

Etiologija

Ciroza može imati brojne moguće uzroke; ponekad više od jednog kod istog pacijenta.

• Alkoholna bolest jetre
• Hronični hepatitis C
• Hronični hepatitis B
• Primarna bilijarna ciroza
• Primarni sklerozirajući holangitis
• Autoimuni hepatitis
• Nasljedna hemohromatoza
• Wilson-ova bolest
• Deficit alfa 1-antitripsina
• Kardijalna ciroza
• Galaktozemia
• Glikogenoze
• Cistična fibroza
• Lijekovi ili toksini,
• Određene parazitne infekcije

Patologija

Makroskopski, cirozna jetra može da bude različite veličine, tj. normalna, lako smanjena ili uvećana. Jetra je obično u početku uvećana, da bi se progresijom bolesti smanjila. Uvećanje jetre je rezultat promjene parenhima, a smanjenje fibroze i gubitka parenhima. Njena površina je nepravilna - difuzno nodularna. Nodulusi - čvorići su hiperplazirani dijelovi parenhima. Između nodulusa se vide nešto svjetlije trake vezivnog tkiva. Čvrste je konzistencije, a boja varira. Žuta boja se sreće kod masne promjene, zelena kod holestaze ili tamno crvenosmeđa kod kongestije. Ovisno o veličini nodulusa postoje tri makroskopska tipa: mikronodularna, makronodularna i mješovita ciroza. U mikronodularnoj formi regenerativni noduli su manji od 3 mm. U makronodularnoj cirozi noduli su veći od 3 mm. Mješovita ciroza sastoji se od brojnih nodula različite veličine. Mikroskopski, cirozu karakteriše prisustvo regenerativnih nodula, okruženih fibroznim septima. U ovim nodulima, regenerativni hepatociti su poredani bez reda. Vide se i različite promjene: fokalna atrofija, reverzibilna oštećenja, nekroza, fokusi hipertrofije, hiperplazije i displazije kao i maligna alteracija. Portalni prostori, centralne vene i radijarni raspored hepatocita se ne vidi. Fibrozni septumi građeni su od gustog kolagena, vaskularnih struktura, bilijarnih duktusa, limfocita i drugih upalnih ćelija.