Eduard Strauss
Eduard Strauss | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | 15. mart 1835. Mariahilf (Beč), Habsburška Monarhija |
| Smrt | 28. decembar 1916 (81 godina) |
Značajna djela | "Doctrinen, op. 79", "Ohne Bremse, op. 238", "Ausser Rand und Band, op. 168", "Bahn Frei! [ja], op. 45" |
.svg){kind=small}
Eduard Strauss bio je austrijski kompozitor i dirigent koji je zajedno sa svojom braćom Johannom mlađim i Josefom činio muzičku dinastiju Strauss. Bio je sin Johanna starijeg i Marije Ane Streim. Porodica je decenijama dominirala bečkim svijetom lahke muzike, komponirajući mnoge valcere i polke za mnoge pripadnike austrijskog plemstva, kao i entuzijaste plesne muzike širom Evrope. U porodici je bio poznat kao "Edi".
Biografija i karijera
[uredi | uredi izvor]Rođen je 15. marta 1835. u Beču kao treći sin Johanna Straussa starijeg. Bio je nadaren za učenje stranih jezika, tako da je prvobitno bio zaposlen u diplomatskoj službi tadašnje Austro-Ugarske Monarhije. Na pritisak oca i braće studirao je muzičku teoriju, a 1855. počeo je svirati i harfu u "Straussovom orkestru". Trema prilikom koncertnih nastupa prerano je prekinula njegovu karijeru orkestarskog harfiste. Međutim, to ga nije spriječilo da se sedam godina kasnije uspješno pridruži braći kao punopravni dirigent porodičnog orkestra. Godine 1863. dobio je pohvale u bečkoj štampi zbog agilnosti i samopouzdanja. Međutim, nakon nekoliko neuspješnih nastupa 1865. počeo se svađati s braćom oko poslovnih stvari do te mjere da se gotovo potpuno povukao iz muzike. Godine 1870. zajedno sa starijim bratom Josefom organizirao je seriju koncerata u novootvorenoj Zlatnoj dvorani (Goldene Saal) Wiener Musikvereina, što je bio kontroverzan potez s obzirom na to da je ta koncertna dvorana prvobitno bila posvećena umjetničkoj muzici. Ipak, plesna djela porodice Strauss privukla su ogromnu publiku. Nakon Josefove smrti 1870. potpuno je preuzeo upravljanje porodičnim orkestrom i upravo je tokom 1870-ih komponirao svoja najbolja djela, istovremeno doživjevši najveći uspjeh u karijeri kao orkestarski dirigent. Upravljao je Straussovim orkestrom sve dok ga nije raspustio 1901. Prije toga, učestvovao je na koncertnim turnejama po Evropi i Sjevernoj Americi, kada su održali 840 koncerata. Godine 1901. nakon tromjesečne turneje po Sjedinjenim Državama, raspustio je orkestar u New Yorku. Po povratku u Beč povukao se iz javnog života i nikad nije učestvovao u javnoj muzičkoj aktivnosti iako je dokumentovao svoje porodične memoare Erinnerungen (bos. Uspomene) 1906. Umro je 28. decembra 1916, a sahranjen je na Zentralfriedhofu u Beču.[1][2]
Naslijeđe
[uredi | uredi izvor]Oženio se Marijom Klenkhart 8. januara 1863. i imao dva sina, Johanna III i Josefa Eduarda. Stariji sin predvodio je muzički preporod porodice Strauss duboko u 20. stoljeće. Njegovo stvaralaštvo sastoji se od preko 320 odvojenih orkestarskih plesova i marševa, a posebno se istakao u komponiranju mnogobrojnih brzih polki ("polka-schnell"). Među popularnijim polkama koje je komponirao za Straussov orkestar bile su "Bahn Frei! [ja]", op. 45, "Ausser Rand und Band", op. 168, i "Ohne Bremse", op. 238., a komponirao je i nekoliko valcera, od kojih je najpoznatiji "Doctrinen op. 79". Njegova muzika nije toliko poznata kao muzika njegove braće, ali je u svojim djelima izgradio vlastiti muzički izraz. Međutim, do 2001. više od 50 njegovih radova snimljeno je na CD. Iako je bio dovoljno posvećen naslijeđu svoje porodice da 1901. objavi detaljan katalog Straussove arhive, Eduard je bio dovoljno ogorčen zbog ranijih neslaganja i sukoba sa ostalim članovima muzičke dinastije Strauss da spali tu arhivu 1907.[1][2]
Djela
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b "The Johann Strauss Society of Great Britain". johann-strauss.org.uk. Pristupljeno 1. 1. 2023.
- ^ a b "Biography: Eduard Strauss". hafabramusic.com. Pristupljeno 3. 1. 2023.