Epiblast | |
---|---|
Presjek embriona (epiblast je vidljiv, ali nije obilježan) | |
Dani | 8 |
Prekursor | Unutrašnja ćelijska masa |
Razvojem postaje | ektoderm - mezoderm - endoderm |
Epiblast – u embriologiji – je jedan od dva različita sloja u embriogenezi amniotskih životinja . Razvija se iz unutrašnje ćelijske mase blastocista ili iz blastodiska u reptila i ptica . Proizlazi iz pravilnog razvoja embrion, putem diferencijacije u tri osnovna klicina sloja (ektoderm, mezoderm i endoderm), tokom gastrulacije. Amnionski ektoderma i vanembrionski mezoderm potiču iz epiblasta.[1]
U embriogenezi sisara, diferencijacija i segregacija ćelija unutarnje ćelijske mase, blastocisti daju dva različita sloja epiblast i hipoblast. Dok se kuboidne ćelije hipoblasta delaminiraju ventralno, od embrionskog pola, na liniji blastocel, preostale ćelije unutrašnjeg mase ćelija, smješten između hipoblast i polarnog trofoblasta, postaju epiblast i čine kolumnarne ćelije (stubaste ćelije).
Nakon početka gastrulacije, i pojave primitivne brazde, pojavljuje se morfološki vidljuvo ulegnuće, na zadnjem dijelu epiblasta i usmjerava duž prednje-stražnje osi embriona. Na podsticaj signala iz osnovnog hipoblasta, formiranje primitivne brazde počiva na migraciji epiblastnih ćelija, uz posredovanje čvora bočno-zadnjih regija epiblasta do centralne linije. Ovaj primitivni čvor se nalazi na prednjem kraju primitivne brazde i služi kao organizator gastrulacije, utvrđivanja sudbine ćelija epiblasta, podsticanjem diferencijacije migracijom epiblastnih ćelija tokom gastrulacije.
Tokom gastrulacije, ćelije e piblasta migriraju kroz epitelno-mezenhimnih tranzicijske prolaze kako bi se ćelija vezala putem adhezije (E-kaderinom), odvajajući se iz epiblastnog sloja i migrirajuči preko leđne površinie epiblasta dolje kroz primitivnu brazdu. Prvi talas ćelija epiblasta invaginira kroz primitivnu brazdu pa udara i potiskuje hipoblast koji postaje embrionski endoderm. Mezodermski sloj se zasniva kada ćelije epiblast migriraju i kreću kroz primitivnu brazdu, a zatim se raširi u prostor između endoderma i preostalog epiblasta, koji na kraju postaje definitivni ektoderm. Proces rezultira gastrulacijom u troslojni klicin disk, koji se sastoji od slojeva ektoderma, mezoderma i endoderma.[2][3]
Epiblasti ispoljavaju raznolike strukture među vrstama, kao rezultat razlika u morfogenezi ranog embriona. Pretšostavlja se da epiblast čovjeka ima diskoidan oblik, u skladu sa morfologijom embrionskog diska; dok je epiblast miša razvija u obliku šolje, unutar cilindričnog embriona.
Epiblast se pojavljuje i u gastrulaciji javlja ptičjeg embriona. Lokalno zadebljanje epiblasta, poznato kao Kollerov srp, ključno je u formiranju struktura primitivne brazde kroz koju se odvija gastrulacija.[4]